Në një përpjekje për të ndihmuar nacionalistët e gjeneralit Franko të fitojnë Luftën Civile Spanjolle (Guerra Civile Española), e cila u zhvillua midis 1936 dhe 1939, bombarduesit gjermanë dhe italianë sulmojnë qytetin bask Guernica. Në pak më shumë se dy orë, rreth 22 ton bomba shpërthyese u hodhën mbi qytetin me rreth 5000 banorë. Shifrat për viktimat në varësi të burimeve variojnë nga 250 në 1654. Historianët e citojnë sulmin si një shembull të hershëm të një “sulmi terrorist”. Shumë vëzhgues besojnë se përfshirja e Luftwaffe-së (Luftwaffe: “Krahu Ajror” i forcave të armatosura gjermane) në konfliktin spanjoll ishte një stërvitje për të trajnuar pilotët e rinj dhe për të përmirësuar taktikat e tyre për konfliktet e mëvonshme. Bombardime të tilla u bënë një tipar i rregullt i Luftës së Dytë Botërore. Kjo ngjarje tronditi mbarë botën, ndërsa tragjedinë e pavdekshme e përjetësoi Pablo Picasso në pikturën e tij Guernica (Pablo Picasso, Guernica, 1937, vaj në pëlhurë, 349,3 x 776,6 cm.).
Vlen të përmendet se Lufta Civile Spanjolle tërhoqi vëmendjen mbarëbotërore. Tani e tutje, forcat nacionaliste, mbretërore dhe konservatore të udhëhequra nga gjenerali Franko morën mbështetjen e Gjermanisë naziste dhe Italisë fashiste, ndërsa në anën e majtë të Republikës së Dytë Spanjolle ishin Britania e Madhe, Franca, SHBA (një pasues zyrtarisht miratoi politikën e mosndërhyrjes), si dhe Meksika dhe BRSS. Të rreshtuar në këtë anë, takojmë edhe shumë personalitete të shquara shkencoro-kulturore, si Ernest Hemingway, i cili shkruante nga Madridi për fushatën e egër të sulmeve nacionaliste dhe fashiste. Çuditërisht, ai nuk e kishte përmendur sulmin në Guernica. Në krahun e Republikës spanjolle spikatën rreth 34 vullnetarë shqiptarë si: Skënder Luarasi, Petro Marko, Emrush Myftari, Xhemal Kada, Iljaz Pashaj, Shaban Basha, Asim Vokshi, Justina Shkupi, Ymer Puka, etj.
