Arachne, gruaja merimangë – Etimologji
Arachne në mitologjinë ‘para-greke’, – pra në atë pellazge ishte një grua lidiane, e menduar nga disa si një princeshë, e cila ishte shumë e talentuar në artin e thurjes.
E lindur nga Idmon, një ngjyrues i famshëm në Lidia, Arachne nuk ishte endëse e zakonshme dhe vetë akti i thurjes së saj ishte një “magji” e pastër dhe një pamje mrekulli për t’u parë.
Së shpejti, lajmet për mjeshtërinë e Arachne-së u përhapën shumë e gjerë dhe thuhet se ZANAT nga pyjet lanë të gëzuarit e tyre dhe u mblodhën rreth Arachne-së për të parë thurjen e saj.
Aq të prekur ishin ato nga aftësitë e saj, saqë vunë re se ajo me siguri duhet të ishte stërvitur nga askush tjetër përveç perëndeshës Athena, perëndeshë e thurjes ~ infinitit; fotosintezes.
I gjithë ky adhurim ishte më shumë sesa mund të përballonte Arachne dhe duke qenë një e vdekshme e zakonshme që ishte mjaft e ndjeshme ndaj dështimeve njerëzore, ajo u bë mjaft arrogante për aftësitë e saj superiore.
Ajo ishte e mërzitur që konsiderohej si nxënëse e Athinës dhe filloi të mburrej për aftësitë e saj, duke e shpallur veten shumë më superiore se edhe Athina. (Goddess Moon)
Tani, kur perëndeshë e thurjes dëgjoi për pretendimet e guximshme të Arachne, ajo u mërzit, por megjithatë vendosi t’i jepte gruas së re një shans që të pendohej për marrëzinë e saj.
E maskuar si një grua e moshuar, Athena doli para Arachne dhe e paralajmëroi atë për pasojat e provokimit të zemërimit të perëndive, por Arachne nuk u pendua aspak dhe e sfidoi Athinën në një garë, duke deklaruar se nëse ajo humbte, ajo do të pranonte çdo ndëshkim. Athena do të vendoste për të.
Atëherë Athena zbuloi formën e saj të vërtetë dhe pranoi sfidën. Skena ishte vendosur për një betejë në të cilën një zot dhe një i vdekshëm vendosën aftësitë e tyre artistike për të vendosur se kush ishte artisti më i mirë.
ZANAT që kishin ardhur për të parë thurjen e Arachne u tkurrën, të tmerruar nga guximi i Arachne, por Arachne ishte e palëkundshme dhe qëndroi në këmbë.
Dhe kështu filloi konkursi, Athena në tezgjahun e saj dhe Arachne në të sajin, secila duke punuar me fije ari dhe një grup të shkëlqyer ngjyrash për të vendosur se kush do ta kalonte tjetrin në këtë sprovë përfundimtare.
Ajo që u shpalos më pas ishte një festë për syrin. Athena krijoi një sixhade të mbushur me skena nga historia e perëndive. Ajo portretizoi Zeusin në qendër të panteonit olimpik, si dhe garën e saj me Poseidonin dhe fitoren e saj, gjë që përfundimisht bëri që njerëzit e Athinës t’i quajnë qytetin e tyre pas saj.
Në cep të sixhadesë së saj, ajo përshkruante me mjeshtëri njerëz që kishin guxuar të sfidonin perënditë dhe që ishin ndëshkuar pa asnjë gjurmë mëshirë.
Sa për Arachne, ajo zgjodhi qëllimisht skena që përshkruanin pabesi dhe dashuritë e perëndive. Ajo portretizoi gjallërisht Zeusin dhe vargun e tij të pakujdesisë.
Ajo tregoi se si Zeusi ishte kthyer në një mjellmë për të përdhunuar mbretëreshën spartane Leda; një dem për të joshur Evropën; një shqiponjë për të rrëmbyer Eginën; si një dush floriri për të joshur Danaen; dhe si satir për të joshur Antiopën.
Vepra e artit e Arachne, sipas narrativës latine, paraqiste njëzet e një skena të shkeljeve të ndryshme të perëndive të fuqishme, duke përfshirë Poseidonin, Apollonin, Dionisin dhe të tjerë.
Megjithëse Arachne kishte treguar pak respekt për perënditë duke zgjedhur një temë që tallte hyjnitë supreme të Olimpit, edhe Athena duhej të pranonte se puna e saj ishte e shkëlqyer dhe e patëmetë.
Megjithatë, kjo nuk ishte e mjaftueshme për të qetësuar Athinën, e cila u zemërua nga portretizimi poshtërues i perëndive nga Arachne. Më në fund, Athena shkatërroi me zemërim sixhadenë dhe tezgjahun e Arachne.
Arachne, si shumë njerëz të tjerë budallenj, kishte guxuar të vinte në dyshim supremacinë e perëndive. Ajo, në arrogancën e saj mbi artin e saj, kishte qenë e verbër ndaj pasojave të sfidimit të perëndive.
Ende e zemëruar, Athina e shndërroi Arachne-në në një merimangë (“arachni”), duke shpallur se Arachne dhe të gjithë pasardhësit e saj tani e tutje do të vareshin përgjithmonë nga fijet dhe do të ishin endës të zotë.
Kjo ishte mitologji e heret paragreke = pallazgo-shqipe ku ARHANA merr kuptim te plote ende sot prej fondit gjuhesor te saj dhe aty kemi: RAH = END; THUR, ngjesh fort fillin e leshit duke e rrahur ate per cdo kalim, jo rastesisht ne gjuhen shqipe kemi: Rag = Shkemb materje i/e rrahur, e ngjeshur, monolite dhe prej aty kemi edhe fjalen rruge por edhe ‘rrugica’ thurje te forta rrahur: A’RAHNA
