โ€œโ€ฆ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ง๐˜ช๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜บ๐˜ณ๐˜ฆ, ๐˜ซ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜คฬง๐˜ถ๐˜ฆ๐˜ด ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฉ๐˜ถ๐˜ข๐˜ซ. ๐˜‘๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ข๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ป๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ด๐˜ช ๐˜ต๐˜ฉ๐˜บ๐˜ฆ๐˜ด ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ข๐˜ญ๐˜ฆ, ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ซ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ป๐˜ถ๐˜ณ, ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ถ๐˜ณ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ซ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ, ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฅ๐˜บ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ต ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ช โ€œ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ข๐˜ญ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆฬˆ๐˜ฎโ€, ๐˜ข๐˜ต๐˜ข ๐˜ซ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ข๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ช๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜บ๐˜ณ๐˜ฆ, ๐˜ด๐˜ช ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ต๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ถ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ต ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ณ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ข๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆฬˆ๐˜ฎ. ๐˜—๐˜ฐ๐˜ณ, ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ช๐˜ฒ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ด๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข ๐˜ซ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฐ๐˜ต๐˜ฎ๐˜ฆ, ๐˜ฆ ๐˜ฃ๐˜ฐ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ฑ๐˜ต๐˜ช๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ซ๐˜ข ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ช๐˜ฒ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ช๐˜ป๐˜ฎ๐˜ช ๐˜ช ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ด๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ฆ ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ญ๐˜ช๐˜ต๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆ (๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ ๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฒ๐˜ข๐˜ง๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ๐˜ต โ€™90-๐˜ต๐˜ข), ๐˜ข๐˜ต๐˜ข ๐˜ฏ๐˜ข ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ง๐˜ข๐˜ฒ๐˜ฆ๐˜ฏ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฎ๐˜ซ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ณ. ๐˜š๐˜ฐ๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฉ๐˜ช๐˜ฎ ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ต๐˜ข ๐˜ฌ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฒ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ต๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ข ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜จ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ช๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ด๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ต๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ช๐˜ค๐˜ช๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ฆ ๐˜ฃ๐˜ฐ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ฑ๐˜ต๐˜ช๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ข ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ๐˜ท๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฎ๐˜ฆโ€ฆ ๐˜”๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ต๐˜ข ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ฆ ๐˜จ๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ข๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ด๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด, ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ซ๐˜ฐ ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ต๐˜ฉ๐˜บ๐˜ฆ๐˜ณ ๐˜ต๐˜ข๐˜ฃ๐˜ถ-๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ด๐˜ฆฬˆ ๐˜ต๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ด๐˜ต ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ข๐˜ต ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ญ๐˜ช๐˜ต๐˜ช๐˜ฌ. ๐˜—๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ด ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ต๐˜ช๐˜ซ ๐˜ด๐˜ฆ๐˜จ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ต๐˜ช ๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ท๐˜ฆ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ช๐˜ต, ๐˜ฏ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ช ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ช ๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ช ๐˜ต๐˜ณ๐˜ฆ๐˜จ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ง๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฒ๐˜ข๐˜ง๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ท๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ข๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜ฃ๐˜ฐ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฆ.โ€
๐—ฃ๐—ฒฬˆ๐—ฟ ๐—ฐฬง๐—ธ๐—ฎ ๐—ณ๐—น๐—ฎ๐˜€๐—ถ๐—ป ๐—ด๐—ท๐—ฒ๐—ป๐—ฒ๐—ฟ๐—ฎ๐˜๐—ฎ ๐—ฒ ๐—ฅ๐—ผ๐—ฐ๐—ธ-๐˜‚๐˜ ๐—ธ๐—ผ๐˜€๐—ผ๐˜ƒ๐—ฎ๐—ฟ ๐˜๐—ฒฬˆ ๐˜ƒ๐—ถ๐˜๐—ฒ๐˜ƒ๐—ฒ โ€™๐Ÿฒ๐Ÿฌ-๐˜๐—ฎ
Ditรซ mรซ parรซ, nรซ njรซ forum (tรซ hapur ad hoc), tรซ facebook-ut, hasa nรซ njรซ diskutim qรซ zhvillohej nรซ mes njรซ rrethi tรซ miqรซve, lidhur njรซ temรซ tรซ pa trajtuar mรซ parรซ te ne, sรซ paku jo me seriozitetin dhe thellรซsinรซ e duhur. Fjala รซshtรซ pรซr paraqitjen e zhanrit tรซ muzikรซs rock nรซ Kosovรซ. Ajo qรซ mรซ bรซri pรซrshtypje nรซ kรซtรซ bisedรซ, รซshtรซ se nรซ tรซ nuk flitej pรซr rock-un me terma tรซ pรซrgjithshรซm, nuk flitej, me qรซllime pรซrmbledhรซse, pรซr fillet e rock-ut nรซ botรซ (tรซ viteve โ€™50 nรซ SHBA), por biseda kishte njรซ fokusim tรซ qartรซ: gjetjen e informatรซs se nรซ cilin qytet tรซ Kosovรซs รซshtรซ mbajtur ๐—ธ๐—ถ๐˜๐—ฎ๐—ฟ๐—ถ๐—ฎ๐—ฑ๐—ฎ ๐—ฒ ๐—ฝ๐—ฎ๐—ฟ๐—ฒฬˆ e kรซsaj muzike. Ndonรซse nuk pรซrputheshin mendimet nรซ mes bashkรซbiseduesve, nรซ kรซtรซ diskutim tรซrthorazi doli nรซ dritรซ njรซ e vรซrtetรซ e rรซndรซsishme dhe sinjifikuese, se nรซ tรซrรซ Kosovรซn, nรซ Mitrovicรซ, nรซ Prishtinรซ, nรซ Prizren, nรซ Pejรซ, nรซ Gjakovรซ, nรซ Ferizaj, nรซ vitet 1966, โ€™67, โ€˜68, janรซ paraqitur formacionet e para e tรซ rinjรซve tanรซ, qรซ kanรซ pรซrqafuar njรซ โ€œmuzikรซ tรซ reโ€, e cila prej disave รซshtรซ konsideruar njรซ muzikรซ avangarde e kohรซs, kurse prej tรซ tjerรซve, รซshtรซ kundรซrshtuar si njรซ zhanรซr qรซ po โ€œhelmos rininรซ tonรซโ€.
