Ilirët e kanë shkruar shqipen e lashtë!

Marrë nga Muharrem Abazaj, profili në Facebook. /InforCulture.info

Ne shqiptarët jemi pasardhës të ilirëve dhe gjuha shqipe rrjedh mgas ilirishtja. Në këtë përfundim ka arritur albanologjia gati gjysëm shekulli më parë. Askush nuk mund ta mohojë këtë përfundim. Por ka ende disa pikëpyetje që ende nuk janë sqaruar përfundimisht. Më kryesorja aështë: a e njohim ne gjuhën e ilirëve për ta krahasuar atë me shqipen e sotme? Kjo nuk është arritur. Nuk është bërë e mundur të gjendet qoftë edhe një dokument i shkurtër i shkruar në ilirishte. Në këto kushte lashtësia e gjuhës shqipe është vënë në dyshim, duke mjegulluar edhe autoktoninë e shqiptarëve në këto troje. Në pamundësi për të zbuluar materiale të shkruara të ilirishtes, albanologjia gati i ka mbyllur përpjekjet e mëtejshme për zbulimin e gjuhës ilirishte.
Por gjuha e bashkësisë së madhe shumëfisnore ilire nuk mund të ketë qenë vetëm gjuhë e folur, por pa diskutim do të ketë patur edhe shkrimin e saj. Në se nuk arrihet të gjenden libra ose dokumenta të shkruara në ilirishte, fatmirësisht ekziston një burim tjetër, edhe pse mjaft i kufizuar, i mjaftueshëm për të njohur gjuhën e ilirëve. Si burim i tillë shërbejnë mbishkrimet e lashta, të cilat ruhen në shumë vende të botës, edhe në vendin tonë. Këto mbishkrime janë bërë objekt studimi prej kohësh i shumë studjuesëve..
Për mbishkrimet që janë gjetur në trojet tona, ku kanë banuar ilirët, studimet e deritanishme kanë dalë në përfundimin se këto mbishkrime janë shkruar me greqishten e vjetër ose me latinishten. Është e vërtetë se mjaft nga këto mbishkrime janë shkruar me këto gjuhë, por jo të gjithë. Ka disa prej këtyre mbishkrimeve që kanë mbetur të pa deshifruara, sidomos ata që janë më të herëshëm, pasi nuk është bërë e mundur të deshifrohen me asnjërën nga gjuhët e lashta.
Deshifrimi i tyre është një punë shumë e vështirë. Shkrimi i tyre linear, pa ndarje midis fjalëve, përbën vështirësinë kryesore. Po kështu dëmtimet e shumta e vështirëesojnë së tepërmi zbulimin e plotë dhe të saktë të përmbajtjes së tyre.
Duke punuar për shumë vite kemi arritur të deshifrojmë disa prej tyre. Çelësi i suksesit tim ka qenë mbështetja vetëm tek gjuha jonë shqipe dhe posaçërisht tek trajtat arkaike të dialektit të gegënisëhtes.

Këtu lind një pyetje. Pse ilirët nuk kanë përdorur ndonjë alfabet të tyre,ashtu si grekët e lashtë, latinët etj. por kanë përdorur alfabete të gjuhëve të tjera? Kjo ka ndodhur për disa arsye, disa prej të cilat unë i kam shtjelluar në librin “ Gjuha e lashtë shqipe, (pellazgjishtja)”, por arsyeja kryesore ka qenë se alfabeti i vjetër me të cilën kanë shkruar në lashtësi shumë kombe, përfshi edhe ilirët, alfabeti pellazg, pas formimit të alfabeteve të greqishtes së lashtë dhe latinishtes,të cilat u bënë gjuhë kulture, ky alfabet i lashtë u la në harresë. Mbeten të errëta arsyjet pse iliro – shqiptarëve iu desh shumë kohë deri sa e riformuan alfabetin e tyre, alfabetin e shqipes së sotme
Do ta sjellim më poshtë njerin nga këta mbishkrime të shkrua me gjuhën e ilirëve, por së pari po junjohim me disa nga veçoritë kryesore të ilirishtes.
