Dje, në hapësirën ajrore të Kosovës, janë parë dy aeroplanë pasagjerësh teksa fluturonin shumë pranë njëri-tjetrit.
Një qytetar ka dërguar në redaksinë e Telegrafit një video ku shihet momenti i afrimit të tyre.
Këto situata janë mjaft të rralla falë sistemeve të sofistikuara radarësh, të cilat zakonisht parandalojnë incidente ajrore.
Por si menaxhohen lëvizjet e aeroplanëve nga sistemet e tilla?
Kontrolli i Trafikut Ajror (ATC)
Në aeroportet dhe hapësirat ajrore të kontrolluara, aeroplanët janë të monitoruar vazhdimisht nga kontrollorët e trafikut ajror.
Ata përdorin radarë dhe sisteme të tjera të avancuara për të ndjekur pozicionin dhe lëvizjet e të gjitha aeroplanëve në një zonë.
Kontrollorët sigurohen që aeroplanët të fluturojnë në distanca të sigurta nga njëri-tjetri dhe në lartësi të ndryshme.
Sistemi i Parandalimit të Përplasjeve në Ajër (TCAS)
Aeroplanët modernë janë të pajisur me një sistem të quajtur TCAS (Traffic Collision Avoidance System), i cili i paralajmëron pilotët kur një tjetër aeroplan është shumë afër.
Ky sistem sugjeron lëvizje të menjëhershme për t’iu shmangur përplasjeve, si për shembull rritjen ose uljen e lartësisë.
Fluturimi në rrugë ajrore të caktuara
Ashtu siç ekzistojnë rrugë për automjetet në tokë, edhe për aeroplanët ka korridore ajrore të përcaktuara.
Aeroplanët fluturojnë në lartësi dhe rrugë të caktuara, gjë që i mban ata larg njëri-tjetrit.
Këto rrugë janë të koordinuara në mënyrë globale për të siguruar se trafiku ajror është i rregulluar dhe i sigurt.
Lartësitë e ndara të fluturimit
Një masë tjetër për të shmangur përplasjet është ndarja e lartësive të fluturimit për aeroplanët.
Për shembull, aeroplanët që fluturojnë në drejtim të kundërt zakonisht mbajnë lartësi të ndryshme, duke siguruar një distancë vertikale të sigurt mes tyre.
Rregulloret ndërkombëtare
Organizata ndërkombëtare si Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil (ICAO) vendosin standarde të rrepta për distancat minimale që aeroplanët duhet të mbajnë nga njëri-tjetri në ajër.
Këto rregulla janë të zbatueshme në të gjitha hapësirat ajrore të botës dhe synojnë të minimizojnë rrezikun e përplasjeve.
Trajnimi i pilotëve
Pilotët janë të trajnuar për të reaguar në situata emergjente dhe për të ndjekur protokollet që ndihmojnë në shmangien e përplasjeve.
Ata janë të aftë të ndjekin instruksionet e sistemit TCAS dhe të komunikojnë me kontrollorët e trafikut ajror për të mbajtur distancën e sigurisë.
Falë këtyre masave dhe teknologjive të avancuara, përplasjet në ajër janë jashtëzakonisht të rralla dhe industria e aviacionit është një nga sektorët më të sigurt të transportit
elegrafi/