๐— ๐˜‚๐˜‡๐—ถ๐—ธ๐—ฎ ๐˜‡๐—ฏ๐—ฎ๐˜ƒ๐—ถ๐˜๐—ฒฬˆ๐˜€๐—ฒ ๐—ฒ ๐˜ƒ๐—ถ๐˜๐—ฒ๐˜ƒ๐—ฒ โ€™๐Ÿฒ๐Ÿฌ-๐˜๐—ฎ
Nรซse mbรซshtetemi nรซ inรงizimet e vjetra nga arkivi i Radio-Prishtinรซs, mund tรซ konkludohet se muzika e zbavitรซse kosovare (nรซ gjirin e sรซ cilรซs lind rock-muzika) nรซ vitet โ€™60-ta, ka qenรซ nรซn ndikimin e fortรซ tรซ muzikรซs jugosllave. Ajo ka qenรซ njรซ kopje besnike e muzikรซs sรซ popullarizuar tรซ kultivuar nรซ qendrat mรซ tรซ mรซdha jugosllave. Kjo รซshtรซ e kuptueshme jo vetรซm pรซr faktin se ne nominalisht i kemi takuar nรซnqiellit kulturor jugosllav, por edhe pรซr shkak se nรซ Prishtinรซn e atรซhershme kanรซ vepruar njรซ numรซr i muziktarรซve nga viset tjera (qรซ jeta i ka pรซrplasur nรซ โ€œkrahinรซn e pazhvilluarโ€), ndaj edhe kanรซ ndikuar nรซ pamjen pรซrfundimtare tรซ muzikรซs zbavitรซse tรซ Kosovรซs tรซ kohรซs. Gjithsesi, si model gjithmonรซ kanรซ shรซrbyer festivalet jugosllave me renome tรซ madhe tรซ kohรซs (โ€œPranvera e Beograditโ€, โ€œZagrebfestโ€, โ€œFestivali i Opatisรซโ€ โ€œVash shlager sezoneโ€ etj.), si dhe, pjesรซrisht, festivali italian i San Remos. Ky zhanรซr i muzikรซs, qรซ element tรซ rรซndรซsishรซm valorizuies e ka โ€œmodernitetinโ€, e duke e ditur se qendrat e mรซdha jugosllave mirรซ e kanรซ pรซrcjellur trended e muzikรซs europiene, pรซr muzikรซn tonรซ zbavitรซse ka qenรซ njรซ pรซrparรซsi, meqรซ ne, nรซ mรซnyrรซ indirekte, skena jonรซ ka qenรซ, megjithatรซ, e informuar me tendencat e muzikรซs sรซ asaj periudhe kohore.
๐˜•๐˜ฆฬˆ ๐˜ท๐˜ข๐˜ป๐˜ฉ๐˜ฅ๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ ๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ ๐˜ณ๐˜ณ๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ, ๐˜ต๐˜ฆ ๐˜ฏ๐˜ฆ ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข๐˜ญ๐˜ช ๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ช ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ป๐˜ฃ๐˜ข๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฆ โ€œ๐˜ˆ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜’๐˜ฐ๐˜ด๐˜ฐ๐˜ท๐˜ฆฬˆ๐˜ดโ€. ๐˜Œ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ค๐˜ช๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ช ๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ช ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ค๐˜ช๐˜ญ๐˜ช๐˜ต ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ฃ๐˜ข๐˜ซ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ 1963 (๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ก๐˜ท๐˜ฆ๐˜คฬง๐˜ข๐˜ฏ). ๐˜’๐˜ซ๐˜ฐ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฅ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ด๐˜ช๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ต ๐˜ด๐˜ช ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ช๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ข ๐˜ซ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ฌ๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฒ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฉ๐˜ข๐˜ฑ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ฃ๐˜ฐ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ. ๐˜›๐˜ข ๐˜ป๐˜ฆฬˆ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ, ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข๐˜ญ๐˜ชโ€œ๐˜ˆ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜’๐˜ฐ๐˜ด๐˜ฐ๐˜ท๐˜ฆฬˆ๐˜ดโ€ ๐˜ง๐˜ช๐˜ญ๐˜ญ๐˜ฐ๐˜ฏ ๐˜ณ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฉ ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ด ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ท๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ต ๐˜ข๐˜ฑ๐˜ฐ (๐˜ท๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฆฬˆ๐˜ฎ) ๐˜ต๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฃ๐˜ฆฬˆ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ด ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ต ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜จ๐˜ซ๐˜ช๐˜ฐ๐˜ด ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ช๐˜ต๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜š๐˜ข๐˜ฏ ๐˜™๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฐ.
