Në një rrëfim personal nga komunikimi me dashamirë shqiptarë, inteektuali dhe atdhetari i shquar Arif Mati, na jep informacione të rralla dhe të jashtëzakonshme për shqiptarët në Egjipt.
Edhe pse në një komunikim të zakonshëm me miq, informacionet e ngjeshura që jep kanë vlerë të veçantë për shqiptarët sot jashtë Egjiptit.“Që kur ka ik mbreti Faruk nga Egjipti në 1952, shumë Shqiptarë emigruan në katër anët e Botës (SHBA, Australi, Kanada, Evropë, etj) sepse rruga e Shqipërisë ishte e mbyllur për shak të komunizmit. Kolonia shqiptare në Egjipt ka qenë shumë e madhe dhe më e rafinuara në botë. Unë dhe familja ime kemi pasur miq shqiptarë me famë: Çajupi, Asdreni, Adhamidhi (rilindasi i parë që ka shkruar shkurtimisht për Pellazgët), Konica, familja e Zogut, etj, etj. Unë ende kam kushërit e mi dhe pasardhësit e tyre nga ana e babait (Tana Canameti nga Rremulli në Mat, halla e ime e martuar me Haziz Dinin nga Dërjani në Mat) që jetojnë në Egjipt. Por, fatkeqësisht pas emigrimit (apo ekzili i dytë për prindërit) tonë në Francë, u shkëputën marrëdhëniet me ta.
Duhet ta dini që ata që mbetën në Egjipt pas revolucionit të Naserit u asimiluan dhe u arabizuan krejtësisht. “Sot në Egjipt mund të themi që janë më tepër se pesë milionë egjiptian me zanafillë shqiptare. Kështu pra, fatkeqësisht (që prej dy mij vitesh) shumica e popullit tonë ka emigruar dhe jetuar më tepër jashtë Atdheut se mbrenda (në Turqi për shembull janë afërsisht dhjetë milionë turq me zanafillë shqiptare!). Unë shpresoj se ky fenomen nuk do të vazhdojë, përndryshe do të asimilohëmi plotësisht (si të tjerët… si Egjipto-shqiptarin që keni takuar!) nga kombet e tjera apo do të zhdukëmi me kalimin e kohës. Shembulli im është si një farë «dinozauri» shumë, shumë i rrallë. Unë shpresoj se ky fenomen i emigrimit nuk do të vazhdojë përndryshe ata Shqiptarë do të asimilohën plotësisht (si të tjerët: martesa me të huajt dhe qëndrim i vazhduëshëm në shtetet e huaja) nga kombet e tjera apo do të zhduken me kalimin e kohës.
Shumë keq! Sa për ata Egjiptian me origjinë shqiptare që keni takuar janë të shumtë si ai (më ka ndodhur e njëjta gjë kur vizitova Egjiptin pas 45 viteve!), ata gjithmonë e kanë quajtur vëten Arnaut apo Turq. Por, elita e Egjiptianëve e din shumë mirë kush ishin dhe kush janë Arnautët shqiptarë”, shkruan Mati në përgjigje të një ithtareje të tij, e cila ka rastisur ta takojë një egjiptia, që për të ishte befasi, se ai kishte origijinë shqiptare.
