Shëngjergji cilësohet si festa më e madhe me përmasa gjithëpopullore, që ka përfshirur të gjitha trevat me shqiptar. Konsiderohet të jetë festë shumë e vjetër me rrënjë pagane, që edhe pse ka qënë shumë e ndikuar nga kulturat e ndryshme të ardhura në gadishullin ballkanik, kjo festë por edhe shumë festa të vjetra shqiptare, e kanë ruajtur gjenezën dhe i kanë mbijetuar kohës deri në shek. XX e XXI. /InforCulture.info
Shëngjergji është shënuar në ditën e gjashtë të muajit maj. Sipas kalendarit popullor me Shëngjergjin ka filluar viti i ri e po ashtu edhe stina e verës. Festa ka karakter agrar e blegtoral. Emërtimi i kësaj feste është me prejardhje krishtere dhe greke. Gjergj në gjuhën greke do të thotë bujk si dhe shën-shenjtë/shejt, bujku i shejt. Por, siç u përmend edhe më lartë, në popull janë perdorur edhe emërtime të tjera si, kryeviti, kryemoti etj. Në gjuhën popullore është quajtur Shingjergj. Festa shënohej në ditën e gjashtë të muajit maj, por përgaditjet fillonin ditë më parë, e hyrja në Shingjergj ishte me lindjen e diellit të 6 majit. Festa zgjaste tre ditë, dita e tretë ishte e emëruar si dita e Shënmarkut. Gjatë këtyre tre ditëve nuk punohej.
Në natën e Shingjergjit, me datën 5 maj, të rinjtë dhe të rejat, bashkarisht dilnin fushave e maleve për të mbledhur barishta të ndryshme, lule e degë të shelnjës, për t’i vendosur nëpër dyert e shtëpisë, dyert e dhomave, pastaj në ahrit e bagëtive, qilere, hambarë, koshe të misrit e nëpër objekte të tjera të oborrit. Me këtë veprim që ata bënin, besonin, se ishin të mbrojtur nga magjia e zezë, pastaj ky vit do të kishte mbarësi e shëndet në familje, blegtori e bujqësi, pra do të kishte më shumë të mira materiale etj. Te ky veprim shihet qartë një mbetje e anemizmit e fetishizmit, ku drujve e bimëve u jepnin veti spirituale e kultike.
Një gjë e rëndesishme me veti rituale ishte larja me ujë që në natën e Shingjergjit në atë ujë vendoseshin hithra e lule të herëshme që dilnin në kohën e Shingjergjit, ku me ata ujë spërkatëshin të gjithë anëtarët e familjes para lindjes së diellit kur fëmijët ishin ende në gjumë. Pastaj me atë ujë laheshin të gjithë antarët e familjes. Larja me atë ujë sa më e herët që ishte, besohej se ishte më e shëndetshme. Pra, kjo larje cilësohej se kishte veti purifikuese e spastruese, për shëndet e mbarësi në vitin e ardhshëm.
Arsyen se pse pikërisht ishte zgjedhur bima e hithrit për këtë larje rituale fshatarët nuk e dinin, por vetëm se thonin që është ndër më të hershmet që fillojnë të dalin, mbijnë edhe para Shingjergjit. Mirëpo në studime të ndryshme që u kanë bërë kësaj bime, hithri cilësohet një bimë që ka veti shëruese për sëmundje të ndryshme, ndikon në ngritje të imunitetit të trupit të njëriut nëse ajo përdoret në formë të çajit, pasi që hithri në përberje përmban shumë hekur, e acide të tjera të nevojshme për trupin e njëriut. Në popull është e njohur pitja me hithëra, hitheniku që shpesh herë është gatuar edhe për festën e Shingjergjit, dhe pas Shingjergjit ajo pite më nuk është gatuar për shkak se pas Shingjergjit hithrat janë konsideruar si të pjekur, të papërdorshëm më. Duke marr parasysh këtë fakt, shohim se përdorimi i hithrave në ujin për larjen rituale purifikuese nuk ka qenë i rastësishëm. Mendësia e vjetër popullore ka pasur njohuri për vlerat ushqyese e shëruese të bimëve në rrethin ku ata kanë jetuar, dhe i kanë shfrytëzuar ato ku dhe janë përdorur për mjekime nga mjekët popullor gjatë tërë kohështrirjes historike që nga lashtësia deri në ditët e sotme.