๐—ฅ๐—ผ๐—ฐ๐—ธ-๐—ธ๐˜‚๐—น๐˜๐˜‚๐—ฟ๐—ฎ ๐˜€๐—ถ ๐—ณ๐—ฒ๐—ป๐—ผ๐—บ๐—ฒ๐—ป ๐—ฝ๐—น๐—ฎ๐—ป๐—ฒ๐˜๐—ฎ๐—ฟ/ ๐—›๐—ฎ๐—ฝ๐—ท๐—ฎ ๐—ป๐—ฑ๐—ฎ๐—ท ๐—ฏ๐—ผ๐˜๐—ฒฬˆ๐˜€ ๐—ฝ๐—ฒ๐—ฟ๐—ฒ๐—ป๐—ฑ๐—ถ๐—บ๐—ผ๐—ฟ๐—ฒ ๐—ฎ๐—ป๐—ด๐—น๐—ผ๐—ณ๐—ผ๐—ป๐—ฒ
Nรซ mesin e viteve โ€™60-ta, bota jonรซ e muzikรซs zbavitรซse fillon tรซ ndryshojรซ. Pรซr herรซ tรซ parรซ, influencat vijnรซ, pรซrpos kanaleve tรซ zakonshme, edhe nga njรซ โ€œbotรซ e jashtmeโ€ โ€“ nga bota ๐—ฝ๐—ฒ๐—ฟ๐—ฒ๐—ป๐—ฑ๐—ถ๐—บ๐—ผ๐—ฟ๐—ฒ ๐—ฎ๐—ป๐—ด๐—น๐—ผ๐—ณ๐—ผ๐—ป๐—ฒ madje, nรซ masรซ tรซ madhe ato vijnรซ nรซ mรซnyrรซ direkte. ร‹shtรซ fjala pรซr paraqitjen e parรซ tรซ muzikรซs rock nรซ nรซnqiellin tonรซ. Kjo muzikรซ, e ardhur kryesisht nga Britania, siq dihet, ka qenรซ njรซ risi e kohรซs pรซr mjedisin tonรซ, andaj nรซ fillim ajo ka tingรซlluar si njรซ muzikรซ krejtรซsisht e re, dhe aq ka dalluar nga muzika e deri atรซhershme sa qรซ kjo si e till, รซshtรซ dukur (thuaj) se ka zbritur nga njรซ planet tjetรซr (!).Nรซ vijim tรซ viteve (duke fituar gjithnjรซ numรซr mรซ tรซ madh adhuruesish), fillon tรซ zรซ vend nรซ mozaikun e muzikรซs sonรซ tรซ popullarizuar.
Pra, tรซ ndikuar nga grupet britanike (tรซ โ€œThe Beatlesโ€, โ€œThe Rolling Stonesโ€, โ€œThe Animalsโ€ etj.,) nรซ periudhรซn 1965-69, nรซ tรซ gjitha qytete e mรซdha tรซ Kosovรซs paraqiten, pรซr herรซ tรซ parรซ, rock-grupet e para. Ato pรซrqafojnรซ kรซtรซ rrymรซ tรซ re tรซ muzikรซs sรซ popullarizuar, duke pรซrsรซritur njรซ model tรซ standardizuar tรซ rock grupeve britanike, qรซ ka nรซnkuptuar njรซ formacion prej tri kitarave tรซ elektrifikuara (kitara solistike, kitara pรซrcjellรซse dhe bas kitara), tรซ baterisรซ dhe tรซ syntisajzerit.
(Ky verzion i rock-ut britanik, dallon nga vala e parรซ e muzikรซs rock โ€“ muzikรซs tรซ viteve โ€™50-ta, qรซ lidhet mรซ tepรซr me nรซnqiellin amerikan, qoftรซ pรซrnga forma ashtu edhe pรซrnga shtrirja dhe fuqia e ndikimit nรซ tรซrรซ botรซn).
Influencimi, siรง do tรซ shihet mรซ vonรซ, nuk bรซhet vetรซm nรซ domenin muzikor, por edhe nรซ rrafshe tjera pรซrcjellรซse, me efekt mjaft tรซ fuqishรซm. Sรซ kรซndejmi, kjo rrymรซ muzikore, qรซ nรซ vendet perendimore fillon tรซ profilizohet si njรซ kulturรซ e re, fillon tรซ ushtrojรซ ndikim nรซ botรซn e tรซ rinjve tanรซ por edhe nรซ shoqรซrinรซ, tonรซ nรซ pรซrgjithรซsi.
Kjo muzikรซ, nรซ tรซrรซ botรซn, do tรซ unifikoj muzikologรซt, historianรซt e muzikรซs dhe sociologรซt e artit nรซ njรซ mendim tรซ pรซrbashkรซt se kjo gjini muzikore paraqet njรซ fenomen tรซ jashtรซzakonshรซm planetar, jo pรซr efektin qรซ ka nรซ rrafshin e ngusht muzikor, por pรซr ndikimin (ndoshta nรซ rradhรซ tรซ parรซ pรซr kรซtรซ shkak !) tรซ madh qรซ ka ushtruar nรซ rrjedhat shoqรซrore tรซ shekullit XX. Sรซ kรซndejmi rock muzika apo mรซ sakt tรซ themi rock-kultura, do tรซ jetรซ objekt i shqyrtimeve shumรซ tรซ thelluara nรซ shumรซ fusha, nรซ rradhรซ tรซ parรซ nรซ fushรซn sociologjike!
