I vendosur vetëm 100 km larg Londrës, sot Oksfordi njihet si një qytet simpatik dhe i rafinuar anglez, i populluar nga studentë të shumtë që kanë fatin të ndjekin universitetin e tij, ndër më prestigjiozët në botë. Megjithatë, në mesjetë, të jetosh atje nuk duhet të ketë qenë aq e këndshme.
Ky është skenari i përshkruar nga Qendra Kërkimore për Dhunën në Universitetin e Kembrixhit, e cila kreu një analizë të thellë të mijëra dokumenteve të qytetit që datojnë nga shekulli i 14-të. I lindur në vitin 2018 dhe i përditësuar së fundmi, projekti në fjalë quhet Mesieval Murder Maps dhe ka çuar në krijimin e “hartave dixhitale të krimit” autentike të qyteteve të Jorkut, Londrës dhe Oksfordit në periudhën e vonë mesjetare. Në mënyrë të detajuar, ekipi i studiuesve të përfshirë studioi dhe përktheu nga latinisht regjistrat që grumbullonin llogaritë e krimeve të dhunshme të ndodhura në qytet, përfshirë dokumentet e prodhuara nga hetuesit.
Ndër të tjera, informacione të vlefshme dolën jo vetëm për autorët dhe viktimat e krimeve, por edhe për vendndodhjet, armët e përdorura, si dhe mënyrat e kryerjes së krimeve. Studiuesit më në fund i lidhën këto detaje me hartat bashkëkohore të rindërtuara nga Historic Towns Trust, një organ që heton historinë e qyteteve në Angli, Skoci dhe Uells përmes publikimit të atlaseve dhe planeve topografike.
Në total, në tre vendndodhjet angleze të analizuara, pati 354 vrasje dhe, proporcionalisht, Oksfordi ishte shumë më i rrezikshëm se Londra dhe Jorku, megjithëse ishte më i vogël se dy konkurrentët e tij. I famshëm edhe atëherë për të qenë selia e një universiteti të rëndësishëm dhe të lashtë të themeluar në vitin 1096, në gjysmën e dytë të shekullit të katërmbëdhjetë qyteti kishte rreth 7,000 banorë, nga të cilët rreth 1,500 studentë, dhe shkalla e tij vjetore e vrasjeve ishte rreth 60-75 vrasje për 100,000 njerëz.
Një shifër mbresëlënëse kur krahasohet si me atë britanike sot (20 vrasje për milion banorë) ashtu edhe me normën e Londrës dhe Jorkut në atë kohë, tejkaloi pesë herë. Por cila ishte arsyeja e një numri kaq të lartë dhune? Përgjigja, sipas të dhënave, është e thjeshtë: prania e universitetit, i cili solli në Oksford mijëra të rinj, të cilët ishin të prirur të deheshin dhe të shkonin të armatosur.
Më shumë se 70% e vrasjeve janë kryer nga “klerikët”, pra nga figura të lidhura me mjedisin universitar. Rrahjet dhe therjet me thikë mund të kenë pasur arsye të ndryshme, duke përfshirë përkatësinë etnike të komuniteteve të ndryshme studentore, që shpesh vijnë nga rajone rivale britanike.
Krimet seksuale ishin gjithashtu të zakonshme, ku viktima në shumicën e rasteve ishin prostitutat e shumta në qytet, të dhunuara nga “klientët” e tyre. Më në fund, Oksfordi ishte plot me taverna dhe pallate, skena e grindjeve të panumërta që mund të degjeneronin lehtësisht në aksidente vdekjeprurëse.
Në vitin 1355, një përleshje në tavernë shënoi fillimin e një sërë përleshjesh të përgjakshme midis popullsisë vendase dhe studentëve (e njohur si “revolta e Santa Scolastica“), e cila përfundoi me një numër të vdekur prej më shumë se 100. Për më tepër, studentët e shqetësuar të Oksfordit nuk ishin të vetmit që krijuan telashe në Mesjetë: një nga revoltat e para universitare shpërtheu në 1229 në Paris, duke përfunduar me fitoren e disa kërkesave të studentëve, si kërkesa për autonomi më të madhe ligjore nga autoritetet kishtare.
