Profesor Xhuzepe Katapano ishte dhe mbetet i vetmi albanolog që studioj në themel prejardhjen e racës ilire, duke bërë të drithërohen nëpër dekada shumë shkencëtar që janë marrë apo merren me studimin e antikitetit.
Katapano u nis vet drejt Egjyptit për të parë dhe prekur piramidat, një nga mrekullitë e botës së lashtë, dhe u befasua kur ndeshi në shenja apo hieroglifë të çuditshme që linin hije dyshimi mbi prejardhjen e tyre. Jo pak por mbi 40 vjet iu deshën profesorit të nderuar për të bërë këtë zbulim të jashtëzakonshëm, i cili vjen i përkthyer në gjuhën shqipe me mjeshtëri nga Qemal Velija. Për të bërë këtë zbulim të jashtëzakonshëm dhe për të vërtetuar se hieroglifët e piramidave të Egjyptit e kishin bazën tek gjuha ilirishte.
Prof. Katapano përdori gjatë hulumtimit të tij të gjatë, siç shprehet edhe vet, sistemin kritik të krahasimit shkencor të rrënjëve të shumë gjuhëve tepër të lashta, si “ESKUERA” baske (E-SHKUARA do të thotë, në shqip, pikërisht: gjuha e së shkuarës); shqipes; gjuhëve hitite, hebraike, arabe, aramaike dhe të tjerave, veçanërisht të gjuhës kopte- gjuhës liturgjike të të krishterëve të Egjiptit; si dhe studimet shumëvjeçare të rendit filozofik, etnografik, mitologjik, historik dhe arkeologjik, natyralist etj. Prof. Katapano hedh poshtë apo përmbys traditën shkencore, që e paraqet qytetërimin nilotik si një fryt kryqëzimesh mes 4 racave. Duke u ndalur tek etimologjia e emrit të Thot-it Prof. Katapano shpjegon, se emri përkon me kuptimin e vet burimor: thot, veta e tretë e të tashmes dëftore të foljes shqipe thom, thua, thot’.
Thot-i, sipas Prof. Katapanos është krijuesi i hieroglifëve. Ai e ka ndërtuar alfabetin hieroglifik fonetik duke pasur si çelës gjuhën shqipe. Në këtë aspekt zanafilla e ilirishtes zbret në kohë mjaft më të hershme se ato që Historia ka përcaktuar; të dhëna që duhet të rikthehen në neolitik dhe ndoshta edhe në kohë të mëparshme, të afërta me origjinën e qytetërimit të Nilit, i cili, sipas rezultateve më të kujdesshme të hulumtimeve të fundit dhe studimeve të kryera, fillon me zhdukjen e Atlantidës (rreth 12.000 vjet më parë); epokë në të cilën duhet të vendoset pashmangshmërisht shfaqja e parë e vërtetuar e Thotit në Egjypt. Pikërisht, kjo e bënë të pashmangshme korrigjimin e të dhënave historike, korologjike, etnologjike, filologjike, me shumë rëndësi.
Shtate parimet e Thotit:
Të rizbulosh Thotin, këmbëngul Prof. Katapano, do të thotë të zgjerosh kufijtë e shkencës që, me dashje apo pa dashje, shpien pashmangshmërisht në metafizikë; dhe kjo është tepër e rëndësishme për njerëzimin. Sepse, duke rifituar pas shqyrtimit të çështjes kuptimin e vërtetë të jetës, që është në thelb me natyrë shpirtërore, njeriu do të jetë në gjendje të shijojë sërish gëzimet e shijes, aromave dhe kundërmimeve të papërlyera, brenda vezullimit të lavdishëm të Dritës Fillestare.
Filozofia e Thotit, na mëson Prof. Xhuzepe Katapano, ngrihet mbi shtatë parime:
Parimi i mendorësisë (Il Principio del Mentalismo), Parimi i Përkitshmërisë (Il Principio della Corrispondenza), Parimi i Vibrimit (Il Principio di Vibrazione), Parimi i Polaritetit (Il Principio di Polarità), Parimi i Ritmit (Il Principio del Ritmo), Parimi i shkakut dhe pasojës (Il Principio di Causa e d’Efetto), Parimi i Gjinisë ( Il Principio del Genere)
Profesor Katapano na mëson, se mbi këto shtatë parime mbështetet e gjithë shkenca moderne.Duke studiuar aktivitetin e tri herë të madhit Thot (Hermes), Prof. Katapano parashtron, përtej zbulimeve gjuhësore, filologjike, një të vërtetë të rendit sipëror: Siç tregon edhe vet, ai i heq Thotit maskën shumëvjeçare të ibisit dhe i kthen fytyrën e vërtetë: fytyrën boreale të pellazgut, të Ilirit, shëmbëlltyrën e tij të njëmendtë të udhërrëfyesit më të lartë, të themeluesit të shkencës së lashtë, që përfshinte të gjitha degët e shkencës moderne, madje edhe të tjera, ende të parizbuluara nga kjo e fundit.
