Fjala “kulak” ka prejardhje nga gjuha ruse, ku do të thotë “grusht”.
Në Bashkimin Sovjetik, ky term u përdor për të etiketuar fshatarët e pasur që refuzonin të hynin në kooperativa dhe që zotëronin toka e bagëti, duke u paraqitur si shfrytëzues të klasës punëtore. Shqipëria e regjimit komunist e mori këtë term, duke e përdorur si mjet propagande dhe justifikim për dhunën shtetërore.
Pas vitit 1945, regjimi i Enver Hoxhës shpalli “luftë kundër kulakëve”. Familje të tëra u shpronësuan, u burgosën ose u internuan në kampe të izoluar dhe të rënda:
• Fshati Borsh
• Drizar i Mallakastrës
• Kuç dhe Kurvelesh
• Plug, Lushnjë
• Kampet e Hekurudhës Peqin-Elbasan
• Bedeni dhe “Punëtoritë Qendrore të Artizanatit”
Në këto kampe, kulakët dhe familjet e tyre detyroheshin të punonin në kushte çnjerëzore. Fëmijët e kulakëve u përjashtuan nga shkollat e larta ose u dërguan në institucione të kontrolluara nga shteti. Pronat dhe pasuritë e tyre u konfiskuan dhe u shpërndanë për të ushqyer kooperativat e regjimit, duke shkatërruar çdo mundësi për pavarësi ekonomike.
Ky nuk ishte as reformë bujqësore, as drejtësi sociale, si pretendonte propagandë e kohës. Ishte terror shtetëror i organizuar, një mjet për të frikësuar popullsinë, për të thyer çdo rezistencë dhe për të imponuar kolektivizimin e detyruar. Rezultati ishte një shoqëri e traumatizuar, me varfëri ekstreme dhe me shkatërrimin e strukturave tradicionale fshatare.
Historia e kulakëve shqiptarë është një dëshmi e egërsisë së komunizmit dhe e padrejtësisë që nuk u shlye kurrë. Kujtesa e tyre nuk duhet të harrohet – jo për t’i përbuzur, por për të mësuar nga krimet e shtetit dhe për të mbajtur gjallë kujtesën e njerëzve të ndershëm që u shkelën nga pushteti i egër dhe arbitrar.
K.Cekani