Gjuha e ilirëve e ka qenë e njëjtë me gjuhën shqipe, por me disa diferenca jo thelbësore. Shkurtimisht këto ndryshime janë: të gjitha fjalët e ilirishtes kanë qenë njërrokëshe; ato ose janë identike me fjalët njërrokëshe të parme të shqipes së sotme ose janë identike me rrenjën e fjalëve të prejardhura. Me përjashtim të mbaresave foljore: m.n.t/s, ilirishtja nuk ka patur elemente gjuhësore si: parashtesa, prapashtesa, nyje. Kjo ka bërë që të gjitha fjalët e saj kanë patur një trajtë të veme. Kështu fjala di ka patur kuptimin e foljes di, ka patur kuptimin e emrit dy, kuptimin e emrit dhi, bagëti, të mbiemrit i ditur, etj.
Po japim më poshtë deshifrimin e njërit nga këta mbishkrime
Mbishkrimi i Ballshit
Ky mbishkrim është gjetur në Ballsh. Datohet si i shek.III – I.p. e. s. Mbishkrimi është shkruar me alfabetin e greqishtes.së vjetër.
.
Deshifrimi
Kemi ndjekur këtë ecuri; Kemi marrë për deshifrim çdo rresht. Kemi bërë transkriptimin e shkronjave të alfabetit duke zëvendësosr shkronjat e greqishtes së vjetër me ato të alfabetit të shqipes, kemi bërë ndarjen e fjalëve nga njëra – tjetra, kemi zbuluar kuptimin e çdo fjale dhe pastaj kemi bërë kuptimin në shqipen e sotme të fjalëve të rreshtit.Mbas deshifrimit të të gjithë rreshtave, kemi treguar përmbajtjen e plotë të mbishkrimi në shqipen e sotme. Duhet bërë kujdes se ilirët shkronjën. U të shqipes e kanë zëvendësuar gjithmonë me shkronjën O të greqishtes.
I ΤΡΥΤΑΝΕΥΟΝΤΟΣβΙΩΝΟΣΤΟΥΚΛΕΙ
Τ ΡΥΤ Α ΝΕ Υ ΟΝ ΤΟ Σ βΙ ΩΝ Ο Σ ΤΟ ΥΚ ΛΕ Ι
1 Τ ΡΥΤ T RIT – t rit > fol. të ritesh.
2 Α ΝΕ A NE – a ne > tek ne.
3 Υ ΟΝ I ON – i on > pr, i jonë.
4 ΤΟ TU – tu > pr. ti.
5 Σ S – s > ndf. pse. .
6 βΙ BI – bi > em. bir.
7 ΩΝ ON – on > pr. jonë.
8 Ο O – o = o.
9 Σ S – s > ndf.pse.
10 ΤO TU – tu > pr. ti.
11 ΥΚ IK – ik > fol. ik.
12 ΛΕ LE – le > fol. le, me na lanë.
13 I I – i > pr. ai.
( U rrite tek ne, pse ti , biri jonë,pse ti ike na le, ai )
II IΓΕΝΕOΣΨΥΔΡΕΟΣIHTOYTAΜIA
1.ΓΕ KE – ke > par.. ke / te.
2 NΕ NE – ne > pr. ne.
3 OΣ UX – ux > em. ungj, xhaxha.
4 Ψ S.- s > lidh.se
5 ΥΔ UDH -udh = em. udhë em.
6 ΡΕ RE – re = fol. re / shkoi..
7 Ο O – o = o.
8 ΣI XI – xi > fol. nxit.. .
9 HT NT – nt > par. te.
10 O O – o = o.
11 T YT AM T YT AM – t yt am. >. te jot amë
12 I I – i > pr.ai.
13 A A – a > fol. asht.
( Ke ne o,ungj tand udhës shkoi, me nxit hyri o, te jot ëmë.asht.)
