Nuk dimë shumë për gjumin. Pyetjet si pse kemi cikle gjumi, pse ëndërrojmë dhe pse njerëzit kanë nevojë për gjumë në radhë të parë janë ato për të cilat shkencëtarët ende po gjejnë përgjigje të sakta.
Nuk dimë shumë për gjumin. Pyetjet si pse kemi cikle gjumi, pse ëndërrojmë dhe pse njerëzit kanë nevojë për gjumë në radhë të parë janë ato për të cilat shkencëtarët ende po gjejnë përgjigje të sakta.
Por një gjë është e sigurt: kur flemë dhe flemë mirë, ndihemi më mirë fizikisht dhe mendërisht dhe performojmë më mirë gjatë ditës. Lexoni për të zbuluar disa nga gjërat që dimë për gjumin dhe pse është kaq i rëndësishëm për trupin dhe mendjen tonë.
1. Truri juaj rendit dhe përpunon informacionin e ditës
Mos u mashtroni duke menduar se edhe truri juaj është fikur kur jeni në gjumë. Truri juaj është në fakt mjaft i zënë gjatë gjumit, duke renditur dhe ruajtur informacionin e ditës. Ky proces është veçanërisht i rëndësishëm për krijimin e kujtimeve afatgjata, pasi truri juaj konsolidon të gjithë informacionin që ka marrë gjatë ditës dhe i depoziton për përdorim të mëvonshëm.
2. Hormonet vërshojnë trupin tuaj
Ka një sërë hormonesh të ndryshme të lëshuara gjatë gjumit, të gjitha me qëllime të ndryshme. Melatonina, e lëshuar nga gjëndra pineale, kontrollon modelet tuaja të gjumit. Nivelet rriten gjatë natës, duke ju bërë të ndiheni të përgjumur. Ndërsa jeni duke fjetur, gjëndra juaj e hipofizës lëshon hormonin e rritjes, i cili ndihmon trupin tuaj të rritet dhe të riparohet.
3. Sistemi juaj nervor simpatik ftohet
Gjatë gjumit, sistemi juaj nervor simpatik – i cili kontrollon përgjigjen tuaj të luftimit ose fluturimit – ka një shans për t’u çlodhur. Studimet kanë treguar se kur ne jemi të privuar nga gjumi, aktiviteti i sistemit nervor simpatik rritet, gjë që pasqyrohet gjithashtu nga një rritje e presionit të gjakut. Shkencëtarët që studiojnë sëmundjen koronare po hetojnë nëse ka një lidhje midis zvogëlimit të kohëzgjatjes së gjumit dhe rritjes së rrezikut të sëmundjeve të zemrës.
4. Nivelet e kortizolit më të ulëta
Nivelet e kortizolit, të quajtur shpesh hormoni i stresit, zvogëlohen gjatë orëve të para të gjumit përpara se të rriten në kulmin menjëherë pasi të zgjoheni. Kjo ju ndihmon të ndiheni të guximshëm kur zgjoheni dhe ju ndez oreksin.
5. Muskujt tuaj paralizohen
Ndërsa jeni në gjumë, ju kaloni nëpër periudha të gjumit me lëvizje jo të shpejta të syve (NREM) dhe gjumit me lëvizje të shpejta të syve (REM). Është gjatë gjumit REM që ne shohim ëndrrat më të gjalla.
Gjatë kësaj faze, muskujt tuaj paralizohen përkohësisht, që do të thotë se nuk mund të lëvizni. Disa shkencëtarë mendojnë se kjo mund të jetë në mënyrë që ju të mos realizoni fizikisht ëndrrat tuaja.
6. Hormoni anti-diuretik (ADH) ju ndihmon të mos urinoni
E keni pyetur ndonjëherë veten pse duhet të shkoni në tualet për t’u urinuar çdo dy orë gjatë ditës, por a mund të flini një tetë të tërë pa shkuar në tualet? Faleminderit ADH, një hormon anti-diuretik i çliruar nga truri nën një ritëm cirkadian, i cili fik nevojën për të urinuar kaq shpesh gjatë natës.
7. Sistemi juaj imunitar çliron inflamacionin duke luftuar citokinat
Ndërsa jeni duke fjetur, sistemi juaj imunitar lëshon një lloj proteinash të vogla të quajtura citokina. Nëse jeni të sëmurë ose të lënduar, këto citokina ndihmojnë trupin tuaj të luftojë inflamacionin, infeksionin dhe traumën. Pa gjumë të mjaftueshëm, sistemi juaj imunitar mund të mos jetë në gjendje të funksionojë në mënyrën më të mirë.
Trupi juaj bën shumë punë të rëndësishme ndërsa jeni në gjumë. Gjumi i mirë është jetik për shëndetin tuaj fizik dhe mendor, kështu që nëse keni probleme për të fjetur, për të fjetur, nuk ndiheni të pushuar kur zgjoheni ose ndiheni të lodhur gjatë ditës, bisedoni me mjekun tuaj se çfarë mund të bëni për të përmirësuar gjendjen tuaj.
