Studiuesi Auron Tare ka përkujtuar gjeneralin e personalitetin e njohur shqiptar Said Mustafa Pasha Arnauti dhe vendin e tij në historinë e artin francez.

Tare përmend dy veprat madhështore të artit që i janë kushtuar atij si dhe bën një përshkrim të veprës së tij. Tare shkruan se gjenerali Said Mustafa Pasha ishte komandant i trupave otomane në Egjipt, ku erdhi si një veteran i luftërave ruso-turke.

Në përballjen e tij me trupat franceze të udhëhequra nga Napoleoni në vitin 1799 ai tregoi trimëri e aftësi të pashoqe duke zbythur trupat sulmuese deri në plagosjen e tij në përballjen me gjeneralin kundërshtar, ku u plagosën të dy.

Pas përfundimit të luftës, gjenerali shqiptar Said Mustafa Pasha u mor në Paris nga Gjenerali francez Murati ndërsa në nderim të trimërisë së tij atij i janë kushtuar sot një statujë në Harkun e Triumfit dhe një pikturë.

Friza nga Harku i Triumfit Paris. The Arc de Triomphe de l’Étoile in Paris, seen from the Champs-Élysées. battle of Aboukir 25 jul 1799 by Bernard Seure.”

Gjeneral Said Mustafa Pasha Arnauti dhe arti francez.

Si rralle ndonje here nje personaliteti shqiptar, arti dhe historiografia franceze i kane kushtuar aq vemendje sa Gjeneralit Said Mustafa Pasha. Dy vepra madheshtore te artit francez kane si protagonist, Gjeneralin Arnaut.

Piktura nga Baron Antoine Jean Gros. Gjeneral Murati dhe Komandanti i Trupave Otomane Said Mustafa Pasha. Vendodhja Pallati i Versajes

Said Mustafa ishte nje Veteran i Luftrave Ruso-Turke. Ai erdhi ne komanden e trupave otomane te Egjyptit  te cilat te mbeshtetura nga flota britanike po mundoheshin te pengonin avancimin e trupave franke te udhehequra nga nje gjeneral i ri i quajtur Napoleon me 1799.  Said Pasha me veprimet energjike rreshtoi ushtrine e tij  ne brigjet e Abukirk duke thyer francezet te cilet u larguan ne panik. Fatmiresisht per Napoleonin fitorja e gjeneralit Said Mustafa nuk u shfrytezua prej tij ne ndjekjen e trupave franceze te thyera  gje qe i tha kohe Napoleonit te rigrupohej dhe te sulmonte vijen mbrojtese te ushtrise otomane. Said Mustafa me repartat e tija shqiptare i mbajti francezet te mberthyer ne nje beteje te eger ne plazhet ranore egjyptiane.

Piktura nga Baron Antoine Jean Gros. Gjeneral Murati dhe Komandanti i Trupave Otomane Said Mustafa Pasha. Vendodhja Pallati i Versajes

Sipas deshmitareve angleze qe ndiqnin betejen, francezet po jepnin shenja terheqje kur Gjeneral Murati me nje veprim te shpejte i ndjekur nga kaloresia e tij mundi te thyente rreshtin e pare te mbrojtesve duke arritur vendkomanden e Said Mustafait.  Gjenerali Arnaut e qelloi Muratin me kobure ne nofull dhe vete u plagos ne dore nga shpata e Muratit. Te dy gjeneralet te mbytur nga gjaku u gjenden nga trupat franceze qe i terhoqen  duke i mjekuar te dy. Napoleoni bazuar ne raportin e betejes dha urdher qe gjenerali arnaut te mjekohej dhe te nderohej per trimerine e tij ne Abukirt.

Me kthimin ne Paris dhe marshimin e tij triumfal,  Napoleoni, solli me vete edhe Said Mustafa Pashen i cili ne kujtim te Betejes se Abukirk sot eshte perjetuar nga statuja e tij ne Harkun e Triumfit perballe Gjeneral Muratit, Mbretit te ardhshem te Napolit. Lavdia e Said Mustafa Pashes ne Egjypt  u zbeh nder vite  vetem nga  figura e ndritur e nipit te tij  te quajtur Mehmel Ali Pasha Kavalliu, themelues i Egjyptit Modern dhe Perandor i Sudanit.

Piktura nga Baron Antoine Jean Gros.  Gjeneral Murati dhe Komandanti i Trupave Otomane Said Mustafa Pasha.  Vendodhja  Pallati i Versajes

Friza  nga Harku i Triumfit  Paris. The Arc de Triomphe de l’Étoile in Paris, seen from the Champs-Élysées.  battle of Aboukir 25 jul 1799 by Bernard Seure.” – shkruan Tare.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here