III APIΣTHNOΣTOYEΞAKIOYAΠOΛOΓIΞA
1 A PIS A RIS – a ris >fol. a e rrit.
2 THN THN – thn > fol. thënë.
3 OΣ UX – ux > em. ungj.
4 TO TU – tu > pr. ty, yt.
5 Y I – i > pr. atë.
6 E E – e > fol. je
7 Ξ S – s > lidh. se. sepse
8 A A – a > fol.asht.
9 KIO KIO – kio > pr. kjo.
10 Y I i > pr. ai.
11 A ΠOΛ A POL – a pol. > fol asht pjell / ka lindur.
12 O O – o = o.
13 ΓI KI – ki > pr. ky.
14 Ξ A S A – s a > që asht.
( A e rrit, i kish thënë ungji yt,. Ai është se asht kjo .Ajo e lindi,o që është ky ).
IV MENOYTOIΣ Π PE Σ β YT EPOI ΣKAITAIEK
1 MEN MEN – men > em. mend.
2 O O – o = pr. ajo.
3 Y I – i > pr. asaj..
4 TO TU – tu > pr. ty.
5 IΣ IS – is > fol. ish.
6 ΠPEΣ PRES – pres > em. shpres.
7 βY BI – bi > em. bir.
8 TE PO TE RO – te ro > fol. të rrojë.
9 IΣ IS – is > fol. ish.
10 KA IT KA IT – ka it > fol. ku ishte.
11 A EK A EK – a ek > fol asht hek / asht duke vuejt.
( Në mendjen e saj, o ti ishe .Shpresonte që biri të rrojë, se ku ishte, po hiqte.)
V KΛHΣIAOTIEIHOΠEPIΠOΛAPXOΣAPIΣ
1 KΛ KL – kl > fol..kur leu
2 HΣ NS – ns > fol. ish.
3 I I – i > pr. ai.
4 A O AO – a o. > asht ajo.
5 TIE TIE – tie > ndf. atje.
6 IH IN = in > fol rrin.
7 O O – o = em.ajo..
8 ΠEPI PERI – emër personi Perri.
8 ΠOΛ POL – pol > fol. polli.( lindi).
9 AP AR – ar > em. arë.
10 XO XU xu > em, gjyshi
11 Σ AP S AR – s ar > em. në arë.
13 IΣ IS – is > fol. ish.
( Kur leu ai, ajo atje rrinte. Perria polli në arë. Gjyshi në arë ish, )
VI ΣTHNOΠAPMHNOΣΠEΠHKOΞΣTOIΣ
1 ΣTHN S THN – s thn > fol. pa folur.
2 O ΠAP U PAR – u par > fol.duke parë..
3 MHN MNN – mnn > ndf. mni / inat
4 OΣ UX – ux > em. ungj.
5 ΠE PE – pe > fol. sheh.
6 ΠH PN – pn < ndf, pran. 7 KO KO – ko > pr. kjo.
8 Ξ S – s > lidh,.pse.
9 ΣTO STU – stu < ndf, kështu, 10 IΣ IS – is > fol. ish.
( Pa folur,, duke parë me inat, sheh ungjin.pranë. Kjo pse kështu ish? )
VII βAΛAIITAIΣΦIΛANOPOΠAKAIΠAHO
1 βAΛA VALA – vala > vëllai.
2 I I – i > pr. ai.
3 IT IT – it > fol. ishte.
3 A A – a > fol. isht.
4 IΣ IS – is > fol ish.
5 ΦIΛ FIL – fil > fol. thirr.
6 AN AN – an = em. anë.
7 O PO O RO – o ro = psz. oro.
8 ΠA KA PA KA – pa ka > fol. ka parë.
9 I ΠA I PA – i pa > fol. atë pa
9 HO HO – ho > psz, oo
( Vëllai i tij ishte. Ishte duke thirrur në anë, O ro, a e kini pare atë o )
VIII EΔOΞETOIΣβAΛAIEITAIΣΣTEΦANIΩOH
1 E E – e > lidh e
2 Δ D d < em. dhe 3 O O – o = o. 4 Ξ S – s > ndf. pse.
5 ET ET – et > em. jetë.
6 O O – o = o.
7 IΣ IS is > fol. ish.
8 βAΛA VALA – vala > em. vëlla.
