Në dekadën e fundit, inteligjenca artificiale është kthyer në një nga fushat më të rëndësishme të zhvillimit teknologjik. Nga makinat vetë-drejtuese e deri te sistemet e rekomandimeve në rrjete sociale, çdo ditë shohim mënyra të reja sesi teknologjia po ndikon jetën tonë. Një nga risitë më të mëdha të viteve të fundit është padyshim ChatGPT, një model inteligjence artificiale që ka mahnitur botën me aftësitë e tij për të biseduar, shpjeguar dhe gjeneruar tekst në mënyrë të rrjedhshme.
Çfarë është ChatGPT?
ChatGPT është një model i bazuar në teknologjinë GPT (Generative Pre-trained Transformer), i krijuar nga kompania OpenAI. Ai është trajnuar duke përdorur një sasi gjigante të dhënash – libra, artikuj shkencorë, faqe interneti dhe materiale të tjera publike – për të kuptuar gjuhën njerëzore dhe për të krijuar përgjigje sa më natyrale. Në vend që të funksionojë thjesht si një motor kërkimi që nxjerr rezultate të gatshme, ChatGPT arrin të formulojë përgjigje origjinale, duke i përshtatur ato me pyetjet dhe nevojat e përdoruesve. Kjo e bën atë një mjet shumë më të avancuar sesa programet klasike të komunikimit.
Lançimi dhe popullariteti
Kur OpenAI publikoi ChatGPT për publikun në fund të vitit 2022, askush nuk e priste që do të bëhej kaq i famshëm në një kohë kaq të shkurtër. Brenda pesë ditëve, platforma kishte regjistruar mbi 1 milion përdorues aktivë, një shifër rekord në historinë e aplikacioneve. Për krahasim, platforma të mëdha si Netflix, Facebook apo Instagram patën nevojë për muaj apo vite për të arritur një numër të ngjashëm përdoruesish. Ky sukses tregoi etjen e njerëzve për të pasur një mjet të thjeshtë e të fuqishëm që mund të ndihmojë në mësim, punë dhe argëtim. Sot, ChatGPT përdoret në çdo kontinent, nga studentë që përgatiten për provime, deri te bizneset që zhvillojnë strategji marketingu apo programuesit që kërkojnë ndihmë për kodin e tyre.
Aftësitë që e dallojnë
Një nga gjërat që e bën ChatGPT unik është fleksibiliteti i tij. Ai mund të shkruajë një artikull akademik, të japë ide për një tregim fantastiko-shkencor, të ndihmojë në krijimin e një plani biznesi apo edhe të ofrojë recetat më të mira të kuzhinës. Po ashtu, është i aftë të përmbledhë materiale të gjata në një tekst më të shkurtër dhe më të kuptueshëm, duke kursyer kohë për ata që merren me studime apo kërkime. Një tjetër aftësi e fuqishme është shpjegimi i koncepteve të ndërlikuara në mënyrë të thjeshtë. Nxënësit dhe studentët e përdorin shpesh për të kuptuar tema të vështira në matematikë, shkencë, histori apo ekonomi. Për më tepër, ChatGPT ka edhe një funksionalitet të jashtëzakonshëm për shkrimin dhe korrigjimin e kodeve kompjuterike, duke e kthyer atë në një mjet të preferuar për programuesit e rinj dhe profesionistët.
Shumëgjuhësia si avantazh
ChatGPT është i aftë të komunikojë në mbi 50 gjuhë, përfshirë gjuhë të përdorura gjerësisht si anglishtja, spanjishtja apo frëngjishtja, por edhe gjuhë më pak të zakonshme në botën teknologjike, si shqipja. Kjo e bën atë të aksesueshëm për komunitete të ndryshme gjuhësore, duke krijuar një hapësirë globale ku kushdo mund të përfitojë nga fuqia e inteligjencës artificiale. Për përdoruesit shqiptarë, fakti që ChatGPT mund të komunikojë në gjuhën amtare është një lehtësi e madhe dhe një mundësi për të përfituar nga kjo teknologji pa barriera gjuhësore.
Përdorimet praktike në jetën e përditshme
Përdorimi i ChatGPT prek çdo fushë të jetës moderne.
Studentët e përdorin për përmbledhje librash, përgatitje pyetjesh provimi dhe shpjegime të thjeshtuara.
Shkrimtarët dhe gazetarët e shfrytëzojnë për ide, përpunim tekstesh dhe madje për krijimin e titujve më tërheqës.
Programuesit e përdorin për të ndërtuar algoritme, për të identifikuar gabime dhe për të mësuar gjuhë të reja programimi.
Bizneset e përdorin për marketing dixhital, për të analizuar të dhëna, për të krijuar përmbajtje për rrjete sociale dhe për të ndërtuar raporte të qarta.
Përdoruesit e zakonshëm e shfrytëzojnë për këshilla praktike, për sugjerime librash, filmash apo edhe për biseda të thjeshta kur duan shoqëri virtuale.
Kufizimet e ChatGPT
Megjithëse është një teknologji mbresëlënëse, ChatGPT ka disa kufizime që vlejnë të përmenden. Versioni falas nuk ka qasje të plotë në internet, që do të thotë se informacionet që jep nuk janë gjithmonë të përditësuara. Për shembull, nuk mund të japë lajme të fundit në kohë reale nëse nuk përdoret me funksionin e kërkimit online. Gjithashtu, nuk ka një kujtesë të përhershme në versionin bazë. Nëse një përdorues e mbyll bisedën dhe hap një të re, ChatGPT nuk mban mend atë që është thënë më parë. Për disa përdorues kjo është një kufizim, por për të tjerë është një avantazh në aspektin e privatësisë. Një tjetër kufizim është fakti se edhe pse përgjigjet duken sikur vijnë nga një person real, ChatGPT nuk ka emocione, vetëdije apo mendime personale. Ai funksionon thjesht duke analizuar modele të gjuhës dhe duke parashikuar fjalët e radhës.
Kuriozitete interesante
Një bisedë e zakonshme që përdoruesit zhvillojnë me ChatGPT për vetëm dhjetë minuta përmban më shumë tekst sesa një njeri i zakonshëm shkruan me dorë gjatë një dite të tërë. Ky fakt tregon jo vetëm shpejtësinë, por edhe fuqinë gjeneruese të këtij modeli. Për më tepër, kompjuterët që përdoren për të trajnuar ChatGPT kanë një kapacitet llogaritës shumë më të madh sesa superkompjuterët më të fuqishëm të vetëm dhjetë viteve më parë. Kjo tregon ritmin e jashtëzakonshëm me të cilin po ecën teknologjia.
E ardhmja e ChatGPT dhe inteligjencës artificiale
Shumë ekspertë mendojnë se ChatGPT është vetëm fillimi i një revolucioni më të madh. Në versionet e ardhshme, pritet që të ketë kujtesë të avancuar, të mbajë mend bisedat e kaluara dhe të përshtatë përgjigjet sipas historikut të përdoruesit. Po ashtu, pritet që të kombinojë tekstin me imazhe, audio dhe video, duke u shndërruar në një asistent virtual shumëdimensional. Kjo do të hapte mundësi të pafundme në arsim, shëndetësi, biznes dhe madje edhe në argëtim.
