Nga Hakim Kasami
Industria e aviacionit çliron më shumë se 900 milionë ton CO2 çdo vit – rreth 3 për qind e të gjitha emetimeve të karbonit të shkaktuara nga njeriu përmes aktiviteteve të tij.
Dhe ndikimi negativ në planet pritet të rritet me rritjen e numrit të pasagjerëve, si rezultat edhe numrit të udhëtimeve.
Nuk ka asnjë “zgjidhje magjike” për këtë problem rreth emetimeve të shkaktuara nga aviacioni, por një nga rrugët që po eksplorohet për të ulur gazrat serrë është zhvillimi i aeroplanëve elektrikë, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.
Në këtë drejtim, vlerësohet se elektrifikimi i fluturakeve që do të përdoreshin për udhëtime nëpër planet mund të jetë ende shumë larg, por vitet e fundit ka pasur përparim të rëndësishëm në udhëtimet me distanca të shkurtra.
Pothuajse gjysma e të gjitha fluturimeve komerciale raportohet se janë nën 800 kilometra që do të thotë se ka shumë potencial për të reduktuar CO2 në këto udhëtime të shkurtra.
Disa fluturake madje tashmë në zhvillim janë të aftë për rreth 90 minuta fluturim me një karikim të vetëm.
Dhe këto shifra pritet të përmirësohen pasi teknologjia për këto automjete me emetim zero bëhet më e mirë.
Ku mund të fillojë?
Disa vende tashmë po e ndjekin këtë përparim dhe po investojnë në teknologjinë për të bërë të mundur udhëtimet me fluturake elektrike.
Norvegjia është një vend i tillë, pasi ka premtuar në vitin 2018 se do t’i bëjë të gjitha fluturimet me distanca të shkurtra nga aeroportet e saj, elektrike, deri në vitin 2040.
Peizazhi unik i vendit me male të larta dhe fjorde të thella do të thotë që shumë njerëz mbështeten në fluturimet për të kaluar nga qyteti në qytet.
Rreth 60 për qind e udhëtimeve të kryera nga 54 milionë pasagjerët e saj janë të brendshme dhe është një situatë e ngjashme në shumicën e vendeve skandinave.
Suedia dhe Danimarka kanë njoftuar gjithashtu plane për t’i bërë të gjitha fluturimet e brendshme pa lëndë djegëse fosile deri në vitin 2030.
Zgjidhjet për arritjen e këtyre objektivave përfshijnë aeroplanë hibridë, motorë hidrogjeni që përdorin karburant të prodhuar nga energjitë e rinovueshme – dhe aeroplanë elektrikë, shkruan më tej Euronews, përcjell Telegrafi.
Por një rrjet aeroportesh “me pistë të shkurtër” e bën Norvegjinë një kandidat ideal për fluturime me emetim zero dhe këtu elektriciteti është fokusi kryesor i përparimeve të saj teknologjike.
Në këtë drejtim, Widerøe, linja ajrore më e madhe rajonale që operon në vendet nordike, po kërkon të nisë aeroplanin e saj të parë elektrik të pasagjerëve që në vitin 2026.
Ajo është bashkuar me prodhuesin e aeroplanëve Rolls-Royce dhe prodhuesin e aeroplanëve elektrikë EVE për ta bërë këtë të ndodhë.
Rolls-Royce mendon se Norvegjia ka “karakteristika unike që e bëjnë atë pikënisjen e përsosur”.
Ajo është gjithashtu një lider në transportin elektrik me më shumë makina elektrike për person se çdo vend tjetër në Evropë.
Por, për të bërë të mundur kalimin në transportin me emetime zero, duhet të angazhohen më shumë vende dhe linja ajrore.
Ku tjetër në Evropë ka një kandidat ideal për elektrifikim të fluturakeve?
Mbretëria e Bashkuar duket si një zgjedhje e qartë për elektrifikimin e fluturakeve për fluturime në distanca të shkurtra.
Për shembull, udhëtimi nga aeroporti Heathrow i Londrës në Aberdeen është udhëtimi më i gjatë i brendshëm në 1 orë e 15 minuta – që është brenda kapaciteteve të aeroplanit tashmë në zhvillim.
Edhe disa fluturime ndërkombëtare nga Britania e Madhe kanë potencialin të bëhen me fluturake elektrike në të ardhmen e afërt me Amsterdamin dhe Parisin rreth një orë nga aeroporti më i madh i vendit.
Një studim i porositur nga distributori i elektronikës Distrelec analizoi 100 fluturime që niseshin nga aeroportet në Mbretërinë e Bashkuar.
Bazuar në të dhënat e vitit 2019, vlerësohet se një total prej 2.7 milionë ton CO2 mund të “kursehen” nëse fluturimet e brendshme të vendit do të bëheshin elektrike.
Franca është një tjetër vend evropian ku fluturimet me distanca të shkurtra janë aktualisht nën ”mikroskopin mjedisor”.
Udhëtimet e brendshme nën 1 orë 30 minuta, ku pasagjerët mund të marrin trenin ose autobusin, tani janë të ndaluara.
Por sipas Distelec, ka edhe 36 linja të njohura të brendshme që mund të elektrizohen lehtësisht në të ardhmen e afërt.
Ndërsa aftësia për të fluturuar në këto distanca të shkurtra rritet, ka mundësi në rritje për vendet evropiane që të elektrizojnë fluturaket e tyre për udhëtime të brendshme – por vetëm nëse zgjedhin të investojnë në teknologjinë për ta bërë këtë.
Po në lidhje me elektrifikimin e fluturimeve me distanca të gjata?
Ndërsa pamjet aktualisht janë të vendosura për elektrizimin e fluturakeve për udhëtime më të shkurtra, ndërsa teknologjia zhvillohet, ekziston mundësia që ajo të mbulojë edhe udhëtime më të gjata.
Sipas Juliana Kiraly nga Eve Urban Air Mobility, një prodhues i fluturakeve elektrike me ngritje dhe ulje vertikale, gjithçka që mësohet nga këto fluturake më të vogla do të “ndihmojë zhvillimin e aeroplanëve më të mëdhenj”.
Nëse vendet dhe linjat e tyre ajrore zgjedhin të investojnë në “teknologji për të gjelbër” për fluturimet e brendshme, kjo vetëm sa shton potencialin për projekte më ambicioze në të ardhmen.
Në vend që të zgjedhin të kompensojnë emetimet e karbonit, thotë David Hild, CEO i Fly Green Fund, linjat ajrore duhet të kërkojnë t’i investojnë këto para në “teknologjinë e gjelbër”, përfshirë edhe në aeroplanët elektrikë.
“Kur kompensojmë, ne paguajmë vetëm dikë tjetër për t’u përmirësuar”. /Telegrafi/
