– Zotërinjë, Kushumlia u mor, ajo çerdhe e arnautëve paganë. Shkoni menjëherë në qytet, në kishën e Nemanjës. Aty do të shifni si valvitet flamuri krenar i Sërbisë. Atë sot e çliroi ushtria trime e Çaçakut. Rrofshin studenicasit e mi….
Faqe nr. 67 e përkthimit:
Pavlloviqi gjatë rrugës më tregonte: si vajti lufta e fundit. Ai nuk e tregonte si vajti puna me të vërtetë me ushtrinë e Krushevcit, tek e cila ishte edhe ai vet. Atë turp ai e fshihte. Pastaj më tregoi tutje: si arnautët e kishin zënë një ushtar të Krushevcit, vetëm një ditë më parë ishte kthyer nga pushimi. Atë e bartnin me veti grykë më grykë. Kur ata ikën nga prita e fundit, ia kishin prerë kokën dhe atë ende të vakët e kishin gjetur në grykë…
Faqe nr. 70 e përkthimit:
Ky vend për arnautët ishte çerdhe e vërtetë hajdutësh, ku ata fshiheshin, ndërsa në kohëra të ndryshme dilnin rrugëve e kalimtarët e rastit i plaçkitnin dhe i vritnin – për ta ishte njejtë a ishte në pyetje sërbi apo turku. Edhe në vetë nizamin ata sulmonin duke ua marrë armët. Ende ka të tillë në Samakovë.
Faqe nr. 78 e përkthimit:
Të nesërmen, me 19 dhjetor u caktua kapiteni Millan Sto-janoviqi dhe togeri Sima Petroviqi që me një kompani dolën rrugës për Prishtinë për të vëzhguar rrugën e vjetër: a mos kishte ndonjë njësi të ushtrisë armike në afërsi dhe nëse do të hasnin në të, ta ndiqnin tutje. Ata kah ora 10 ndërmorën atë vezhgim. Pas një ore, një njësit i vogël arnautësh, prej 30 – 40 vetësh zbriti dhe sulmoi pararojën e Dragaçevës që u forcua me një kompani, të cilën menjëherë e solli Mihaillo Zhivkoviqi nga Baqogalla. Luftimet zgjatën më shumë se gjysmë ore. Tanët i ndoqën arnautët, të cilët silleshin asajde gjatë natës.
Faqe nr. 80 e përkthimit:
Drejt fshatit Plloqnik, mbi një zabel në një përpjetëze, u gjet një plakë e moçme arnaute afro 80 vjeçare. Ajo ishte e ulur prapa qerrës pas gjësendeve, në ato vise me akull ajo kishte rrëshqitur nga qerrja. Aty kishte mbetur, ishte mërdhirë dhe kishte vdekur. Qerrja u gjet më lart, ku kishin mbetur tjerët, pasi qetë nuk kishin mundur t’i tërhiqnin tutje.
Një arnaut vajti rastësisht në mesin e intedantëve të Dra-gaçevës të cilët po ngrohëshin pranë zjarrit afër rrugës, sepse ishin duke shkuar të bartnin bukë nga Prokupla. Arnauti doli nga mali dhe fillooi të bërtitte:
– Aman, aman sërbë, aman sërb!
Ata ishin të paarmatosur, sepse intedantët nuk bartnin kurrëfarë pushkësh, një thikë e dy revole. Kur e panë, ata u zbehën nga friga, por kur ai prapë i luti, ata u ngritën, e sollën pranë zjarrit, ia morën armët dhe ata e mbytën me thikën e vet. I tillë është arnauti i frikësuar.
Faqe nr. 81 e përkthimit:
Arnautët ngritnin ulërimë, duke klithur, duke lëshuar zëra të vrazhdtë, të shara të ndryshme, duke mos folur asgjë dhe nga ato britma, klithma e kërrkëllimë njeriun e zinte tmerri. Ata provuan të sulmonin e të depërtonin, por Sima, i cili ishte në vargon, iu piskatte:
– Jo, more turk, nuk shkon ku mendove! Qitni sërbë! /MekuliPress.com/
Pjesë nga libri i autorit serb, Dimitrije Mita Petroviq, “Borbe u Toplici 1877 – 1878” (shqip: Luftimet në Toplicë 1877 – 1878)./MekuliPress.com/
