Aleksandri lindi më 20 ose 21 korrik te viti 356 p.e.s në Pela të Maqedonisë. I ati ishte mbreti i Maqedonisë, Filipi i Dytë dhe nëna e tij ishte Olimbia, e bija e mbretit te Epirit, Neoptolemit. Nga babai trashëgoi perceptimin e mprehtë, aftesitë organizuese dhe shpejtesinë e veprimeve. Ndërsa nga e ema mori ambicjen, krenarinë dhe vullnetin e fortë.
Aleksandri i Madh vdiq në verë, e me sakte më 13 qershor 323 p.e.s.
Ushtarët e tij, pak para se ai të nderronte jetë, kaluan të gjithe para tij për t’i dhene lamtumirën e fundit udhëheqësit të tyre. Aleksandri i Madh vdiq në Babiloni në vitin 323 pes. Atje të vdekurit sipas Herodotit, Strabonit dhe Stobit nuk mumifikoheshin e as digjeshin, por varroseshin brenda në mjaltë ose dyll.
A ishte balsamuar apo jo, Aleksandri i Madh?
Burimet e shkruara e vendosin varrin e tij në Aleksandri. Ka përshkrime të hollësishme të shkrimtarëve të lashtë që flasin për nje procesion imponues që transportoi në vitin 321 pes. trupin e balsamosur te Aleksandrit të Madh nga Babilonia, ku vdiq (323 pes). Sipas përshkrimeve, Aleksandri i vdekur u vendos në një arkivol të artë mbi nje karroce po të arte, të cilen e terhiqnin 100 kuaj. Vetë Aleksandri kishte kërkuar që të varroset në tempullin e Amon Zeusit në oazin e Siwa (Quintus Curtius Rufus, Historia e Aleksandrit të Madh). Transporti i trupit iu caktua nga kuvendi i anëtarëve dhe truprojave te Aleksandrit (Perdhika, Leonato, Ptolemeu, Peithon, dhe Aristonus dhe Arideos).
Diodor Sikelioti (80 BC-20 pes), i cili ka jetuar më afër ngjarjeve, raporton: “Për transportin e trupit dhe ndërtimin e karros ata urdhëruan Arideon. Dmth, kortezhi filloi nga Babilonia në Egjipt udhëhequr nga Arideo dhe karroca e artë, të cilen e ndoqi e gjithë ushtria dhe shumë njerëz (Diodoros, H, 26).
Në kufirin mes Egjiptit dhe Sirisë, Ptoleme Lagos, bashkëluftetar i Aleksandrit, vendosi t’i ndryshojë rrugën kortezhit e të mos varroset në tempullin e Amonit, por në një mausole luksoz në qendër të Aleksandrisë.
Shumica e shkrimtarëve të lashtë ka thënë të njëjtën gjë, se u varros në mauzoleun në vendin “Soma” (Trupi red.)ose “Sima” (Shenja red.), ku gjenden edhe varret mbretërore. ”
Vizita e Cezarit
Gjithashtu kemi referenca të gjera për vizitat e burrave të shtetit në monumentin e Aleksandrit në Aleksandri. Dion Kasi thotë në “Historia Romake”, që varrin e vizitoi Julius Caesar, Septim Severi dhe Karakalla. Ai shënon, se kur Jul Cesari hyri në mauzole, ai qëndroi për disa kohë në heshtje, ne kembe, duke parë me vemendje të vdekurin e ruajtur në mënyrë të shkëlqyer. Emocioni i tij ishte aq i madh sa kur ai preku fytyrën e Aleksandrit, ai theu një pjesë të hundës së njeriut të vdekur! (Dion Cassius, 51, 16).
Augusti gjithashtu shkoi dhe adhuroi varrin pas fitores së tij në Aktion në vitin 31 para Krishtit. Duke mposhtur Mark Anthonin dhe Kleopatren. Ai shkoi t’i ofrojë një kurorë me lule të vdekurit te shquar dhe kur shoqëruesit e ftuan të vizitojë edhe varret e dinastisë se Ptolemeut, Augusti u përgjigj: “Unë kam ardhur për të parë një mbret dhe jo te vdekur”.
Gjurmët e Aleksandrit humbasin.
Gjurmët e mauzoleut zhduken në fund të shekullit të 3-të. pas Krishtit. Një referencë nga Patriarku Georgios në vitin 361 pas Krishtit, megjithatë, duket se nënkupton që mauzoleumi ishte i paprekur. Në vitin 365 pas Krishtit Aleksandria ka përjetuar një tërmet të madh dhe tsunami pasues duket se ka shkatërruar mauzoleun. Në fund të shekullit ekziston një referencë që trupi i Aleksandrit ishte atje. Një pikë kyçe në humbjen varrin dhe trupin është ajo që u shkruan Joan Gojarti korintasve: ”Ku gjendet varri i Aleksandrit, ma tregoni”, diçka që do të thotë se u zhduk varri i Aleksandrit te Madh.
