Ngjyrat janë një pjesë thelbësore e botës tonë, të pranishme në gjithçka që na rrethon, nga natyra deri te arti. Por, a keni menduar ndonjëherë se mund të ekzistojnë ngjyra që syri i njeriut nuk mund të shohë? Kjo ide intriguese është bërë një temë debati midis artistëve, shkencëtarëve dhe filozofëve. Le të eksplorojmë më thellë këtë fenomen që sfidon perceptimin tonë të realitetit.
Si e perceptojmë ngjyrën?
Syri i njeriut mund të shohë ngjyrat falë qelizave të specializuara të quajtura kone, të cilat ndodhen në retinën e syrit. Ekzistojnë tre lloje kryesore konesh, secila e ndjeshme ndaj një pjese të spektrit të dritës: e kuqe, e gjelbër dhe blu. Kombinimi i sinjaleve nga këto qeliza krijon ngjyrat që ne perceptojmë. Por spektri i dritës së dukshme është vetëm një pjesë e vogël e asaj që ekziston.
Ngjyrat e pamundura
Termi “ngjyra të pamundura” përshkruan nuanca që syri ynë teorikisht nuk mund të perceptojë për shkak të limitimeve biologjike. Dy shembuj të zakonshëm janë:
- Ngjyrat hiperbolike: Kjo kategori përmban kombinime ekstremisht të gjalla të ngjyrave, si një e kuqe e ndritshme e kombinuar me një të gjelbër të ndezur, që syri ynë nuk mund të përpunojë plotësisht.
- Ngjyrat e ndaluara: Këto janë nuanca si e verdha-blu ose e kuqja-jeshile, të cilat ndodhin kur dy ngjyra “kundërthënëse” shkaktojnë sinjale të ndërthurura në tru. Syri ynë i trajton këto ngjyra si të pamundura për të ekzistuar njëkohësisht.
Shkenca pas ngjyrave të pamundura
Hulumtimet e bërë nga shkencëtarë si Hewitt Crane dhe Thomas Piantanida kanë treguar se në kushte të veçanta laboratorike, ngjyrat e pamundura mund të përceptohen. Duke fiksuar shikimin në pikat specifike të ngjyrave kundërthënëse, pjesët e trurit që interpretojnë ngjyrat ngatërrohen, duke krijuar një eksperiencë të re vizuale.
A ndikojnë këto ngjyra në art?
Artistët janë gjithmonë në kërkim të shkelin kufijtë e realitetit dhe perceptimit. Koncepti i ngjyrave të pamundura është bërë një frymëzim për krijimin e artit që synon të sfidojë shikuesin. Piktorët abstraktë dhe digjitalë mund të manipulojnë dritën dhe kontrastin për të krijuar iluzionin e nuancave të papërshkrueshme.
Arti dhe kufijtë e imagjinatës
Pavarësisht limitimeve të perceptimit tonë, imagjinata e njeriut është e pakufijshme. Artistët përpiqen të na tregojnë një botë që mund të mos e shohim dot, por që mund ta ndjejmë dhe ta konceptojmë. Kjo e bën idenë e ngjyrave që nuk ekzistojnë të vërtejta në kuptimin artistik, edhe nëse janë të paarritshme shkencërisht.
A ekzistojnë me të vërte ngjyrat që nuk mund të shohim? Ndoshta jo në spektrin fizik, por në botën e artit dhe imagjinatës, gjithçka është e mundur.
-ZANA ISLAMI-