Lulet e verdha që mbijnë para Shingjergjit që në këto anë quheshin ‘pipilia’ të moçmit thonin se nuk duhej të këputeshin deri mbas Shingjergjit. Pra edhe këtu kemi një element të anemizmit që është besuar, se ajo bimë deri në Shingjergj është në zhvillim e sipër dhe është gjynah që t’i ndalet jeta.
Zgjimi nga gjumi herët në ditën e Shingjergjit ishte shumë i rëndesishëm. Ndërmjet shtëpive të lagjes bëhej një lloj gare ku garonin se cilës shtëpi po i tymon oxhaku më herët. I zoti dhe e zoja e shtëpisë, por edhe të tjerët që ishin në moshën madhore në familje, zgjoheshin para lindjes së diellit. E zoja e shtëpisë fillonte me ritualin e spërkatjes së fëmijve me ujin me hithra derisa ata ishin ende në gjumë, duke i spërkatur dhe duke ju uruar shëndet. Me atë ujë spërkateshin edhe qyshet e shtëpisë, pragjet e dhomave, pastaj dera e hyrjes në ahërin e bagëtive, qilerit e hambarit etj. Edhe pse ndoshta në shumicen e rasteve disa nga këto veprime rituale nuk kanë ditur të shpjegohen në menyrën më të mirë nga ana e njerëzve të asajë kohe, dhe nuk e kanë ditur arsyen se pse janë bërë ato veprime, neve na lënë të kuptojmë se në mendësinë e tyre këto veprime e bestytni janë percjellur brez pas brezi, dhe me kohë kan marr trajta e forma të ndryshme duke u ndikuar nga kultura e besime që kanë ardhë e janë mveshur në kulturen tonë, por fillet i kanë pasur në lashtësinë e largët pagane. Në këtë anë thuhej se zgjimi herët e larja me ujë e spërkatja për Shingjergj sjellë mbarësi, shëndet, e më shumë harmoni për vitin që po hyjmë. Në këtë rast kemi elementin e kultit të diellit, pra është besuar se me Diellin fillon jeta, cilkli i ri vjetor etj. Këto mënyra të manifestimeve të ritualeve të caktuara në ditët e datat e veçanta të shënuara të vitit, na bëjnë të ditur se më herët lidhja njëri-natyrë ka qenë shumë më e madhe. Kjo lidhje vërehet edhe tani, sidomos tek moshat më të vjetra të cilëve u kanë mbetur shumë relikte të besimeve e bestytnive të lashta arkaike, për shembull nëse ndonjë veshje ose gjësend që gjatë ditës ka qëndruar jasht deri në përendimin e diellit, ajo veshje nuk duhet të vishet ose ai gjësend të futet brenda deri në diten e nesërme kur lind dielli. Besohet se me të rënë terri demonet, shpirtat e ligë etj, mund të i prekin dhe mund të jenë të dëmshme nëse përdoren. Thuhej: ‘Nuk osht mirë, nuk o hajr’.
Ushqimi ceremonial i Shëngjerjgit
Pas larjes rituale, dita vazhdonte me atmosferë festive. Një rëndësie të veçantë i kushtohej ushqimit për festë. Për Shingjergj gatuhej nga produktet bimore dhe shtazore. Nuk mbahet mend se ka qenë traditë të therret ndonjë kafshë p.sh dash, dele, lopë, ose ndonje shpezë, pulë, gjel apo diçka tjetër për Shingjergj. Ushqimi për mëngjes përgaditej kryesisht me produkte të qumështit dhe bukë me mjellë misri, ku bëhje përzirje e qumështit dhe bukës së misrit dhe quhej përshesh me bukë t’kallamojt-misri.
Në drekën kryesore të Shingjergjit përgaditej ushqim me karakter më festiv. Gatuheshin pite të ndryshme siç ishte flija. Pitja me spinaç që i thonin laknorë, pastaj pitja me hithëra që quhej hethenik, ku zakonisht janë gatuar edhe në natën e Shingjjergjit dhe nëse kishte mbetur ndonje pjesë e atyre piteve, të nesërmen nuk janë ngrënë e as nuk janë lënë brenda gjatë natës ajo pjesës së mbetur. Pra kryesisht ishin ato që gatuheshin me produkte të qumëshitit, dhe me ato produkte të bimëve që mbinin në kohën e Shingjergjit. Jo rastësisht gatuheshin këto ushqime, gjithmonë mendohej për bereqetin në vitin e ardhshëm. Flija është gatuar më së shumti për Shingjergj, është ushqim që edhe të tjerët e njohin si ushqim që i takon traditës shqiptare. Flija gatuhet në form të Diellit. Pra ka një qendër në mes dhe përreth qendrës të ipet përshtypja që janë paraqitur rrezet e Diellit.
