Falë imazheve moderne të piramidave ikonike të Egjiptit që ngrihen mbi një peizazh të madh ranor, shumë njerëz supozojnë se kjo zonë është dhe ka qenë gjithmonë një shkretëtirë.
Por duke pasur parasysh se klima dhe peizazhet mund të ndryshojnë me kalimin e kohës dhe se njerëzit kanë qenë të njohur për të ndryshuar mjediset natyrore, a ishte Egjipti i lashtë një shkretëtirë? Dhe a konsiderohet Egjipti ende sot një shkretëtirë?
Përgjigja e thjeshtë është jo. Jo i gjithë Egjipti, i lashtë apo modern, kualifikohet si shkretëtirë.
Zonat pranë lumit Nil priren të jenë më të harlisur dhe egjiptianët – si në kohët e lashta ashtu edhe ato moderne – kanë pasur një sistem bujqësor të lulëzuar.
Megjithatë, mjedisi ka ndryshuar gjatë historisë së Egjiptit dhe ndërtimi i Digës së Lartë të Aswanit përtej Nilit midis 1960 dhe 1970 ndryshoi ndjeshëm peizazhin.
Disa zona të Egjiptit që tani janë shkretëtirë ishin më të lagështa në të kaluarën.
Një shembull i famshëm është “Shpella e Notarëve” në pllajën Gilf Kebir në Egjiptin jugperëndimor.
Sot, zona është shumë e thatë, por mijëra vjet më parë, ishte më e lagësht dhe disa nga artet shkëmbore të gjetura në shpellat në zonë duket se tregojnë njerëzit duke notuar, sipas Muzeut Britanik.
Ky art shkëmbor daton midis 6.000 dhe 9.000 vjet më parë, vëren Muzeu Britanik. Por kjo periudhë më e lagësht përfundoi rreth 5.000 vjet më parë, dhe që atëherë, shkretëtirat e Egjiptit kanë mbetur shumë të ngjashme me atë që janë tani, tha për Live Science Joseph Manning, profesori i klasikëve William K. dhe Marilyn Milton Simpson në Universitetin Yale.
Diga e Lartë e Aswanit shkaktoi përmbytje të disa zonave në Egjiptin jugor, duke çuar në krijimin e një rezervuari të konsiderueshëm të quajtur Liqeni Naser. Shumë njerëz, veçanërisht nubianët e sotëm, duhej të zhvendoseshin dhe disa vende arkeologjike përfunduan nën ujë.
Ndërtimi i digës i dha fund edhe përmbytjes natyrore të Nilit. Nuk ka “më përmbytje natyrore; kjo është e sigurt,” tha Manning.
Krijimi i liqenit Nasser çoi gjithashtu në më shumë lagështi në ajër në disa zona të Egjiptit jugor, vuri në dukje Manning.
Përpara ndërtimit të digës, përmbytja e Nilit në përgjithësi kishte qenë më pak intensive.
Hulumtimet tregojnë se gjatë epokës së bronzit (rreth 3.300 p.e.s. deri në vitin 1.200 p.e.s.), përmbytjet e Nilit prireshin të ishin më të mëdha se gjatë epokës së hekurit (rreth 1.200 p.e.s. deri në 400 p.e.s.), dhe ky nivel më i ulët i përmbytjeve vazhdoi deri në atë kohë diga u ndërtua, tha Manning.
Një efekt i niveleve përgjithësisht më të larta të lumit Nil gjatë epokës së bronzit është se rreth vitit 2.500 p.e.s., kur u ndërtuan piramidat në Giza, “dega Khufu”, një krah i zhdukur i lumit Nil, erdhi pikërisht pranë piramidave. Kjo degë lejonte që materialet të transportoheshin në vend me anije, duke ndihmuar në ndërtimin e piramidave.
Egjiptianët e lashtë që jetonin pranë Nilit në një farë mënyre e shihnin veten sikur jetonin në një ishull në Luginën e Nilit, me shkretëtirat si një lloj deti i madh, tha Pearce Paul Creasman, drejtor i Qendrës Amerikane të Kërkimeve Orientale, për Live Science.
“Shumë nga mitet e tyre të krijimit flasin për këtë, perënditë dhe tokat e tyre dhe popujt që dalin nga ujërat fillestare, duke u ngritur si një ishull për të lulëzuar,” tha Creasman.