Shiquar nรซ kรซtรซ prizmรซ, edhe pรซr shkencรซtarรซt tanรซ (nรซ rradhรซ tรซ parรซ tรซ sociologรซve tรซ kulturรซs), rock-kultura si fenomen unik, nuk do tรซ duhej tรซ mbetet e neglizhuar, pรซr shkak tรซ ndikimit qรซ ka pasรซ nรซ mentalitetin e tรซrรซ njรซ gjenerate tรซ rinjve tanรซ, nรซ konceptin pรซr formรซn e re tรซ jetรซs. Sigurisht, do tรซ jetรซ njรซ sfidรซ e madhe qรซ tรซ analizohen rrethanat tรซ cilat kanรซ sjellรซ kรซto ndikime nรซ shoqรซrinรซ tonรซ, nรซ njรซ shoqรซri, qรซ i ka pasur mundรซsitรซ e limituara tรซ komunikimit, nรซ รงdo aspekt.
๐—œ๐—ป๐—ณ๐—น๐˜‚๐—ฒ๐—ป๐—ฐ๐—ฎ๐˜ ๐—ฒ ๐—ฝ๐—ฎ๐—ฟ๐—ฎ ๐˜๐—ฒฬˆ ๐—ธ๐˜‚๐—น๐˜๐˜‚๐—ฟ๐—ฒฬˆ๐˜€ ๐—ฝ๐—ฒ๐—ฟ๐—ฒ๐—ป๐—ฑ๐—ถ๐—บ๐—ผ๐—ฟ๐—ฒ ๐—ฝ๐—ฒฬˆ๐—ฟ๐—บ๐—ฒ๐˜€ ๐—บ๐˜‚๐˜‡๐—ถ๐—ธ๐—ฒฬˆ๐˜€
Gjithsesi, nรซ zbardhjen e kรซtij fenomeni duhet patur parasysh rrethanat specifike tรซ shoqรซrisรซ tonรซ tรซ kohรซs dhe kontekstin nรซ tรซ cilin ajo ka qenรซ. Siรง dihet organizimi politik jugosllav, ka dalluar nga vendet tjera tรซ bllokut lindor, ndonรซse edhe ky ka qenรซ i ndรซrtuar sipas modelit tรซ njejtรซ ideologjik. Ai nuk ka nรซnkuptuar shkรซputjen totale me botรซn perendimore, kรซshtuqรซ kumunikimet me kรซtรซ botรซ, kanรซ ekzistuar nรซ njรซ masรซ tรซ konsiderueshme, nรซ tรซ gjitha fushat e jetรซs, nรซ veรงanti nรซ fushรซn e kulturรซs. Zhvillimet e mรซvonshรซm nรซ sferรซn e muzikรซs, si edhe nรซ sferรซn politike kanรซ treguar se nรซ kรซtรซ mes ka ekzistuar njรซ tendencรซ latente tรซ shkรซputjes nga rrethi nรซ tรซ cilรซn gjeografikisht ka qenรซ โ€œi ngujuarโ€, dhe ka qenรซ e dukshme ambicia pรซr tรซ pรซrqafuar njรซ botรซ โ€œpรซrtejโ€. Kjo do tรซ shpรซrfaqet, siq dihet, nรซ mรซnyrรซ markante nรซ vitet โ€™90-ta, nรซ pozicionimin politik tรซ ri tรซ Kosovรซs.
Influencat e para tek ne kanรซ arritur nรซ disa mรซnyra: a) pรซrmes pรซrcjelljes direkte tรซ radiostacioneve muzikore europiane, nรซ rradhรซ tรซ parรซ tรซ Radio-Luksemburgut, qรซ nรซ atรซ kohรซ ishte njรซ radiostacion kult pรซr kรซtรซ muzikรซ b) pรซrmes diskografisรซ, e cila ka arritur tรซ depรซrtoj kรซtu nรซ mesin tonรซ, pรซrkundรซr vรซshtirรซsive praktike qรซ kanรซ ekzistuar c) pรซrmes televizionit, qรซ si medium i ri nรซ atรซ kohรซ fillon tรซ bรซj hapat e para nรซ pรซrditshmรซrinรซ tone dhe sรซ fundi d) pรซrmes kontakteve direkte tรซ njerรซzve tanรซ me qendrat e mรซdha kulturore, nรซ mes tjerash edhe pรซrmes udhรซtimeve, qรซ te ne kanรซ qenรซ tรซ lejueshme (pรซr dallim nga vendet tjera tรซ bllokut lindor, ku kjo e drejtรซ ka qenรซ e mohuar). Tรซ gjitha kรซto format e cekura, kanรซ qenรซ avantazh i kontekstit politik nรซ tรซ cilin ka jetuar Kosova, pรซr dallim nga vendet tjera tรซ lindjes dhe nga Shqipรซria.
Informacione tรซ sigurta dhe precize se si janรซ dukur kรซto aktivitete e para tรซ kรซtyre rock grupeve, tรซ dokumentuara nรซ รงfarรซdo mรซnyre (me foto, me shkrime, me audio dhe video shembuj), tรซ thuash se ska fare ose ka nรซ numรซr aq tรซ kufizuara, kryesisht si pjesรซ e arkivave private, sa me vรซshtirรซsi mund tรซ japin njรซ fotografi reale se รงka ka ndodhur nรซ atรซ periudhรซ nรซ fushรซn e muzikรซs sรซ popullarizuar kรซtu te ne. Tek e fundit, paraqitjet e tyre tรซ para kanรซ qenรซ nรซ forma shumรซ tรซ thjeshta. Kanรซ bรซrรซ muzikรซ nรซ โ€œballotโ€ e ditรซve tรซ vikendit (njรซ formรซ e popullarizuar e dรซfrimit tรซ tรซ rinjve tรซ asaj kohe), dhe pjesmarrja nรซ kitariada, apo prezentime ad hoc nรซ koncerte tรซ rralla.
