Gjatë pandemisë koha e kaluar pranë ekraneve është ngritur dukshëm në të gjithë botën.
Të dhënat tregojnë se nuk jemi të sigurt për efektet negative në shëndetin tonë dhe hapat që mund të ndërmarrim për të mbrojtur veten.
Shumica prej nesh e di se rrezet e diellit përmbajnë rrezet e dritës së dukshme, si dhe ato ultraviolet (UV) të padukshme. Por drita e dukshme përfshin një sërë rrezesh me ngjyra të ndryshme, të cilat secili mbart sasi të ndryshme energjie.
“Drita e kaltër është një nga pjesët e dukshme të spektrit elektromagnetik kështu që është një nga ngjyrat që mund të shohim”, thotë Romesh Angunawela. “Ka gjatësi vale më të shkurtër se çdo ngjyrë tjetër e dukshme. Është afër UV, e cila është edhe më e shkurtër, por nuk është e dukshme për ne ”.
Drita e kaltër emetohet nga llambat fluoreshente dhe pajisjet LED si kompjutera, telefona inteligjentë, TV dhe tableta.
“Pajisjet elektronike priren të lëshojnë më shumë dritë në atë spektër sesa drita natyrore”, thotë Angunawela. Kjo, plus kohën që kalojmë në pajisjet tona dhe afërsinë e tyre me fytyrat tona, ka profesionistë shëndetësorë të shqetësuar për pasojat e mundshme.
Meqenëse drita e kaltër ka gjatësitë më të shkurtra të valës dhe frekuencat më të larta, është më e prirur të shpërndahet, duke shkaktuar turbullira.
“Pra, nëse kaloni shumë kohë në një ekran, keni tendencë të merrni diçka që quhet lodhje e ekranit ”, thotë Angunawela. “Sytë tuaj po përpiqen të përqendrohen, gjë që mund t’i lodhë ata. Kur jeni duke parë një ekran, sytë tuaj thahen sepse shkalla e mbylljes së syrit bie në gjysmën e më shumë sesa kur flisni ballë për ballë”.
Ashtu si drita UV mund të ndikojë në lëkurën tonë, kështu ndikon edhe drita e kaltër. Një studim i vitit 2010 krahasoi efektet e të dy llojeve të dritës në lëkurë dhe ndërsa lëkura e ekspozuar ndaj dritës e kaltër nuk tregonte shenja të rritjes së kancerit, tregoi më shumë njolla të errëta, të quajtura hiperpigmentim.
Një tjetër studim i bazuar në laborator zbuloi se vetëm një orë e ekspozimit në ekran ishte e mjaftueshme për të rritur prodhimin e radikalëve të lirë, të cilat mund të kontribuojnë në hiperpigmentimin dhe plakjen e lëkurës. Ashtu si me shëndetin e syve, kërkohet më shumë hulumtim për të konstatuar shkallën e efekteve.
Ndoshta ndieni një ndjenjë faji kur kontrolloni telefonin tuaj të mençur në shtrat – të gjithë e dimë që pajisjet duhet të mbahen larg dhomës së gjumit.
“Ka prova të qarta se ekspozimi i dritës së kaltër mund të ndikojë në modelet e gjumit dhe ritmet cirkadike”, përfundon Angunawela.
