• Straboni na tregon se si e morën grekët, Athinën pellazge!

Asnjë provë e vetme nuk është pranuar deri më sot për grekët që vijnë në fillim të mijvjeçarit të dytë para Krishtit edhe u zënë vendin pellazgëve. As Lineari A edhe as Lineari B, që u triumfua si gjuhë greke, nuk dhanë prova bindëse për ekzistencen e gjuhës greke. Luftën e Trojës e bënë, me të shumtët, Pellazgët, thotë Thukididi në hyrjen e veprës së tij. As Homeri nuk ka shkruajt në greqisht por shkruajti ‘në një gjuhë arkaike me tipe jonike edhe teknike’, të paktën këtë pretendojnë sot njëzëri grekologët më të mëdhenjë të botës si Francisco Adrados etj.
Vijmë në shek VI-V para Krishtit edhe jemi në kohën që Athina hapi dyert për të huajt që dëboheshin nga vendet e tyre. Kjo hapje dyerësh do shkaktonte ndryshimin e gjuhës së pellazgëve edhe do të krijonte një gjuhë të re që në botën shkencore njihet me emrin ‘atikishtja teknike’. Kjo edhe vetem kjo është gjuha e grekëve. Shumë shpejt Athina do të kalonte në diktaturë për 150 vjetë me radhë edhe do ishte ajo që do internonte me radhë Herodotin, Thukididin etj.
Kjo gjuhë teknike u bë gjuha e administrates edhe mësohej vetëm në letër. Nuk ishte e njëjtë me gjuhën e folur të popullit edhe e tillë qendroi, si gjuhë administrative, deri në vitet 1870 kur do rikthehej si gjuha e shtetit grekë. Mardhëniet saja, me gjuhën latine edhe rolet e tyre në antikitet edhe në Bizant, janë të njohura edhe të ditura se nuk fliteshin e shkruheshin nga populli, por vetëm nga ata që i mësonin këto gjuhë nëpërmijet shkollimit.
Të gjitha këto që përmenda mësipër janë të bazuara në botime akademike në lidhje me historinë e gjuhës greke si botimi i Kopidakit 2002 apo ai i Adrados 1999. Por, tema kryesore e këtij shkrimi është këndvështrimi i Strabonit për shndërrimin e Athinës nga Pellazge në Greke. Kjo ka shumë rëndësi sepse Athina ishte djepi i gjuhës greke. Si ndodhi që Athina ndryshoi gjuhën e saj? Çu bë popullsia vendase? Mendimi i Strabonit është ky:
“Kështu ndodhi edhe me Athinasit ,sepse banonin tokë jopjellore edhe nuk u shpërngulë kurrë popullsia që quhet autoktone. Po kështu thotë edhe Thukididi se ‘’ popullsia mbante gjithmon të njëjtin vendë edhe kurrë ndonjë popull tjetër nuk e pushtoj që ta dëbonte atë. Shëndrrimi ndodhi falë arsyes se ardhësit e rinjë ruajtën gjuhën edhe zakonet e tyre edhe pak nga pak krijuan një kombë më vete” Straboni, Gjeografia H.

Altin Kocaqi

InforCulture.info

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here