Kujtimet qรซ mund tโ€™i rรซfejnรซ individรซt tรซ asaj gjenerate, tรซ cilรซt i kanรซ pรซrjetuar kรซto aktivitete nga afรซr, janรซ tรซ rรซndรซsishme, meqรซ pรซrmes kรซtyre rrefimeve mund tรซ bรซhet njรซ โ€œrikonstruiminโ€ i llojit tรซ vet. Posaqรซrisht qรซ ne kemi ende protagonistรซ dhe akterรซ direkt tรซ kรซsaj muzike qรซ mund tรซ flasin pรซr te. Ndonรซse na ndanรซ njรซ distancรซ kohore relativisht e madhe kohore (mbi pesรซdhjetรซvjecare), pรซrvoja e tyre dhe rรซfimi i tyre รซshtรซ i vlefshรซm.
Arsyet, pse nuk ka fakte tรซ drejtรซpรซrdrejta tรซ kohรซs, janรซ tรซ shumta. Xhirimet kanรซ munguar meqรซ nรซ atรซ kohรซ ato kanรซ qenรซ njรซ raritet. Ato kanรซ mundur tโ€™i realizojnรซ qendrat si Beogradi, Zagrebi, Lubjana, por jo (aq lehtรซsisht) Prishtina. Ne ende nuk kemi njรซ analizรซ e ndikimeve qรซ ka mundur tรซ ketรซ kjo muzikรซ nรซ aspektin kulturologjik, sociologjik, madje edhe nรซ atรซ politik. Qรซ moti, rock-muzika nรซ botรซ, vรซshtrohet dhe analizohet nga aspekti multidimensional. Kjo bรซhet meqรซ kjo gjini muzikore รซshtรซ nxitรซse e shumรซ proceseve shoqรซrore fundamentale nรซ pjesรซn e dytรซ tรซ shekullit XX.
๐—˜๐—ณ๐—ฒ๐—ธ๐˜๐—ถ ๐—ฟ๐—ฒ๐—ณ๐—ผ๐—ฟ๐—บ๐˜‚๐—ฒ๐˜€ ๐—ถ ๐—ฟ๐—ผ๐—ฐ๐—ธ-๐—บ๐˜‚๐˜‡๐—ถ๐—ธ๐—ฒฬˆ๐˜€ ๐—ป๐—ฒฬˆ ๐—ฏ๐—ผ๐˜๐—ฒฬˆ
Siรง dihet, nรซ botรซn perendimore, rock muzika konsiderohet si njรซ katalizatore e shumรซ procesve politike. Kรซshtu, pรซrmes saj รซshtรซ kundรซrshtuar fuqishรซm lufta e Vijetnamit, รซshtรซ kundรซrshtuar segregacioni racial; rock kultura ka arritur tรซ ndikoj nรซ njรซ balans mรซ tรซ drejt nรซ mes shtresave shoqรซrore, sidomos ka arritur ta fuqizoj shtresรซn e mesme etj. Kรซto procese janรซ zhvilluar me moton e thyerjeve tรซ tabu-ve; รซshtรซ parapรซlqyer liria e gruas, liria seksuale, liria e shprehjes dhe liria krijuese. Praktikisht rock-kultura ka ndikuar nรซ mรซnyrรซn e jetesรซs dhe ky ndikim รซshtรซ aq i madh, sa qรซ ka pasur ndikim nรซ ndรซrtimin e njรซ stili tรซ ri tรซ jetรซs.
๐˜•๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ณ๐˜ข๐˜ง๐˜ด๐˜ฉ๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ณ, ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌ-๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ด๐˜ถ๐˜ณ ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ช๐˜ฎ ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ต ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ฉ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ฆ๐˜ด. ๐˜‹๐˜ช๐˜ด๐˜ข ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ค๐˜ช๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ณ๐˜ข๐˜ฉ๐˜ข๐˜ด๐˜ฐ๐˜ซ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ต ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ข ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ป๐˜ฉ๐˜ท๐˜ช๐˜ญ๐˜ญ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ๐˜ข ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜จ๐˜ซ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ ๐˜ฌ๐˜ญ๐˜ข๐˜ด๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆ (๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ข ๐˜ฆ ๐˜๐˜ข๐˜จ๐˜ฏ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ต ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช ๐˜Ÿ๐˜๐˜Ÿ, ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ข ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ฅ๐˜ฐ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ข๐˜ง๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜š๐˜ฉ๐˜ฐ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฃ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜จ๐˜ถ๐˜ต ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ง๐˜ช๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ต ๐˜Ÿ๐˜Ÿ ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ซ.).