Karakteri agrarë dhe blektoral i festës
-Karakteri agrarë
Shingjergji si festë po aq sa ishte festë e karakterit agrarë kishte edhe karkterin blegtorial. Shumë veprime gjatë ceremonisë së festës bëheshin me qëllim imitimi për plleshmërinë në të mbjellurat, mbarësinë dhe shëndetin e kafshëve shtëpiake që familja i posedonte dhe nga to ata kishin interesin e mbijetesës në shumicen e rasteve.
Siç e kemi cekur edhe më lartë, kulti i bimësisë ishte i shprehur kudo. Me vendosjen e degëve të shelnjës nëpër dyert e shtëpisë, po edhe ahrive e koshave e dyerve të oborrit, dominimi i ngjyrës së gjelbërt tregon për dëshirën dhe në një llojë mënyre lutjet për sa më shumë të mbjellura në vitin e ardhshëm, por edhe të mbrojtjes nga magjjia e syri i keq, mbrojtja nga mos futja e të ligave në shtëpi, ahritë, qileret e koshat etj.
Druri i shelnjës është dru i hershëm, gjethet e tij dalin qysh në fillimet e hershme të pranverës. Nuk lidhë fruta por ka një formë të veçantë dhe i mbanë gjethet deri vonë afër dimrit. Në popull shelnja është konsideruar si dru me veti mbrojtëse homeopatike imitative. Për këtë arsyje është përdorur mu në festën e Kryemotit në popull. Mënyra se si është përdorur, na lë të kuptojmë se druri i shelnjës është cilësuar si dru me veti të veçanta mbrojtëse dhe është konsideruar si dru kulti.
Po në këtë ditë feste me lulet që mblidheshin fushave e livadheve ku bagetitë kullosnin, u krijonin kurora me lula të lidhura në formë rrethi dhe ua vendoseshin nëpër brinjë lopve, deleve e dhive që i konsideronin si më të veçanta ndër tjerat. Këto kurora në Zasellë i quanin ‘krahosha’. Përpos lulave në formë kurorash që ju vendoseshin bagtive, e zoja e shtepisë u maronte edhe tufa me penjë të thjeshtë e të lesht – ‘vunica’ me ngjyra të ndryshme, në formë tufe për mbrojtje nga syri i keq dhe msyshi. Këtu vrejmë elemente të mbijetuara të fetishizmit, gjë që kan qenë të shprehura në për shumë veprime të perditshme edhe jashta ditve ceremoniale. Secila familje vepronte njëjt, dikush më pak dikush më shumë, dikush kishte shprehje më të mirë ‘artistike’ e dikush jo, por e rëndësishme është se të gjithë kan qenë të lidhur shumë me natyrën. Po ashtu edhe me kafshët shtëpiake sidomos gratë që kujdesëshin më shumë për to, tregimet tregojn se kan qenë shumë të lidhura, duke u mundar të kujdesen shumë sa që edhe i kan zbukuruar në ato mënyra që i cekëm më lart, por siç e tham ai zbukurim ka pasë edhe qëllim imitativ për mbrojtje.
