Mauna Kea, një vullkan i fjetur në ishullin e madh të Havait, shpërtheu për herë të fundit rreth 4600 vjet më parë.
Vullkani ndonjëherë i mbuluar me borë ngrihet në 14,000 metra lartësi, duke e bërë atë majën e dytë më të lartë të në Tokë.
Por si pesë vullkanet e tjera të Havait, ai është i destinuar të zhduket një ditë. Me vëllimin e vet prej 18,000 miljesh kub, Mauna Kea është aq masiv sa që po shtyp koren e oqeanit poshtë tij dhe po rrafshohet nën peshën e vet, me një shpejtësi prej rreth një të qindtën e inçit në vit.
Mauna Kea lindi rreth një milion vjet më parë dhe ishte shumë aktiv për 500,000 vitet të ardhshëm. Ashtu si të gjithë vullkanet në Havai, ai u krijua ndërsa Pllaka e Paqësorit lëvizte mbi shtëllungën e pikës së nxehtë në mantelin e Tokës. Sipas opinionit gjeologjik mbizotërues, pika e nxehtë ka qenë kryesisht e palëvizshme për pjesën më të madhe të epokës kenozoike (66 milionë vjet më parë e deri më sot).
Pavarësisht nga fjetja e Mauna Kea-s, vullkanologët presin që ai të shpërthejë përsëri, megjithëse thonë se një ngjarje e tillë nuk është e mundshme në disa qindra vitet e ardhshme.
Në çdo rast, sistemet aktuale të monitorimit sizmik dhe gjeodezik do të jepnin një paralajmërim të mjaftueshëm për një shpërthim të afërt dhe me gjasë do të parandalonin lëndimet ose vdekjen e njerëzve.
Ndërkohë Pllaka e Paqësorit po lëviz në veriperëndim me rreth 4 inç në vit, duke e tërhequr ngadalë por me siguri Mauna Kea-n nga pika e nxehtë e mantelit që e krijoi atë.
Mund të duhen disa milionë vjet, por vullkani gjigant do të zhduket përfundimisht në ujërat e Paqësorit, i shkëputur nga energjia që e ushqen atë.
