Vdekja e Zezë ishte një epidemi e murtaja bubonike që ka shkatërruar Evropën në mesin e shekullit të 14-të, duke vrarë 60 për qind të llogaritur prej tërë popullsisë së Evropës. Dhe kjo u përhap frikshëm shpejt vetëm gjatë gjashtë viteve – si kjo GIF mahnitëse e tregon:
Epidemia origjinën e kishte në Kinë në 1334 dhe pastaj u përhap në perëndim përgjatë rrugëve tregtare nëpër Lindjen e Mesme. Por, Evropa ishte veçanërisht e ndjeshme ndaj një shpërthimi shkatërrues. Sipas historianit Ole Benedictow,Universitetit të Oslo shoqëria evropiane në atë kohë kishte krijuar kushtet për “moshën e artë të baktereve.” Dendësia e popullsisë dhe tregtia / udhëtimet ishin rritur në mënyrë dramatike, edhe udhëheqësit evropianë kishin pothuajse njohuri se si për ti kontrolluar shpërthimet.
Pra, kur tregtarët padashur sollën plagën bashkë me ta në Evropën juglindore dhe jugore nga Lindja e Mesme, ajo u përhap shpejt, duke vrarë një numër të madh të njerëzve në të gjithë Evropën.
Dhe ajo e bëri me të vërtetë, shumë e shumë të goditur të gjithë Evropën. Megjithëse harta sugjeron zonat përreth Milanos, Krakov, dhe kufirit Spanjë-Francë se ishin të pa prekura , kjo nuk është në fakt evërtetë e vërtetë. Është vetëm se në krahasim me shkatërrimin tronditës që ka vuajtur pjesa tjetër e Evropës, ato zonakanë përjetuar shumë më pak vdekje.
Por kjo nuk do të thotë se ata objektivisht pësuan një numër të vogël të vdekjeve: Sipas historianit Rutgers Robert Gottfried, norma e vdekjeve në Milano ishte “vetëm” 15 për qind, dhe “vetëm” rreth 25 për qind në Poloninë moderne. Me fjalë të tjera, pjesa tjetër e Evropës është goditur aq keq sa ka 15 për qind të popullsisë së humbur të qytetit tuaj nuk ka qenë edhe aq sa për të vënë një qytet në hartë.
Sipas Benedictow, Islanda dhe Finlanda janë “të vetmet rajone që, ne e dimë me siguri, se kanë shmangur vdekjen e Zezë për shkak se ata kishin popullata të vogla me kontakt minimal jashtë vendit.”