Zbukurime të tilla u janë bërë edhe djepave te femijve, duke vendosur lule të ndryshme tek koka e femijës në djep. Posaqerisht nëse femija ka qene i vetëm në atë shhtëpi, fmi hastreti, u jan maruar tufë me rruza të llojllojshme dhe me dhëmbë ujku. Djepi është konsideruar si objek i karakterit kultik, është i ndertuar nga druri dhe shpesh her në të janë gdhendur figura të ndryshme simbole djelli, gjarpri pastaj edhe simbole tjera gjeometrike e floriale. Të gjitha këto nderlidhen me mitologjinë e besimet e hershme arkaike që janë përcjellë deri vonë qysh nga kohrat lashta parahistorike. Djepi në për shumë tregime popullore mitike paraqitet si objekt i ripërtrirjes jetës dhe fertilitetit. Sipas mitologjisë dragoi shkonte me djep dhe parmend për ta luftuar kulqedren. Pastaj në rast zënke ose gjakmarrje mes burrave, futja e gruas me djep në dorë duke u betuar në djepin që e mban në dorë që të ndalen, burrat janë ndal dhe është evituar zënka, vrasja apo varsishtë prej rastit që ka qenë. Pra, kulti i bimësis për ditë Shingjergji ka gjetur vend edhe te djepi i fëmijve me anë të zbukurimeve, që në shikimë të parë këto zbukurime mund të na duken vetem si zbukurime të thjeshta për ditë festive, por logjika na tregon se ato lule mu në ditën e fillimit të motit të ri sipas kalendarti popullorë dhe mu në ditën e fillimt të verës sipas popullit nuk janë bërë rasisht.
Raste tjera që lidhen me kultin e bimësis janë edhe thurja e dy penëve një të kuq dhe një të bardhë, ku pastaj është marr një monedhë metalike që e kanë quajtur metelik, është shpuar në mes edhe penjet janë futur në vrimën e shpuar. Ai metelik në natën e Shingjergjit është vendosur në lulat e ftojit deri të nesërmen. Të nesërmen i’a kan vendosur femijëve në dorë ose edhe në fyt. Edhe ftoni është pemë që lidhë lulet e sajë para 6 majit.
Një gjë tjetër tejët interesante që po ashtu ka pasë qëllim homeopatk imitativ, ka qenë punimi i një lloj qafore nga lëvorja e degve të holla të pemës siç nihet në këto anë, drunit të ‘gjyrmyshekut’ ose druri i Tisit, ku i’u është prerë lëvorja nga dega, shtaga në gjatësi rreth 2cm, e ku në atë mënyrë janë bërë të tilla disa sosh në formë rruzash, ku pastaj në vrimat e tyre është përbiruar një pejë dhe ajo lloj qafore ose më mirë të quhet ai fetish është vendosur në fyt ose në dorë në ditë Shingjergji. Ky dru ka qenë shumë i njomë dhe i leht për t’iu largaur lëvorja. Druri i Tisit në mitologjinë shqiptare por edhe në mitologjinë e kulturav tjera është konsideruar si dru mbrojtës. Shqiptarët e kan përdorur në form amuletve të ndryshme për mbrojtje nga msyshi, nga e keqja etj.
Duke i analizuar veprimet e tilla vrejmë se një menyrë jetese qysh është bërë në kohën kur teknologja e zhvillimi i civilizimit njerzorë ka qenë nëse mundemi ta quajmë shumë më i ultë, mendsitë njerzore kan qenë të lidhura dhe të varura nga menyra e jetesës që ata kan bërë. Por ajo që neve nuk duhet të gabojmë është që këtë menyrë jetese e këto veprime të i identifikojmë si diçka primitive dhe të i etiketojmë me këtë emertim, pasi që njohuritë në për periudha të caktuara e në aspekte të caktuara qfare kanë qenë dhe duke marrë për bazë fenomenin kohë mund të vërtetohet se njohurit e njerzve të më hershëm kanë qenë shumë të mëdha në rrethin ku kanë jetuar. Faktet tregojnë se shumë njohuri e mjeshtri që janë paraqitur në shumicen e rasteve dhe në formë të simboleve kanë pasur mjeshtrinë dhe filozofinë e tyre që shumë prej tyre shkencat edhe sot e kësaj dite nuk dijnë të i japin shpjegimin përfundimtar përpos tezave e mendimeve nga studijues të shumtë. Në shumicen e rasteve nuk ka pasur mesime shkolla e universitete, por të gjitha njohurit e tyre që ata kan poseduar kan rrjedhë si pasojë e përvojave jetsore ku dhe pastaj janë përcjellur në për breza e janë trashëguar pa u harruar duke evoluar në drejtim të sofistikimt për tu bërë sa më të përshtatshme për kohen. Ajo që e dallon menyrën e jetesës të kohnave më të hershme dhe kohën e tashme që ne jemi duke e jetuar, është se at’her edhe materjalizmi që ka shërbyer në jetën e përditshme për njerzit ka qenë shumë më shumë i lidhur me anën shpirtrore se sa çfare është sot.
