76 vite më parë: Si sot ishte një ditë e mirë për marrëveshje, sepse në vitin 1945, Roosevelt, Stalin dhe Churchill u takuan në Jaltë (Krime) dhe ranë dakord për një rend të ri botëror. Fundi i luftës ishte tashmë afër dhe zonat e interesit të fitimtarëve të ardhshëm është pritur të ndaheshin!
Konferenca e Jaltës, një takim i përfaqësuesve të SHBA, BRSS dhe Britanisë së Madhe, mbajtur në Jaltë, Krime nga 4. II. në 11. II. 1945 (e quajtur edhe Konferenca e Krimesë). SHBA u përfaqësuan nga F. D. Roosevelt, BRSS nga J. V. Stalin dhe Britania e Madhe nga W. Churchill. U mbajt për të koordinuar operacionet përfundimtare ushtarake kundër forcave të Rajhut të Tretë dhe Japonisë dhe për të rënë dakord mbi çështjet gjeopolitike të pasluftës dhe çështje të tjera. Është arritur një marrëveshje për ndarjen e Gjermanisë në zona okupimi (me çmobilizim, denazifikim dhe pagesa të dëmeve të luftës) dhe për kufijtë e Polonisë dhe krijimin e qeverisë së saj. Deklarata për Evropën e Lirë u botua dhe u ra dakord për bashkëpunimin në politikën ndaj shteteve të çliruara. Një protokoll i posaçëm sekret vendosi që pas përfundimit të luftës në Evropë, BRSS do të hynte në luftë me Japoninë dhe se në këmbim do të merrte Sakhalinin Jugor, Ishujt Kuril dhe bazën detare të Port Arthur. Marrëveshjet për krijimin e një organizate ndërkombëtare (KB) për ruajtjen e paqes dhe sigurisë kanë vazhduar. Në Konferencën e Jaltës, Shqipëria iu caktua sferës britanike të ndikimit, së bashku me Greqinë dhe Jugosllavinë. Megjithatë, kur trupat gjermane u tërhoqën, partizanët komunistë shqiptarë kishin nën kontroll vendin dhe Britania në fillim shpenzoi energji dhe vëmendje të kufizuar në rajonin e largët malor. Një Qeveri e Përkohshme, e dominuar nga komunistët, u njoh me kusht nga Tre të Mëdhenjtë në dhjetor 1945. Britania nuk e njohu qeverinë shqiptare komuniste, Banka e Britanisë ngriu pasuritë e Shqipërisë së Para Luftës. Shqipëria ndërpreu marrëdhëniet diplomatike. Britania, e përfshirë shumë në Luftën Civile Greke (të kushtueshme), nuk ndoqi një politikë të ngjashme në Shqipëri ku ishte instaluar administrata komuniste. Kur dy anije të marinës britanike u ndeshën me një fushë të minuar në Kanalin e Korfuzit, ky incident çoi në një përkeqësim të mëtejshëm të marrëdhënieve britaniko-shqiptare.
Marrë nga Jahja Drancolli, profili në FaceBook. /InforCulture.info
