Mjeku i urgjencës në Kaliforni, Joe Whittington, ka zbuluar një test të thjeshtë që ai thotë se mund të ndihmojë në zbulimin e një gjendjeje potencialisht vdekjeprurëse në fazat e hershme: një aneurizëm aortal.
Testi, të cilin mund ta bëni në shtëpi për më pak se një minutë, është bërë tashmë viral në TikTok.
Dr. Whittington shpjegon se testi përfshin thjesht shtrirjen e gishtit të madh përgjatë kyçit të dorës. Nëse gishti i madh shtrihet përtej skajit të pëllëmbës, kjo mund të jetë një shenjë e rritjes së elasticitetit në indin lidhës – një tipar që është lidhur me një rrezik të shtuar për aneurizëm aortale.
Një aneurizëm aortal është një fryrje ose zgjerim i arteries kryesore që transporton gjak nga zemra në pjesën tjetër të trupit. Nëse nuk zbulohet dhe trajtohet herët, ajo mund të shpërthejë, duke shkaktuar shpesh gjakderdhje të brendshme fatale.
“Nëse gishti i madh shtrihet shumë përtej pëllëmbës, kjo quhet ‘shenjë pozitive e prekjes së gishtit të madh me pëllëmbën’. Kjo mund të tregojë elasticitet jonormal të indit lidhës që gjendet edhe në arteriet tuaja, gjë që rrit rrezikun e ënjtjes ose këputjes së aortës”, shpjegon Dr. Whittington, transmeton Telegrafi.
Ai gjithashtu përmend një studim të vitit 2021, të botuar në American Journal of Cardiology, që shqyrtoi 305 pacientë të cilët i ishin nënshtruar një operacioni në zemër për një sërë gjendjesh, përfshirë aneurizmat e aortës. Studimi zbuloi se deri në 60% e njerëzve me një aneurizëm të njohur kishin një rezultat pozitiv të testit të prekjes së gishtit të madh me pëllëmbën.
Ndërsa një rezultat pozitiv nuk është tregues i sigurt i gjendjes, njerëzit me këtë shenjë janë në rrezik dukshëm më të lartë dhe duhet të vizitojnë mjekun.
Aneurizmat shpesh nuk shkaktojnë simptoma derisa të këputen, gjë që i bën ato të vështira për t’u zbuluar pa një ekzaminim të synuar. Simptomat e mundshme përfshijnë:
• dhimbje në gjoks, shpinë ose qafë
• ënjtje të fytyrës, qafës ose krahëve
• kollë, fishkëllima, gulçim
• kollitje me gjak
Me ekzaminime dhe diagnostikime rutinë, aneurizmat mund të zbulohen herët dhe të trajtohen me ilaçe për uljen e tensionit të gjakut ose me ndërhyrje kirurgjikale.
Çrregullime të indit lidhor dhe aneurizmës
Një rezultat pozitiv i testit mund të tregojë gjithashtu një nga më shumë se 200 çrregullime të indit lidhor. Disa nga më të zakonshmet janë:
• Sindroma Marfan – një çrregullim i trashëguar që prek zemrën, sytë, kockat dhe enët e gjakut. Njerëzit me këtë sindromë kanë deri në 250 herë më shumë rrezik për diseksion (këputje) të aortës.
• Sindroma Ehlers-Danlos (EDS) – një grup çrregullimesh gjenetike që shkaktojnë rritje të elasticitetit të lëkurës dhe nyjeve, si dhe brishtësi të enëve të gjakut. Forma më e zakonshme është EDS hipermobile (hEDS), ndërsa më e rrezikshmja është EDS vaskulare (vEDS).
• Sindroma Loeys-Dietz – një çrregullim i rrallë gjenetik që rrit gjithashtu rrezikun e diseksionit të aortës.
Këto çrregullime mund të manifestohen përmes karakteristikave fizike si gjymtyrë të gjata, buzë të holla, vena të dukshme, mavijosje të shpeshta ose probleme me shikimin.
“Nëse keni një test pozitiv të gishtit të madh dhe pëllëmbës, nuk është arsye për panik, por është e mençur t’ia përmendni mjekut tuaj. Mund të nevojiten teste shtesë për të përjashtuar çrregullimet e indit lidhës,” thotë Dr. Whittington.
Njohja e shenjave dhe rreziqeve të hershme mund të shpëtojë një jetë, prandaj ia vlen të informoheni dhe të kërkoni një mendim profesional në kohën e duhur.