๐˜’๐˜ข ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ซ ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฅ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ซ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ป๐˜ช๐˜ต๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ๐˜ต ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ต ๐˜Ÿ๐˜Ÿ, ๐˜ฏ๐˜ถ๐˜ฌ ๐˜ซ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ง๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ต ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ซ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ง๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ฆ, ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ซ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ณ๐˜ช๐˜ซ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ต๐˜ข๐˜ณ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜บ๐˜ณ๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ต๐˜ข ๐˜ช ๐˜ฒ๐˜ข๐˜ด๐˜ฆ๐˜ฏ, ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ๐˜บ๐˜ณ๐˜ข ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜บ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฎ๐˜ฆ, ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆ. ๐˜—๐˜ด๐˜ฉ., ๐˜“๐˜ถ๐˜ค๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฐ ๐˜‰๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ฐ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ต๐˜ฐ ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฌ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ข๐˜ฏ โ€œ๐˜‰๐˜ฆ๐˜ข๐˜ต๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ด ๐˜š๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ดโ€, ๐˜Ž๐˜บ๐˜ฐฬˆ๐˜ณ๐˜จ๐˜บ ๐˜“๐˜ช๐˜จ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฌ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ข๐˜ฏ โ€œ๐˜๐˜ถ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข๐˜ณ๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ ๐˜™๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌโ€. ๐˜”๐˜ข๐˜ฅ๐˜ซ๐˜ฆ, ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฎ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ด๐˜ต๐˜ฆ (๐˜ฆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ฆ), ๐˜ด๐˜ช๐˜ฒ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ต ๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ซ ๐˜ต๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ถ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ ๐˜ณ๐˜ณ๐˜บ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฆ, ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ป๐˜ช๐˜ต๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ช ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ด๐˜ต๐˜ฎ๐˜ฐ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฏ๐˜ช๐˜ด๐˜ต, ๐˜›๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ณ๐˜บ ๐˜™๐˜ช๐˜ญ๐˜ฆ๐˜บ โ€œ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ง๐˜ช๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ, ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ต๐˜ช๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฒ๐˜ถ๐˜ข๐˜ซ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ด๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆโ€, ๐˜ฅ๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ฆ ๐˜ฆ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ง๐˜ช๐˜ณ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜ถ ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ฏ ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ข๐˜ซ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ค๐˜ข๐˜ต ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ซ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ง๐˜ข๐˜ฒ๐˜ถ๐˜ณ ๐˜ฆ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ (โ€œ๐˜ฑ๐˜ด๐˜บ๐˜ค๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ช๐˜ค ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌโ€). ๐˜๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ช ๐˜ช ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ค๐˜ฌ- ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ถ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฒ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ข๐˜ฒ ๐˜ช ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ฉ ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฏ ๐˜Ÿ๐˜Ÿ, ๐˜ด๐˜ข ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ซ๐˜ฐ ๐˜ฅ๐˜ฐ ๐˜ต๐˜ข ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต๐˜บ๐˜ซ ๐˜—๐˜ช๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ณ๐˜ฆ ๐˜‰๐˜ฐ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ป-๐˜ช๐˜ฏ (๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฑ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ซ ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ณ๐˜ข๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฅ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ฉ๐˜ฆฬˆ๐˜ฏ๐˜ฆฬˆ๐˜ด ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ญ๐˜ช๐˜ต ๐˜Ÿ๐˜Ÿ), ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฃ๐˜ข๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฐ๐˜ซ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜๐˜ณ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฌ ๐˜ก๐˜ข๐˜ฑ๐˜ฑ๐˜ข, ๐˜ฒ๐˜ฆฬˆ ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ป๐˜ถ๐˜ญ๐˜ต๐˜ฐ๐˜ฏ ๐˜ฎ๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ญ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ช๐˜ฏ ๐˜ฆ ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฃ๐˜ข๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ต โ€œ๐˜›๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜—๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ง๐˜ฆ๐˜ค๐˜ต ๐˜š๐˜ต๐˜ณ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜ฆ๐˜ณโ€ ๐˜ช ๐˜ท๐˜ช๐˜ต๐˜ฆ๐˜ท๐˜ฆ โ€™80-๐˜ต๐˜ข. ๐˜•๐˜ข๐˜ต๐˜บ๐˜ณ๐˜ช๐˜ด๐˜ฉ๐˜ต ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฆ๐˜ฅ๐˜ฉ๐˜ฆ ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ซ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ต๐˜ซ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฆฬˆ ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฌ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ด๐˜ช๐˜ฏ๐˜ฌ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ต๐˜ช๐˜ป๐˜ช๐˜ฎ๐˜ช ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฌ๐˜ฆฬˆ๐˜ต๐˜บ๐˜ณ๐˜ฆ ๐˜ฅ๐˜บ ๐˜ง๐˜ถ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ข๐˜ท๐˜ฆ ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ป๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ณ๐˜ฆ, ๐˜ฑ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ฆฬˆ๐˜ณ ๐˜ง๐˜ข๐˜ฌ๐˜ต๐˜ช๐˜ต ๐˜ด๐˜ฆ ๐˜ข๐˜ต๐˜ฐ ๐˜ฌ๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜ด๐˜ช๐˜ฅ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฐ๐˜ฉ๐˜ฆ๐˜ฏ ๐˜ข๐˜ฒ ๐˜ต๐˜ฆฬˆ ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ณ๐˜บ๐˜ด๐˜ฉ๐˜ฎ๐˜ฆ.
๐—ฃ๐˜€๐—ฒ ๐—ฑ๐˜‚๐—ต๐—ฒ๐˜ ๐—ป๐—ฑ๐—ฟ๐—ถ๐—ฐฬง๐˜‚๐—ฎ๐—ฟ ๐—ธ๐—ท๐—ผ ๐—ฝ๐—ฒ๐—ฟ๐—ถ๐˜‚๐—ฑ๐—ต๐—ฒฬˆ (๐—ก๐—ฑ๐—ถ๐—ธ๐—ถ๐—บ๐—ฒ๐˜ ๐—ธ๐˜‚๐—น๐˜๐˜‚๐—ฟ๐—ผ๐—น๐—ผ๐—ด๐—ท๐—ถ๐—ธ๐—ฒ ๐˜๐—ฒ๐—ธ ๐—ป๐—ฒ )
Ndriรงimi i kรซsaj periudhe mendoj se รซshtรซ i rรซndรซsishรซm edhe pรซr shoqรซrinรซ kosovare. Arsyet janรซ tรซ shumta, por unรซ do tรซ theksoja vetรซm njรซ: pรซr herรซ tรซ parรซ tek ne lind njรซ ๐—ณ๐—ฟ๐˜†๐—บ๐—ฒฬˆ ๐—ฝ๐—ฟ๐—ผ๐—ฝ๐—ฒ๐—ฟ๐—ฒ๐—ป๐—ฑ๐—ถ๐—บ๐—ผ๐—ฟ๐—ฒ. Njรซ frymรซ qรซ pรซrqafon vlerat perendimore dhe e cila nรซnkupton braktisjen e mentalitetit tradicional ndaj familjes, ndaj edukimit, ndaj moralit dhe aspekteve tjera konzervative tรซ shoqรซrisรซ sonรซ. Kjo tendencรซ, (ndonรซse jo nรซ formรซ tรซ programit tรซ proklamuar), nรซ thelb, provon vendosjen e njรซ standard tรซ ri shoqรซror qรซ mbรซshtetet nรซ ๐—น๐—ถ๐—ฟ๐—ถ๐—ป๐—ฒฬˆ ๐—ฒ ๐˜€๐—ต๐—ฝ๐—ฟ๐—ฒ๐—ต๐—ท๐—ฒ๐˜€.