9 IE IE – ie > pr, tie, tij.
10 IT IT – it > fol. ka qenë..
11 A IΣ A IS – a is > e është.
12 ΣTE STE – ste < fol. ishte 13 ΦAN THAN – than > fol. thanë.
14 IΩ I O i o < për.ai o. 15 OH O (E dheu,o, pse në jetë vëllai i tij kishte qenë,- ishte duke thënë, oh ). IX MENTONΠERIΠOΛAPXONAPIΣTHNATON 1 MEN MEN – men > em. mend.
2 TON TON – ton > pr. ton.
3 ΠERI PERI em, personi.
4 ΠOΛ POL – pol > fol. polli / lindi.
5 AP AR – ar > em. arë.
6 XO XU – xu > em. gjyshi.
7 N N – n > par. në.
8 AP AR – ar > em. arë.
9 IΣ IS – is > fol. ish.
10 THN THN – thn > fol. thënë.
12 AT AT – at = em. at.
13 TON TON – ton > pr. tonë.
( Në mend tonë ( përpar syve tanë) Perria polli.në arë. Gjyshi në arë ish. Do thënë atit tonë.)
X ΠAPMHNOΣΣTEΦANΩIXPYΣEΩIAΠO
1 ΠAP PAR – par.> fol duke parë
2 MHN MNN – mnn > fol.. me inat
3 O O o
4 Σ Σ TE S S TE – s s te > psz, fol.s’ ësht
5 ΦAN THAN – than = fol than / thënë.
6 ΩI OI – oi > em. o Hyji..
7 X X – x > lidh. pse.
8 PY RI – ri > fol rri.
9 ΣE SE – se > fol sheh.
1o ΩI OI – oi > em. o HYJI
11 AΠ AP – ap > fol. hap.
12 O O – o = o…
( Duke parë ne inat, po thoshte : O ,pse ai rri sheh, o Hyji, hapu, o )
XI XPYΣΩNΠENTEAPETAΣENEKAKAIEYN
1 X X – x > ndf. pse
2 PY RI – ri > fol. rri
3 YΣ IS – is > fol. ish.
4 Ω O – = o.
5 N ΠEN N PEN – n pen > fol. mos shihte.
6 TE TE – te > par. te.
7 AP AR – ar = em. arë.
8 ETA ETA – et > em. jeta
9 ΣEN SEN – sen > em. shenjë.
10 E KA E KA- e ka = e ka.
11 KA KA – ka = fol. ke / tek..
12 I I – i > em. Hyji.,
13 E E – e > fol. je.
14 YN IN – in > pr. ynë.
15 O O – o = o.
( Pse ish gjallë të shihte atë te ara. Jeta ka shenja. Ke Hyji ynë ai të jetë.. )
XII IASTTOYDEΠEPIΠOLARXOYARIS
1 I I – i > pr. ai.
2 AST AST – ast > fol. asht.
3 TO YDH TU UDH – tu udh > fol. tue udhëtue.
4 E E – e = lidh. e.
5 ΠEPI PERI = em. pesoni
6 ΠOL POL – pol > fol. pjell..
7 AR AR – ar = em. arë.
8 XO XU – xu > em. gjyshi
9 Y I – i > pr. tij.
10 AR AR – ar = em. arë.
11 IS IS – is > fol. ish.
( Ai është duke marrë udhën ( e varrit) e Peri është duke lindur. Aty në arë është gjyshi. ).
XIII THNOΣTOYΠAPMHNOΣEYXAPIΣTHΣAN
1 THN THN – thn > fol thënë.
2 O O – o = o.
3 Σ X – x > psz. pse..
4 TO Y ΠAP TU I PAR – tu i par > fol. duke i parë.
5 MHN MNN – mnn > ndf. mni./ inat.
6 O O – o = o.
7 ΣE XE – xe > ndf. pse.
8 Y I – i > pr. ai.
9 XAP HAR – har > em. varr.
10 IΣ IS – is > fol. ish.
11 TH THN – thn > fol. thënë.
12 ΣAN S AN – s an > fol. se han/ nuk e ha..
