I dashur Vincent
Jeta është vërtet e gjatë dhe e trishtuar. Që nga letra jote e fundit kam qenë aq i sëmurë sa nuk kam mundur të shkruaj: ditën prisja të vinte mbrëmja dhe natën dëshiroja mëngjesin. Pasi toka është lëruar, njeriu mbjell farën dhe, duke luftuar kundër elementëve çdo ditë, arrin të korrë. Por ne artistët e varfër? Ku shkon gruri që mbjellim dhe kur vjen koha e korrjes? Për tre muajt e fundit që kam qenë në Pouldu, 30 franga kanë hyrë në xhepin tim; Patjetër që kam shumë për të bërë më të mirën: nuk mund të vazhdoj të pikturoj.
Përveç mundimit të mungesës së parave, kam edhe arsye të tjera pikëllimi. Rrezikova të humbisja një djalë, i cili ra nga kati i tretë në rrugë. Siç mund ta imagjinoni, shtëpia në Kopenhagë ishte në trazira dhe shpenzimet e këtij incidenti bënë kërdi (të cilën nuk mund ta korrigjoj për momentin). E gjithë kjo më bën të vdes nga malli dhe nuk guxoj as të pikturoj e as të shkruaj. Dhe pse të pikturoj?
Më pëlqejnë shumë dy vizatimet që më dërgove, veçanërisht ai i grave që mbledhin ullinj.
Jam i kënaqur që keni ekspozuar në Bruksel: a keni të reja për ekspozitën?
Më lër mënjanë.
Në këtë moment është dimër me ju si këtu dhe e di që kjo është një kohë e keqe për ju. Me siguri do të prisni me padurim nxehtësinë për të qenë në gjendje të punoni jashtë.
Këto ditë po bëj ç’të mundem për të shkuar në Tonkin në kurriz të qeverisë, por nuk është e lehtë, aq më tepër që jam artiste dhe artistëve nuk u jepet as më e vogla merita për aftësitë e tyre në biznes.
Në koloni ka punë për ne perëndimorët për të bërë dhe shpresoj të mësoj gjëra të reja në art atje, duke u çliruar nga shqetësimet e parave.
De Haan gjithmonë punon këtu me mua dhe bën përparime serioze, por ai nuk ka ndërmend të kthehet në Holandë derisa të ndihet mjaft i sigurt për t’iu përgjigjur vjershave të bashkëkombasve të tij, të cilët do t’i tregojnë gjithfarë gjërash për transformimin e tij. Pyetjet e fundit për ngjyrën e kishin torturuar shumë, por sot që ka filluar ta shohë qartë në atë mënyrë të re është plot zjarr.
Më falni për vonesën në korrespondencë dhe më besoni gjithmonë tuajin, përzemërsisht,
Paul Gauguin