Edhe nรซ qytetet tona vรซrehen shenjat e njรซ kulture tรซ re, kรซshtu, nรซ ato vite, janรซ shfaqur tek tรซ rinjtรซ mรซnyra e re e veshjes, mรซnyra e re e tรซ menduarit, mรซnyra e re e zbavitjes, e kuptimit tรซ moralit etj. Pastaj, รงka รซshtรซ, gjithashtu mjaft sinjifikative, pรซr herรซ tรซ parรซ zhanri i muzikรซs zbavitรซse zรซ vend nรซ pรซrditshmรซrinรซ e tรซ rinjeve tanรซ. Kjo muzikรซ รซshtรซ prezente shumรซ mรซ tepรซr edhe nรซ radio e television.
Pรซr gjeneratat qรซ e kanรซ pรซrjetuar nga afรซr kรซtรซ periudhรซ, tรซ paraqitjes sรซ parรซ kรซsaj muzike, do tรซ kujtohen se ajo, nรซ fillim, megjithatรซ, nuk รซshtรซ pรซlqyer dhe nuk รซshtรซ mirรซpritur. Pรซr mรซ tepรซr, ka pasur tendenca qรซ kjo kulturรซ e re โ€œe influencuar nga qarqe tรซ dyshimta nga jashtรซโ€ tรซ anatemohet plotรซsisht.

  • ๐—”๐—ป๐—ฎ๐˜๐—ฒ๐—บ๐—ถ๐—บ๐—ถ ๐—ถ ๐—ฝ๐—ฎ๐—ฟ๐—ฒฬˆ ka ardhur nga strukturat mรซ konzervative tรซ sistemit, pรซr tรซ cilat, kjo kulturรซ ka qenรซ nรซ kundรซrshtim me โ€œparimet themelore tรซ ndรซrtimit socialistโ€ tรซ shoqรซrisรซ. Tรซ pรซrkujtoj se nรซ atรซ kohรซ ka mundur tรซ ndodh qรซ njรซ i ri, nรซse ka pasur njรซ veshje pak mรซ tรซ lirรซ, mรซ ekstravagante (apo veshje โ€œvullgareโ€, siq รซshtรซ thรซnรซ), ai ka mundur edhe tรซ qortohet nga polici nรซ rrugรซ; nรซse njรซ djalosh ka pasur floktรซ e gjata (qรซ ka qenรซ njรซ prej shenjave dalluese tรซ kรซsaj kulture), ai ka mundur tรซ shoqรซrohet nรซ stacion policor qรซ tรซ jep spjegime dhe pรซrgjegjรซsi pรซr โ€œprishje tรซ rendit publikโ€!
  • ๐—”๐—ป๐—ฎ๐˜๐—ฒ๐—บ๐—ถ๐—บ๐—ถ ๐—ถ ๐—ฑ๐˜†๐˜๐—ฒฬˆ ka mundur tรซ shfaqet nรซ rrethin e ngushtรซ shoqรซror (gjithmonรซ mbrenda shoqรซrisรซ shqiptare), madje edhe nรซ rrethin familjar. Pra, mentaliteti i njรซ pjese tรซ shoqรซrisรซ tonรซ ka qenรซ aq konzervative dhe aq dyshuese pรซr รงfarรซdo ndryshimi, sa qรซ njรซ kulturรซ tรซ till (nรซ dukje mรซ moderne) ta proklamon si โ€œantishqiptareโ€ dhe si kulturรซ qรซ bie ndesh me traditรซn kombรซtare (!) dhe sidomos me traditรซn fetare etj.
    ๐—”๐—ป๐—ฎ๐˜๐—ฒ๐—บ๐—ถ๐—บ๐—ถ ๐—ถ ๐˜๐—ฟ๐—ฒ๐˜๐—ฒฬˆ รซshtรซ shfaqur nรซ gjirin e shoqรซrisรซ jugosllave, tรซ njรซ mentaliteti konzervativ-shovenist, qรซ kanรซ pasur disa รงarqe jugosllave ndaj kosovarรซve (shqiptarรซve), duke e trajtuar si popull tรซ paaftรซ qรซ tรซ kyqet nรซ rrjedhat moderne tรซ jetรซs publike.