( Duke thënë, o pse, duke parë me inat, pse ai në varr ish, thënë duke sharë. ).
XIV TOΣTOIΣβAΛAIITAIΣEΠITΩIΔOO?ENTIN
1 TO Σ TO TO S TU – tu s tu > fol. du s du / dua s’dua.
2 IΣ IS – is > fol. ish.
3 βAΛA VALA – vala > em. vëlla
4 I I – i > pr. ai
5 IT IT – it > fol. ishte.
6 A IΣ A IS – a is > fol. a ishte.
7 E ΠIT E PIT – e pit > fol. e pift
8 ΩI OI – oi > em. o Hyji
9 Δ D – d > .em. dheu .
10 O O – o = o.
11 ΘEN – THEN – then > fol. then.
12 TI TI – ti > pr. tij
13 AT AT – at = em. at
( Do s’ do, ai vëllai ty është. Asht, o e pift dheu, o Hyji,- then atij.ati )
.XV TΩIΦIΛANO?P ΩΠΩIKAIANTIΣTEΦAN
1 TΩ TU – tu > tue / duke.
2 I ΦIΛ I FIL – i fil > fol. i thirrur.
3 AN AN – an = em. anë.
4 OPΩ O RO – o ro = o ro.
5 ΠΩ PO – po = psz. po.
6 IK IK – ik = fol. ik.
7 AI AI – asht ai = fol.= asht, pr.> ai.
8 AN AN = an = em. anë.
9 TI TI – ti > pr. tij.
10 IΣT IST – ist > fol. ishte.
11 E ΦAN E THAN – e than > fol e than / e thoshte..
( Tue i thirr anës arës o ro, po ikte ai anës, atij ish duke i thënë .)
XVI ΩΣANTOΣTOKOINONTΩNβAΛAIE
1 Ω ΣAN O SAN – o san > fol.o shan.
2 TO Σ TO TO S TO – to s to > do s’ do
3 KO KO – ko > pr. kjo.
4 IN IN – in > rrin.
5 O O – o = o.
6 N N – n > par. në
7 TΩN TON – ton > pr, tonë.
8 βAΛA VALA – vala > em. vëlla
9 IE IE – ie > fol. je.
( O shan, do s’ do, kjo rrin o me vëllai tonë )
XVII TANTΩIAYTΩIΣTEΦANΩI???
1 TANT TANT = tant > pr. tandi / tëndi

ΩI OI – o Hyji
4 A YT A YT – a yt, > asht yti.
5 Ω IΣT O IST – o isht > fol. o isht.
6 E ΦAN E THAN – e than = fol. e than
7 ΩI OI _ oi > em. o Hyji.
( Tendi, o Hyji, yti ësht, duke thanë,- o Hyji.)
XVIII ΔOΞETOIΣβAΛAIEITATΣΨAΦIΣMAA
1 Δ DH – dh > em. dheu.
2 O O – o = o.
3 Ξ X – x > lidh. pse.
4 ET ET – et > em. jetë.
5 O O – o = o.
6 IΣ IS – is > fol. ish.
7 βAΛA VALA – vala > em. vëllai
8 IE IE – ie > pr. tij.
9 IT IT – it > fol. ishte
10 A IΣ A IS – a is > fol ka qenë..
11 Ψ X – x < lidh. se 12 A A – a > fol. asht.
13 ΦIΣ FIS – fis > em. fis.
14 MAA MA – ma > ndf. ma / për më tepër
( Dheu, o pse në jetë ish vëllai i tij, pse asht fis ma …)
XIX ANAΓPAΦHMENEIΣXAΛKΩMAKAIKA
1 AN A AN A an a > fol. jana a
2 Γ PAΦ K RAF – k raf > fol. ke rraf.
3 H MEN I MEN i men > ndf. nji mendi
4 E E = e > fol. je.
5 IΣ IS – is > fol. ish.
6 XAΛ XAL – xal > fol. gjallë.
7 KΩM KOM – kom >em. kamb
8 A KA A KA – a ka = fol. a ka.
9 IK A IK A – ik a > fol ik asht.
( Kam për ta rrafur me të vërtetë, në ishte gjallë. Kambë a ka të ikë.).
