Shkruan: Adil Fetahu
Nuk janë vetëm politikanët ata që fjalosen, urrehen e fyhen mes vete, ata që nuk e pranojnë mendimin, punën e mirë, suksesin dhe meritën e tjetrit, ata që e fyejnë njeni-tjetrin. Këto sjellje aspak kalorisake të politikanëve shprehen sidomos me ndërrimin e roleve dhe pozitave: pozitë – opozitë, kur ata që vijnë në pozitë i njollosin (shumë here edhe i burgosun të parët), ndërsa ata që kanë kaluar në opozitë e i kritikojnë, shpifin, shajne këta që kanë ardhur në pozitë.
Zili, gjelozi, mospajtime e fyerje ka edhe mes njerëzve të profesioneve të ndryshme. Në këtë shkrim po përmendim se si shkrimtarë të shquar botërorë, e kanë fyer njeni-tjetrin pa pardon, duke i nënçmuar veprat ose personalitetet e tyre. Për shembëll:
1. Gustav Flaubert, për Honore de Balzakun thotë:
“Çfarë njeriu do të kishte qenë sikur të dinte të shkruante”
2. Vladimir Nabokov, për Fjodor Dostojevskin :
“E kam vështirë ta admiroj Dostojevskin,të cilit pa dyshim se i mungon shija”.
3. Xhon (John) Irving ,për Tom Wolf:
“Të duket sikur po lexon një gazetë të rëndomtë”
4. Noel Coward, për Oscar Wilde:
“Po lexoj disa shkrime të Oscar Wilde.Çfarë lodhje dhe mërzie”!
5. Gore Vidal, për Truman Capote:
“E urrej ashtu siç mund të urrehet një kafshë e ndytë që të është futur në shtëpi”
6. Vigjina Wolf, për Xhejms Xhojs (James Joyce):
“Uliksi shtë vepër e një studenti të gërditshëm, i cili i ndrydhë puçërrat e veta”
7. Djevid Herbert Lores, për Xhejms Xhojsin:
“O Zoti im, çfarë pasqyrimi i mendimeve të ngatërruara ngathtë. Asgjë përveç pederëve të moshuar dhe kopësht lakrash me citate nga Bibla, ndërsa pjesa tjetër është instant në sosin (lëngun,v.j.) e njëmendesisë së ndyrë gazetareske”.
8. Wiliam Fokner, për Mark Twenin:
“Kalemxhi i cili nuk mund të konsiderohet as i klasës së katërt në Europë, që ka mashtrua disa skelete letrare të dëshmuara, duke i ngjyrosur mjaftueshëm me intriga sipërfaqësore”.
9. Mark Twen, për Xhejn Ostin:
“Nuk kam kurrëfarë të drejte për t’i kritikuar librat, përveç kur i urrej. Shpeshherë dëshiroj ta kritikoj Xhejn Ostinin, por librat e saj aq shumë më çmendin,sa që nuk mund ta fsheh tërë mllefin tim prej lexuesi, prandaj më duhet të ndalem sa herë filloj. Sa herë e kam lexuar “Mburrjen dhe paragjykimin” e saj, kam dëshiruar ta çvorrosi dhe t’i mëshoj kafkës së saj me eshtrat e vet”’
10. Artur Evelin Vogh, për Marsel Prustin:
“Po e lexoj Prustin për herë të parë. Punë e varfër. Mendoj se ka defekt mental”
11. Dejvid Herbert Lorens, për Herman Melvil:
“Askush nuk mund t’i ngjajë më tepër një klouni, të jetë më i pazhdërvjelltë në mendime dhe me shije më të keqe se sa Herman Melvil, madje edhe në romanin e madh sikur është ‘Mobi Dik’… Rraskapitje me një temë të madhe. Ka diçka të rrejshme në gjithë këtë. Dhe kjo është vet Melvil”
12. Elizabete Bishop, për Xheron Dejvid Selinxher:
“E urrej ‘Gjuetarin në hell’. Më janë dashur shumë ditë ta kaloj librin me kujdes, faqe për faqe dhe skuqesha nga turpi për secilën fjali të tij. Si e kanë lejuar të bëjë këtë”
13. Truman Kapote, për Xhek Keroakun:
“Ai nuk shkruan, ai vetëm trokitë në makinën e shkrimit”
14. Henri Xhejms, për Edgar Alan Poe:
“Enthusiazmi i Poe-s për vepra është shenjë e etapës së përsiatjeve primitive”
15. Vlladimir Nabokov, për Ernest Hemngvejin:
“Hemingvejin për herë të parë e kam lexuar në vitet e hershme të të dyzetave…, diçka për kambanat, për topat dhe për demat…jam tmerruar”
16. Oskar Vajld, për Aleksander Poup:
“Janë dy shkaqe për të mos e dashur poezinë. I pari është – të mos e duash, ndërsa i dyti është vet Aleksander Poup”
17. Ernest Hemingvej, për Viliam Foknerin:
“I gjori Fokner… A mos mendon ai se ndjenjat e mëdha dalin nga fjalët e mëdha?”
18. Viliam Fokner, për Ernest Hemingvejin:
“Ai kurrë nuk ka përdorur fjalë që do ta detyronin lexuesin ta kërkojë në fjalor”
19. Sharl Bodleri, për Volterin:
“Monotonia ime u shtua në Francë, ndërsa shkaku kryesor është se këtu të gjithë i ngjajnë Volterit…,mbretit të marrinave, princit të sipërfaqësisë, anti-artistit dhe përfaqësuesit të grave shërbyese”
20. Lord Bajroni, për Xhon Kitsin:
“Ja, Xhon Kitsi pëshurrë poezi shtrati dhe tri novela, që vetëm Zoti e di se kujt… Mjaft më me këtë Kitsin… ju lutëm, ripeni për së gjalli; nëse këtë nuk e bënë dikush prej jush, atëherë këtë do ta bëj unë prsonalisht, sepse nuk ka asnjë arsye të durohet kjo fjalamani idiotike”.
21. Xhozef Konrad, për Dejvid Herbert Lorensin:
“Pleh i rendomtë,asgjë tjetër përveç panjerëzisë”
22. Herbert Xhorxh Vels, për Xhorxh Bernard Shoe:
“Fëmi idiot, që pisket në spital”
23. Fridrih Niçe, për Dante Aligierin:
“Hijenë që shkruan poezi për përmendoret mbi varreza”.
24. Stifen King,për Xhejms Patterson:
“Është një shkrimtar i tmerrshëm,fatkeqësisht i suksesshëm”.
* * *
Ka edhe tjerë si këta, madje edhe “më të zi”, sikur që ka edhe në mesin e shkrimtarëve shqiptarë.
U pajtuat apo s’u pajtuat me këto, ju lexues të nderuar, keni parasysh se edhe shkrimtarët janë njerëz! (A.F.) /InforCulture.info
