Trungu & InforCulture
Nicolae Jorga mbi personalitetin e Sulltan Mehmet Fatihut:
“Ai nuk ishte as enderrimtar ne karakter sikur Karli XII, e as nje utopist mbinjerezor sikur Napoloni. Perkundrazi, ai kishte nje shpirt ambicioz dhe mendja e tij ishte gjithmone e mprehte dhe e qete. Kjo e bente ate gjakeftohte ne vendime.
Qëllimi i tij nuk ishte te shkaterronte gjithçka dhe te fitonte fame, duke lene rrenoja te medha pas, sikur një përbindësh. Perkundrazi, ai synonte te krijonte vepra qe do te zgjasnin përgjithmone.
Ishte krijuar per te punuar pa u lodhur çdo dite, me nje qetesi qe perfshin vetebesimin ne prag te vendimeve te rendesishme. Ai dinte te perdorte fuqine njerezore ne masë. Kete e bente per te shmangur derdhjen e gjakut te njerezve te pafajshem dhe luftonte per te krijuar nje shtet kozmpolit…. Me pergjigjesi te madhe shkencore mund te thuhet se, ai ia kishte arritur ta krijoj shtetin qe e deshironte. Mjafton t’i hedhesh nje sy demografise se Konstatinopojes dhe zonave qe ai sundonte. Apo ndertimit te qyteteve dhe veprave qe sot perfaqesojne monumente me vlera te veçanta kulturore per boten.
Kjo e bente ate te jete nje Perandor i pathyeshem per kohen….”
———–
kur Sulltan Mehmeti II vdiç, Baljozi i Venedikut Nocolo Cocco dergoi lajmetarin e tij tek Duka Giovanni Mecenigo ne Venedik. Kur ky erdhi ne Venedik (me date 19 Maj 1481), Duka ishte ne mbledhje. Lajmetari pa marr leje, e as pa trokitur, futet ne mbledhje i ngazellyer duke brohoritur: “La granda aquila e morta”.
