Hyrje
Divizioni i 21-të Malor SS “Skënderbeg” (21. Waffen-Gebirgs-Division der SS „Skanderbeg“ Albanische Nr. 1) është një ndër kapitujt më të debatueshëm të historisë shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky formacion u krijua nga Gjermania naziste në vitin 1944, kryesisht me rekrutë shqiptarë nga Kosova dhe viset e tjera shqiptare, dhe kishte për qëllim ruajtjen e rendit dhe mbështetjen e qëllimeve strategjike të Gjermanisë në Ballkan.


Formimi i Divizionit “Skënderbeg”
Divizioni u emërua pas heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, një simbol i qëndresës shqiptare kundër pushtimeve të huaja. Formimi i këtij divizioni ishte pjesë e përpjekjeve të Gjermanisë për të siguruar burime njerëzore dhe për të mobilizuar popullatat lokale në mbrojtje të interesave të saj në rajon.

Në pranverën e vitit 1944, gjermanët nisën rekrutimin e shqiptarëve në Kosovë, duke premtuar mbrojtjen e interesave kombëtare shqiptare dhe luftën kundër partizanëve jugosllavë. Divizioni arriti një forcë prej rreth 6,500 deri në 7,000 ushtarë, megjithëse një pjesë e madhe e rekrutëve kishin pak trajnim ushtarak dhe mungesë disipline.


Veprimtaria dhe Roli në Kosovë
Divizioni “Skënderbeg” operoi kryesisht në Kosovë dhe viset përreth, duke ndjekur këto qëllime:

  1. Ruajtja e rendit dhe sigurisë: Divizioni u angazhua në përpjekje për të ruajtur rendin në zonat e kontrolluara nga Gjermania.
  2. Lufta kundër partizanëve jugosllavë: Një nga detyrat kryesore të divizionit ishte lufta kundër partizanëve të Titos, të cilët kërkonin të rimerrnin Kosovën nën kontrollin jugosllav.
  3. Operacionet antisemite: Për fat të keq, disa pjesëtarë të divizionit u përfshinë në ndjekjen dhe arrestimin e hebrenjve në Kosovë. Këto veprime ishin një nga aspektet më të errëta të divizionit, duke çuar në deportimin dhe vdekjen e disa hebrenjve lokalë.

Dobësitë dhe Shpërbërja
Divizioni “Skënderbeg” u përball me shumë sfida që nga fillimi:

  • Disiplina e dobët: Një numër i madh rekrutësh nuk ishte i gatshëm për të ndjekur rregullat dhe shpesh dezertonte nga njësia.
  • Mungesa e trajnimit: Mungesa e një trajnimi të mirëfilltë ushtarak ndikoi në efikasitetin e divizionit në fushëbetejë.
  • Pakënaqësia lokale: Veprimet e ashpra të divizionit, përfshirë dhunën kundër civilëve dhe bashkëpunimin me gjermanët, shkaktuan zemërim midis popullsisë lokale.

Në fund të vitit 1944, ndërsa gjermanët nisën të tërhiqeshin nga Ballkani, divizioni “Skënderbeg” u shpërbë. Një pjesë e ushtarëve të tij iu bashkuan njësive të tjera gjermane, ndërsa të tjerët u shpërndanë ose dezertuan.


Pasojat dhe Trashëgimia
Roli i divizionit “Skënderbeg” mbetet një çështje e debatueshme në historiografinë shqiptare dhe ndërkombëtare. Nga njëra anë, disa argumentojnë se ai përfaqësonte përpjekjen e shqiptarëve për të mbrojtur interesat e tyre kombëtare në një kohë kaosi. Nga ana tjetër, veprimet e tij – përfshirë bashkëpunimin me nazistët dhe ndjekjen e grupeve të caktuara – janë dënuar gjerësisht si të dëmshme dhe të turpshme.

Përkundër kontekstit historik të komplikuar, shumica e historianëve e shohin divizionin “Skënderbeg” si një përpjekje të dështuar për të mobilizuar shqiptarët në shërbim të një regjimi që nuk kishte interes për të drejtat dhe liritë e tyre.


Përfundim
Divizioni SS “Skënderbeg” mbetet një episod i ndërlikuar dhe shpeshherë i kontestuar i historisë së Kosovës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai është një shembull i sfidave dhe presioneve që popullata shqiptare përjetoi gjatë një periudhe të vështirë, kur forcat e huaja përpiqeshin të manipulojnë interesat kombëtare për qëllimet e tyre strategjike. Reflektimi mbi këtë periudhë mbetet i rëndësishëm për të kuptuar kompleksitetin e historisë dhe për të nxjerrë mësime për të ardhmen.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here