XX TAΣTAΘHMENEIΣEΠIΦANHTOΠON
1 T AΣT T AST – t ast > fol. t asht.
2 A ΘH A THN – a thn > fol. duke thënë.
3 MEN MEN – men > em. mend.
4 E E – e = lidh. e.
5 IΣ IS – is > fol. ish.
6 E ΠI ΦAN E PI THAN > e për t’i thënë
7 HTO NTU – n tu > > në ty
8 ΠON PUN – pun = em. punë.
( Ashtu duke thënë me mendje, e duke thënë për këtë punë ).
XXI ΔIATAΠPOΓEΓONOTAYΠAYTOYΦIΛAN
1 ΔI DHI – dhi = fol. dhi / dhjeve
2 AT AT – at = em. at.
3 A Π PO A P RO – a p ro.>fol. asht gjallë.
4 ΓEΓON KEKON – kekon > fol. kerkon.
5 O O – o = o.
6 TA TA – ta > pr. ta
7 Y I – I > pr. ai,
8 ΠA PA – pa > fol pa
9 TO TU – tu > fol. tue./ duke
10 Y I – i > pr. atij.
11 ΦIΛ FIL – fil > fol. thirrë.
12 AN AN – an > em. anë.
( ke dhi ( e ke turpëru ) babën, sa është gjallë. Të shohë ai ty, – thërrise ai në anë )
XXII OPOΠAMETEXEINΔEKAITΩNKOINΩN
1 O PO O RO – o ro > fol. o gjallë( duke jetuar).
2 ΠA PA – pa = fol. pa
3 M ET M ET – m et > n jetë
4 E XE E XE – e xe > fol e ze
5 IN IN – in > fol rrin.
6 Δ DH – d > em. dhe.
7 E E – e = lidh. e.
8 KA I KA I – ka i > folk ka ai.
9 TΩ TU – tu > pr. ty..
10 N KOIN N KOIN – n koin > nuk shikon.
11 Ω O – o = o.
12 N N = n > psz. nuk
13 O O – o = o.
( Gjallë pa në jetë, dheu ta kish zënë nën, nuk do të kish parë, nuk.o.)
XXIII AYTONKAIEKΓONOYΣMETEXEINΔE
1 AY AI – ai > pr. ai
2 TO TU – tu > pr. ty.
3 N KA N KA – n ka > n kra
4 IE IE – ie > tij
5 KΓON KKON – kkon > fol. kërkon.
6 O O – o = o.
7 YΣ IS – is > fol. ish.
8 MET MET – met > fol mbetë.
9 E XE E XE – e xe > fol. e zë.
10 IN ΔE IN DHE – in dhe > rrin dhe`.
( Ai ty në krah nuk të kërkon, ka mbetur si ta ketë zënë dheu. )
XXIV TΩNKOINΩNKAITOYΣΓPAMMATEIOAY
1 TΩ TU – tu > pr. ty.
2 N KOIN N KOIN – n koin > nuk shikon
3 Ω O – o = o.
4 N KA N KA – n ka > nuk të ka ( nuk të do).
5 I I – i > pr. ai.
6 TO TU – tu > pr. ty.
7 YΣ IS – is > fol. ish.
8 ΓPA KRA – kra > em. krah.
9 M M = m > ndf. ma / akoma.
10 M AT M AT – m at > em. me atin.
11 E E – e = lidh. e.
12 I I – i > em. Hyji
12 O O – o = o.
13 A Y A I – asht ai > asht ai.
( Ty nuk të shikon, nuk të ka ai ty t’irrish në krah. Hyji o asht ai …)
XXV TOYΠAPMHNATEIΣAPXOYKAIPOY
1 TO TU – tu > pr. ty.
2 Y ΠAP I PAR – i par > të parë
3 MHN MNN – mnn > em. mni . inat
4 AT AT – at = em. at.
5 E E – e = lidh. e.
6 IΣ IS – is > fol. ish.
7 AP AR – ar = em. arë.
8 XO XO – xu > em. gjyshi.
9 YK IK – ik > fol ik.
10 AI AI – ai = pr. ai.
11 POY POI – roi > fol. rrojtja, jeta.
( Ty duke të parë me inat, e në arë ish gjyshi, iku ai nga, jeta, vdiq.).