-Karakteri blektoral
Me kalimin nga gjueti mbledhja në fillimin e zbutjes së kafshëve nga grupet fisnore njërzore në shkencë njihet si një revulicion i madh që bëri njeriu rreth 15000-10000 mijë vjet para erës sonë, dhe ky revolucion i njeriut ndahet si periudhë që është kaluar nga periudha shume mijë vjeqare gjueti-mbledhse. Qysh nga ajo kohë njeriu e pa se kafsha ishte e njevojshme për të. Filloj ta shfrytzonte për nevoja të ndryshme si për ushqim, për punë, tekstil, mbrojte e gjëra të ndryshme që ishin të nevojshme për njerzit. Kafshët shfrytzohen në masë të madhe edhe sot e kësaj dite. Lehtë mund edhe të themi se pa kafshët njërzimi ndoshta do të mund të ishte inegzistent. Duke e parë rëndesin e kafshëve njeriu filloj të i kushtoj shumë më shumë vëmendje. Kishte edhe periudha të hershme parahistorike kur kafshët kan pasë veti kultike, dhe shumë prej tyre në për kultura të ndryshmë u konsideruan si kafshë mbrojtse-perendi ose edhe totem. Kjo periudhë njihet si periudha e totemizmit kur grupe të ndryshme fisnore besonin se fisi i tyre ka preardhje nga ndonjë kafshë e caktuar. Në kulturen shqiptare kulti më i njohur si totem njifet gjarpri. Gjarpri përmendet shumë në mitologjinë shqiptare, si mbrojtës ku dhe deri vonë është besuar se cdo shtëpi ka pasur orën mbrojtse, që ka pas trajtën e një gjarpri të madhe dhe ka qëndruar në themelet e shtëpisë dhe e ka mbrojtë shtëpinë dhe gjith familjen nga demone negative dhe të ligat që kan mundur të i kanosen. Kur një familje ka qenë e fortë e madhe dhe e pasur për atë shtëpi është thanë se ajo shtëpi e paska Orën e fortë, ndersa në të kundertën është thënë se asaj shtëpije ju paska ligshtu Ora.
Aleksander Stipqeviq në librin ”Ilirët-Historia kultura jeta kultura dhe simbolet e kultit” duke marrë për bazë një legjendë të shkruar nga Apolodori grek, si dhe duke u bazuar edhe tek disa mendime tjera, ngritë tezën duke thënë se vet emri i popullit ilir mund të ketë origjinën nga gjarpri .
Por ne, fokusin tonë prapë do ta kthejmë tek kafshët shtëpijake dhe do të fokusohemi në ndërlidhjen e tyre me festën e Shingjergjit duke iu referuar regjionit të Shalës së Bagorës përkatsisht fshatit Zasellë.
Në ditën e parë të Shingjergjit po thuaj si në të gjitha pjesët të trojeve shqiptare edhe në këto anë pasi që bagëtin i kan derguar në fusha, zabele e kullosa të ndryshme në mesditë janë kthyerë në shtëpi për të pushuar, pra u është ndarë mengezi. Mengezi është quejt koha kur djelli arrin zenitin, konsiderohet si pjesa më e ngrohtë e ditëes dhe duke pasë parasysh fillimin e verës në Shingjergj, nga ajo ditë kanë besuar se moti do të jetë më i ngrohtë. Pra për këtë arsyje që nga dita e Shingjergjit bagetit që familjet i kan mbajtur për nevojat e tyre i kan kthyer në shtëpi për të pushuar. Mengezi është konsideru koha që nga mesi i ditës deri rreth ores 4 ose 5 mbas dite. Qobanët u orjentonin në kohë me anë të hijes. Menyra se si e matnin kohën prej kur fillonte mengezi ishte duke u kthyer me shpind nga Djelli dhe është vendosur një shkop në maje të kokës ku ka zanë hije në tokë. Pastaj është numruar me shputa-‘fërkem’ të këmbëve njgjit njëra pas tjetrës duke levizur në drejtim të shkopit. Sa më e shkurtë të ishte hija ose sa më pak fërkem që kishte aq më afër ishte zeniti ose koha e mengezit. Në këtë ditë kur ka filluar të i ndahet mengezi bagëtive, zakoni ka qenë se, që nga kjo ditë në secilen shtëpi të qobanve të gatuhet ‘kulaqi’ i mengezit. Zakonishtë është gatuar diqka dhe në për scilen shtëpi që nga dita e Shingjergjit e ditëve në vijim janë mbledhur qobanët e fshatit ku kan ngrënë dhe kan pushuar, pastaj kan vazhduar ditën duke luajtur lojra të ndryshme e duke biseduar deri sa ka ardh koha e kthimit të bagëtive prap në për kullosat e tyre. Pas përfundimit të ngrënjes së ‘kulaqit’ që zakonisht ka qenë ndonjë pite e shoqëruar kryesisht me produkte shtazore, është marrë ena-‘tepsia’ dhe është leshuar në një teposhtëz duke u rrokullisur-‘tengerlit’. Ka qenë traditë që patjetër është dashtë që tëpsia të rrokulliset. Sepse është menduar se sa më larg që ka shku duke u rrokullisur ajo enë-‘tepsi’ është than se po aq e mirë dhe e suksesëshme ka qenë ajo drekë.