    Pra, kรซto grupe muzikore, nรซ fillimet e tyre, janรซ parรซ si pรซrรงues tรซ njรซ kulture tรซ huaj. Janรซ akuzuar si thyes tรซ kodeve morale, andaj tรซ pรซrbuzur, tรซ urrejtur, tรซ dyshimte dhe tรซ pamoralshรซm ata janรซ anatemuar nรซ tรซrรซsinรซ e tyre, si njรซ strukturรซ e padurueshme e kontekstit shoqรซror tรซ atรซhershรซm. Por, shiquar nga perspektiva jonรซ e sotme, e botรซkuptimeve tรซ reja dhe shiquar nga prizmi i kulturรซs sรซ re politike (kulturรซ qรซ ne si popull kemi pรซrqafuar qรซ nga vitet โ€™90-ta), ata na shpรซrfaqen nรซ njรซ pamje tjetรซr. Sot e shohim se ata kanรซ qenรซ struktura progresive e shoqรซrisรซ sonรซ dhe strukturรซ anticipuese e botรซkuptimeve tona tรซ mรซvonshme.
    ๐—ฅ๐—ฟ๐—ท๐—ฒ๐—ฑ๐—ต๐—ฎ๐˜ ๐—ฒ ๐—บ๐—ฒฬˆ๐˜ƒ๐—ผ๐—ป๐˜€๐—ต๐—บ๐—ฒโ€ฆ
    Disa vite mรซ vonรซ, nรซ fillim tรซ viteve โ€˜70-ta, fillon njรซ fazรซ e re e kรซsaj muzike tek ne. Muzika qรซ tash prodhonin rock-grupet ka njรซ orientim tjetรซr. Muzika e tyre fillon tรซ โ€œkosovarizohetโ€, nรซ kuptimin mรซ tรซ mirรซ tรซ fjalรซs. Derisa rock grupet e viteve โ€™60-ta, tรซ frymรซzuar nga idolรซt e grupeve britanike, ata i kรซndonin dhe i kopjonin besnuikรซrisht kรซngรซt e tyre, madje nรซ gjuhรซn origjinale (angleze), tash grupet e reja fillojnรซ tรซ interpretojnรซ muzikรซn origjinale tรซ cilรซn vet e kompozojnรซ dhe tรซ cilรซn e kรซndojnรซ nรซ gjuhรซn shqipe. Pos kรซsaj, ata arrinin qรซ nรซ pรซrmbajtjen tekstuale tรซ kรซngรซve tรซ tyre tโ€™i pรซrshtatin mentalitetit tรซ njeriut tone, duke trajtuara tema โ€œvendoreโ€. Pra, rrjedhimisht kรซsaj, tash ata bรซhen โ€œtรซ kuptueshรซmโ€, dhe mรซ tรซ pranueshรซm pรซr publikun e gjรซrรซ. Rock-grupet, nรซ mesin e viteve โ€™70-ta pรซrfshihen nรซ programin edhe tรซ festivalit e vetรซm tรซ asaj kohe nรซ Kosovรซ, nรซ โ€œAkordet e Kosovรซsโ€ (natyrisht me kรซngรซ tรซ muzikรซs sรซ lehtรซ-zbavitรซse), qรซ do tรซ thot se ata โ€œlegjitimohjnรซโ€, prezencรซn e tyre nรซ muzikรซn tonรซ. ร‹shtรซ gjithashtu e rรซndรซsishme se, nรซ kรซtรซ periudhรซ, ata kanรซ fatin qรซ krijimtarinรซ e tyre tโ€™a regjistrojnรซ nรซ formรซn audio dhe video. Pra hapet njรซ kapitull fare i ri i kรซsaj muzike.
    Nรซ ato vite, paragjykimet nรซ shoqรซri, nรซ njรซ masรซ tรซ madhe zbuten, fatlumsisht. Siรง dihet ato vite koincidojnรซ edhe mรซ ndryshimet e mรซdha politike tรซ Kosovรซs sรซ atรซhershme, ndaj nuk รซshtรซ e pamundshme qรซ ka pasur edhe njรซ bashkรซvrepim tรซ natyrshรซm nรซ mes emancipimit politik, emancipimit shoqรซror dhe emancipimit artistik (natyrisht kjo kรซrkon njรซ analizรซ tรซ veรงantรซ).
    Siรง do tรซ shihet mรซ vonรซ, nรซ รงdo dhjetรซvjetรซsh tรซ ri, ka pasur ngritje tรซ cilรซsisรซ sรซ kรซsaj muzike. Paraqiten kultivues tรซ shkรซlqyeshรซm tรซ muzikรซs rock tek ne. Muzika rock do tรซ jetรซ prezente edhe nรซ vitet โ€˜80-ta, madje edhe nรซ kushtet โ€œe pamundshmeโ€™ tรซ viteve โ€™90-ta. Kjo ka ndikim nรซ shfaqjen e tendencave tรซ reja tรซ po-muzikรซs, qรซ do tรซ vazhdoj deri nรซ ditรซt e sotme.
    Meritรซn tรซ veรงantรซ pรซr njรซ zhvillim tรซ till tรซ muzikรซs modern tek ne, mbajnรซ rock-grupet tona tรซ para qรซ paraqiten nรซ mesin e viteve โ€™60-ta. Kรซta entuziastรซ (kryesisht amatorรซ tรซ sinqert), shfaqen, pahetueshรซm por me vrull tรซ madh rinor, duke thyer tabu-t e shoqรซrisรซ tonรซ nรซ njรซ kontekst delikat politik. Veprimi i tyre, sado qรซ tรซ ketรซ qenรซ modest, ka bรซrรซ qรซ ne si shoqรซri (pรซrmes tyre) tรซ tregojmรซ vitalitetin dhe afinitetin pรซr tรซ pรซrqafuar vlerat e botรซs perendimore.โ€
    Bredhovรซ (Brezovicรซ)
    31.03.2021 /InforCulture.info

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here