Dijetarë, intelektualë, politikanë e ligjvënës, të ndihmuar e të manipuluar nga shërbimet, të joshur për famë, pozitë e para, ju dhanë krahë 240 anëtarëve të senatit Osman, për të marr vendimin më të rëndë e me famëkeq për të ardhmen e osmanlive. Pra, për të ardhmen e gjithë këtij komunitetit që jetonte në 3 kontinentet e botës.
Dita ishte e marte, data 27 prill e vitit 1909, kur 240 anëtarët e senatit vendosën për shkarkimin nga pozita e Sulltanit, Abdul Hamidin e II.
Fetvaja, verdikti, për shkarkimin e tij u bë nga myftiu i asaj kohe Mehmed Zijaudin effendi, i cili ra nën ndikimin e Lëvizjes Xhonturke. Pjesë e rrëzimit të Sulltan AbdulHamidit ishin edhe një pjesë e intelektualëve shqiptarë, të cilët ishin radhitur në krah të xhonturqve.
Madje, vendimin për shkarkim, Sulltan Abdul Hamidit, ja dërgoi një delegacion i përbërë nga tre anëtarë, të cilët ishin gjithçka veç osmanli jo.
Ky delegacion përbëhej nga një armen, nga shqiptari Esad Pash Toptani dhe nga hebreiti Emanuel Kraso.
Sulltan Abdul Hamidi, e pranoi me qetësi vendimin, por e vuajti përherë marrëzinë e senatit duke ua bërë me dije se derën e hilafetit e rrënoi një hebre.
Sulltani në atë kohë, i kishte të paktën 30.000 ushtarë besnik të cilët ishin në gjendje për të luftuar për të drejtën, megjithatë ai nuk lejoi të derdhej asnjë pikë gjaku.
Sulltan Abdul Hamidi, u internuar në Selanik, në lagjen e cila ishte çerdhe e sionistëve, të cilët aktivitetin e tyre në Turqi e organizonin përmes Emanuel Krasos.
Ata që punuan e luftuan për ta hequr sulltanin pas pak kohe, e vuajtën gabimin e tyre dhe i thurën vetes elegji vajtimi.
Populli në ditën e varrimit të tij këndoi gjithë kohës:
Ku po na lë ne, e ku po shkon o Sulltan i Madh.
Me humbjen e Sulltanit humbën edhe shqiptarët, nga 4 vilajete shqiptare, mbetëm në një shtet me rreth 28 mijë km, duke na shqyer hienat ballkanike.
Fotografia njihet si foto e realizuar nga gazetari Markarjan në momentin kur Sulltan Abdulhamidi me duar të prangosura dhe me fytyrë të gjakosur dërgohet për internim.
A. Klinaku