Më pas dita ka vazhduar me lojë e këngë deri sa ka ardhë koha kur është dashur që bagëtia prap të kthehen në për livadhe e fusha ku kan kullotur deri në kohën pak para errjes, para se të bie nata.
Gjat ditës vajzat e fshatit jan mbledhur së bashku kan kënduar këng të ndryshme të vajzërisë të bashkangjitur me def ose në rast të mungeses së defit këngën e kan përcjellur me ndonje enë/tepsi ku me të kan mbajt ritëm. Një tjeter ritual festiv që është i njohur në këto anë sikur edhe në shumë treva tjera shqiptare për Shingjergj, vajzat kan ngrehur hulaja apo si jan qujt ndryshe edhe sallangjaka, në për druj të pemëve dhë janë hulatur në to po ashtu duke kënduar.
Shtresime religjioze në kyremot
Popullsia e krahinave të ndryshme nëpër periudha të ndryshme kohore janë ndeshur me konfesione të ndryshme fetare. Në këto anë vrehen mbetje e relikte të shumta si në kulturen materjale e po ashtu edhe në kulturen shpirtrore ku ato mbetje tregojnë se popullata në gjenezen dhe fillet e kësajë ane i kan takuar besimit pagan. Më pas në këtë regjion janë gjetur edhe shumë mbjete dhe emërtime të ndryshme për kisha krishtere por edhe gërmadha të kishave të periudhes romake e bizantine. Për shkak të pozites gjeografike të Shalës së Bajgorës ashtu edhe si historia ka konstatuar se kisha lindore ka qëne me më shumë ndikim në këtë regjion. Por me ramjen e perandorisë bizantine, si dhe me ardhjen e perandorisë osmane popullsia shqiptare në këto anë u kthye dhe përqafoj religjionin Islam.
Shtresimet religjioze krishtere në festën e Shingjergj si festë pagane janë tek emri Shin, Shën gjergj që edhe në këtë regjion festa e kryemotit është njoft edhe me këtë emër. Ndërsa shkuarja në tyrbe apo teqe si janë njohur në popull për Shingjergj janë shtresime të religjionit Islam.
Tyrbja është një objekt kulti të konfesionit Islam ku në të gjendet një ose më shumë varre të prijsëve më të hershëm fetar që kanë pasur ndikim. Aty bëhen lutje dhe rituale të ndryshme fetare. Me rastin e Shingjergjit tyrbet janë vizituar në formë pelegrinazhesh zakonisht në ditën e dytë dhe ditën e tretë të Shmarkut-Shënmarkut. Në tyrbe janë vizituar ato vorreza ku janë bërë lutje të ndryshme për shëndet, mbarsi e raste të ndryshme si për shërim plleshmëri etj. Tyrbet i takojnë drejtimeve e tarikateve brenda fesë islame, që tek ne erdhën përmes perandorisë osmane. Ndikimi religjiozë në kohën e sotme ka bërë që festa e Shingjergjit në shumë fshatra të mbetet vetëm si emër, ose kujtohet në shumë raste me nostalgji nga më të vjetrit si një festë e veqantë dhe shumë e bukur që është festuar më herët por tash nuk festohet sikur më parë, pasi që në fenë Islame kjo festë pagane nuk është e lejuar. Ka pak raste në kohën e sotme kur Shingjergji dahet, festohet me ndonje pite, fil ose dicka të tillë, por ceremoni të tjera që e kan përcjellur më herët këtë festë nuk kan mbetur po thuajse fare.
