Arkeologët gjetën një helmetë Iliro-Greke 2500-vjeçare gjatë gërmimeve në zonën e Gomilës në qytetin Zakotorac në gadishullin Pelješac të Kroacisë.
I njëjti ekip që gjeti përkrenaren Iliro-Greke në vitin 2020, në të njëjtin vend, ka gjetur edhe përkrenaren e radhës, e cila sipas analizave të para është më e vjetër se ajo e gjetur më parë. Shembulli i mëparshëm ka shumë të ngjarë t’i përkiste një anëtari të elitës së luftëtarëve që u varros atje sepse u zbulua në një varr me copa armësh hekuri.
Arkeologët mendojnë se helmeta e zbuluar së fundmi mund të ketë qenë një depozitë kushtimi sepse u zbulua në një shtesë me mure të thata në një varr.
Lajmin për zbulimin e bujshëm e dha mëngjesin e së mërkurës së kaluar Marta Kalebota, arkeologe e Muzeut të Qytetit të Korçulës dhe anëtare e ekipit të arkeologëve që gërmojnë në Zakotorc.
“Hrvoje ngriti gurin dhe filloi të bërtiste se kishte gjetur edhe një helmetë! Është një nënvlerësim të thuash se është një ndjenjë fenomenale. Jam shumë i emocionuar, një gjetje e mahnitshme dhe për herë të dytë. Kjo përkrenare u gjet dhjetë metra larg, ndërsa sorra fluturon nga vendi ku u gjet e para. Është pak më ndryshe, dallohet nga faqet që na bëjnë të konkludojmë se ajo që është gjetur tani daton nga shekulli i 6-të para erës sonë, që do të thotë se është më e vjetër se e para, por duhet të hulumtojmë më tej detajet.” tha arkeologu Kalebota.
“Ajo që është shumë interesante është se këtu në të njëjtin vend shfaqen dy tipa të ndryshëm, çka flet për një vazhdimësi pushteti të komunitetit përkatës. Këto helmeta kanë qenë gjithmonë një simbol i një lloj statusi dhe fuqie”, tha profesori Hrvoje Potrebica, nga Departamenti i Arkeologjisë i Fakultetit Filozofik në Zagreb.
Të dyja helmetat e gjetura janë të llojeve dhe datave të ndryshme: Përkrenarja e zbuluar në vitin 2020 ishte e një lloji të përdorur zakonisht në Iliri dhe Greqi në shekullin IV para Krishtit. Ishte një përkrenare me fytyrë të hapur me një seksion kryq drejtkëndor për fytyrën dhe skajet dekorative. Përkrenarja e gjetur rishtazi mendohet se daton nga shekulli i 6-të para Krishtit dhe është jashtëzakonisht e rrallë. Gjetja e dy helmetave të ndryshme Iliro-Greke në një vend është e paprecedentë.
Ky zbulim, së bashku me një mori veshjesh, bizhuterish dhe artefakte varrimi të zbuluara që nga fillimi i gërmimeve, zgjeron shumë njohuritë tona për praktikat funerale të komuniteteve Ilire në gjysmën e dytë të mijëvjeçarit të parë p.e.s.
