E quajtur Merushe nga Dovani u bu.rgos me 3 fëmijë dhe doli vetëm nga bu.rgu, atje i la të vd.ekur të tre.”
“Mas, akra në Çamëri”, është një libër i autorit, Kastriot Dervishi, i cili sjell dëshmi të të mbi.jetu.arve dhe dokumente arkivore mbi Mas, .akrën ndaj popullsisë së Çamërisë në vitet 1944-1945. Duke shfrytëzuar arkivat e Ministrisë së Brendshme, të Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe të Arkivit Qendror të Shtetit, autori Kastriot Dervishi ka sjellë për lexuesit një përmbledhje
prej 235 faqesh, të atyre materialeve, të cilat e pasqyrojnë një pjesë të rëndësishme të tragjedisë së Çamërisë.
Janë dokumente zyrtare e dëshmi të kohës që vërtetojnë gen.ocidin grek ndaj popullsisë së Çamërisë. Nga ky botim kemi shkë.putur disa dëshmi të të mbijetuarve të tragjedisë së Çamërisë. Janë dëshmi të arkivuara në vitin 1947, pasi të mbij.etu.arit kishin mbërritur në Shqipëri.
Fatime Pronjo – Delvinë më 26 shkurt 1947
Ush.tarët zervista hynë në Paramithi më 28 qershor 1944 të martën dhe të mërkurën. Ushtari zervist Kiço Koma nga Paramithia mori burrin tim Velinë, vjeç 68 dhe ma therri me thikë. Të enjten usht.arët zervista erdhën të merrnin vajzën time Shuquranën, por e shpë.tova se ju dhashë të gjitha paratë që kisha afro tridhjetë miliona dhrahmi një unazë floriri dy gjysma djalit lirash dhe një palë vathë floriri, si edhe sende të tjera të çmuara.
Zervisti Dhimo Pasko me djalin e tij Sotir Pasko nga Paramithija më morën djalin tim Abedinin, vjeç 19 dhe ma vr.anë brenda në shtëpi. Një tufë flo.kësh bashkë me lëk.urën e ko.kës së tij e mbaj akoma në xhep për ku.jtim. Us.htarët zervista rrahën për vde.kje djalin tim të vogël Prenjën para syve të mi dhe mbasi unë doja ta mbr.oja më rr.ahën bar.barisht dhe mua. Kërkoj që kom.isioni të shkojë në vend për të he.tuar rreth këtyre ngja.rjeve të tme.rrshme.
Unë, Melika Met Sali nga Filati i Çamërisë njo.ftoj se në shtator të 1944, kur hynë ush.tarët e Ze.rvës në Filat, na mblodhën të gjithë neve shqiptarët duke na ndarë gra e çiliminj veç, ku përbëheshin prej 500 vetash dhe burrat veç. Na bur.gosën në ikotrofio të Filatit, ku nga ur.ia vdi.qën mëse 70 gra e çiliminj, sepse racioni bukës që na jepesh ishte vetëm 50 gram në ditë.
Këtu pashë me sytë e mi të tor.turohe.shin pa mëshirë shumë g.ra nga zerv.istat dhe midis të tjerave gruan e Sherif Sulejmanit, 50 vjeçare, e cila v.diq nga druri, si dhe nanën e Hate Hallunit nga Filati. Mua më rra.hën personalisht me ka.mxhik. E shoqja e Xhelo Rexhos nga Dovani u bu.rgos me 7 fëmijë nën 12 vjeç dhe këtu i vd.iqën 6 fëmijë. Një e quajtur Merushe nga Dovani u bu.rgos me 3 çiliminj dhe doli vetëm.
50 ditë na mbajtën në ikotrofio dhe pastaj na përcollën për në Koskë, pasi na morën të gjitha pla.çkat që kishim me vete. Në Koskë, us.htarë të Zervës çnd.eruan 10 gra, nuse dhe vajza nga konaku, ku isha vetë. Nga këto e shoqja e Xhelo Galbaqit, së bashku me mbesën dhe të reja të tjera nga Varfanji e Lopësi. Kërkoj që komi.sioni të shkojë në krahinat e Çamërisë dhe të hetojë rreth sa thash më sipër.
