Gjurmët e rëndësishme arkeologjike (prehistorike, ilire, romake, bizantine) që gjenden në Kosovë dëshmojnë lashtësinë e pranisë njerëzore në këtë territor. Para pushtimit romak, dardanët, një popullsi e lidhur ndoshta me ilirët, banonin në rajonet që i përgjigjen Kosovës së sotme.
Ndryshe nga sllavët që mbërritën në rajon në shekujt VI dhe VII të erës sonë, shqiptarët janë populli i vetëm autokton i Ballkanit, pasi ata janë pasardhës të ilirëve – një fis i lashtë që ka avantazhin e të qenit pak i njohur – i cili lejon të gjitha projeksionet e identitetit dhe të gjitha përvetësimet, shkruan gazeta zvicerane në shqip Le Canton27.ch duke ju referuar enckloprdise së njohur botërore Larousse.
Shqiptarët e konsiderojnë edhe Lidhjen e Prizrenit (1878-1881) – e krijuar për t’i rezistuar kalimit në Mal të Zi të territoreve të populluara nga shqiptarët pas Kongresit të Berlinit më 1878 – si pikënisjen e lëvizjes së tyre për afirmim kombëtar nën “Perandorinë Osmane”.
Në vitin 1690, serbët, gjatë « Migrimit të Madh », u larguan masivisht nga Kosova për t’i shpëtuar reprezaljeve osmane pas disfatës serbo-austriake në Kaçanik në janar 1690. Ata u drejtuan për në tokat që mbetën nën kontrollin austriak dhe u vendosën në « kufijtë e tyre ushtarakë » ( vojne Krajine), një rajon i Kroacisë që tani quhet Krajina. Kjo ngjarje kontribuon në uljen drastike të pranisë serbe në Kosovë.
Shqiptarët denoncojnë “kolonizimin serb”, kur serbët evokojnë një “pushtim” shqiptar i cili do ta kishte zhytur Kosovën në shekujt 17 dhe 18, duke përmbysur ekuilibrin demografik. Megjithatë, vetëm një fakt duket i padiskutueshëm: prania në këtë territor të këtyre dy popujve për më shumë se një mijë vjet. Gjithashtu mund të vlerësohet se serbët dhe shqiptarët ende peshonin pak a shumë në mënyrë të barabartë në shekujt e tetëmbëdhjetë dhe nëntëmbëdhjetë. Gjithashtu duhet theksuar se identitetet kombëtare nuk ishin ende të përcaktuara qartë në atë kohë.
Kështu Vandalët, Alanët dhe Lombardët plaçkitën të gjitha fshatrat e popujve gjermanikë, kështu që ata lanë fushën e hapur për sllavët që pushtuan një pjesë të madhe të vendeve ilire dhe të romanizuar trake në Ballkan.
Sipas historianëve, djepi i origjinës së sllavëve do të ishte në territorin e Polonisë së sotme. Megjithatë, jugu i Polonisë ishte më herët se kudo në Evropë nën ndikimin e mbretërisë së Hunëve, të udhëhequr nga Attila (395-453). Me shpërbërjen e Perandorisë Romake, rajoni i Serbisë së sotme sundohej nga Bizantinët, Hunët, Ostrogotët, Gepidët, Lombardët dhe Avarët. Gepidët formuan mbretërinë e tyre në pjesën veriore të territorit të Serbisë së sotme, qendra e së cilës ishte Sirmium (Sremska Mitrovica në Vojvodinë).
Së bashku me avarët, në rajonin e Serbisë së sotme emigruan edhe sllavët, duke sjellë gjuhën në këtë rajon, nga e cila do të zhvillohej serbishtja me kalimin e kohës. Me kalimin e kohës, sllavët i përzienin gjenet e tyre me pasardhësit e romanizuar të pushtuesve të mëparshëm të Ballkanit, nga të cilët do të dilte kombi modern serb.
Kuptohet se sllavët nuk kishin zgjidhje tjetër veçse të iknin nga pushtuesit për të emigruar në rajonin e sotëm të Republikës Çeke dhe Sllovakisë në vitet 450-550. Më pas, maqedonasit dhe sllovenët u shfaqën në zonë; ata u pasuan nga grupe të tjera që më vonë do të diferencoheshin si kroatë dhe serbë, sepse në atë kohë quheshin « kroatë » ose « serbë » në mënyrë të ndërsjellë.
Nga shekulli i IX dolën në ekzistencë disa shtete të vogla sllave (Rashka, Duklja, Zeta etj.). Në pak shekuj, popujt sllavë arritën të imponohen. Shumica e ish pushtuesve të Ballkanit të latinizuar apo të gjermanizuar u asimiluan me sllavët dhe ndryshuan gjuhën e tyre.
Në tekstet shkollore të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës, ku flitet mbi historinë dhe origjinën e shqiptarëve në Ballkan, shpjegohet qartë se janë të lashtë dhe autokton. Ndërsa për serbë thuhet se janë ardhacak. Hartuesi i këtij teksti shkollor nuk është ndonjë historian shqiptar, por një historian serb (Rade Mihaljcic) dhe libri është shtypur nga Instituti për tekstet në Beograd, ka zbuluar gazetari investigativ i gazetës zvicerane ne shqip Le Canton27.-ch
Në këtë tekstin shkollor të historisë për klasat e gjashta shkruan: “Shqiptarët janë popull i lashtë dhe autokton në Ballkan, kurse serbët janë të ardhur nga lindja…”.
Ky konstatim në librin e historisë serbe për klasat e gjashta ka ngjallur reagime dhe polemika të ashpra, duke nxitur reagime të historianëve dhe mediave serbe, të cilët librin e autorit serb Mihaljcic e kanë konsideruar “skandaloz”: (“Skandalozno: Srpski udzbenik iz istorije: Albanci su starosedeoci a Srbi dosljaci na Balkan!”).