XXVI ΛAONTONAβAIOY
1 ΛA LA – la = fol. la.
2 ON UN – un = pr. unë
3 TO TO – tu = pr. ty.
4 N N – n > par. në.
5 Aβ AV – av > ndf. afër.
6 AI AI – ai > pr. atij.
7 OY OI – oi > em. o Hyji.
Përmbajtja e mbishkrimit
Mbishkrimi është bërë mbi gurin e varrit të një fëmije, të një fëmije pa fat. Fati i keq i të cilit. ka nisur që ditën e lindjes.
Ditën kur ai ka lindur, nëna e tij, baba, ungji dhe gjyshi i tij, kanë shkuar për të punuar në arë. Gjyshi është ulur diku për të ndjekur punën e djemve të tij. Aty pranë qëndron edhe nusja e djalit të madh, Perria. Djali i madh për një moment ndodhet disi larg tre të tjerëve..
Papritur Perrinë e zene dhimbjet e lindjes. Vëllai i burrit, i ndodhur aty pranë, e sheh kunatën në një pozicion disi të çuditshëm. – Kjo pse rri kështu? Pasi arrin të kuptojë arësyen e atij pozicioni të saj, i tronditur, ai vrapoi në anë të arës duke i thirrur të vëllait. – O ro, e kini parë a se kini parë, o. Lindja aty në arë e nuses së vëllai konsiderohej si një turp i madh për familjen e tyre. Ai mallkon veten duke thënë: – pse. o kishte qëlluar që në jetë të kishte qenë vëllai i tij?. Në sytë e tyre Perri lindi ( polli). dhe aty ishte baba i tyre. Gjyshi qëndronte duke parë.me inat në drejtim të nuses së djalit duke thënë: – pse Hyji( Zoti) gjallë e kishte lënë atë? -Jeta ka shenja. Ai duhet të shkojë pranë Hyjit.
I ungji, duke shkuar të gjejë të vëllanë, e shan atë: – o, pse, o varri nuk e han?. Do s’ do, vëllai yt. është. Është, o Hyji, e piftë dheu, është- , vazhdonte të fliste me vete duke ecur:- do s’do, edhe kjo tek ne rri, është nuse vëllait. Paska qenë e thënë, o Hyji, që në jetë të jem vëllai i tij, as fis të mos ishte ma. Jam ta rraf megjith mend. Në e zença, të ketë kombë të ikë. Me këto punë ai dhjeu ( turpëroi) së gjalli babën. Vazhdon ta kërkojë të vëllanë duke thënë: – or o dheu o, ku është,- nuk po e shihte gjëkundi.- Ai ( baba) ty nuk të ka më, nuk të do më në krah ty, e zë dheu kur të të shohë ty. i Hyjit është ai.
Gjyshi, duke vështruar me inat, i troditur shumë nga kjo skenë “ e turpshme” ishte larguar nga jeta, kishte vdekur. Ata e kishin marrë foshnjën e porsa lindur dhe e kishun vendosur pranë gjyshit të vdekur. Perrinë , me sa kuptohet e kishin larguar nga shtëpia e tyre, ndërsa foshnjën e kishin mbajtur vetë. Mbas disa kohësh, ungji i tij e kishte sjellë foshnjën në familen e nënës së tij, Perrisë. Ai i kish thënë Perrisë në se mund ta rriste atë foshnjë, se ajo e kishte sjellë atë në jetë. E ëma mezi e kishte pritur këtë gjë, prandaj e pranoi me shumë gëzim. Ai ishte shpresa e saj e vetme. Por fati i keq vazhdon ta ndjekë. Ai fëmijë vdes ende i parritur.