Arkeologët nuk kanë më nevojë të gërmojnë qytete të varrosura për të zbuluar se si duken.
Një grup studiuesish belgë dhe britanikë kohët e fundit hartuan të gjithë qytetin antik të Falerii Novi, rreth 50 kilometra jashtë Romës, duke përdorur teknologjinë e radarëve që skanon poshtë tokës.
Për herë të parë, studiuesit ishin në gjendje të identifikonin struktura të reja, llojet e të cilave nuk janë parë kurrë më parë. Ata ishin gjithashtu në gjendje të përcaktonin se si ishte organizuar qyteti krahasuar me qytetet e tjera romake, shkruan Business Insider.
Megjithëse Falerii Novi nuk ishte gati aq madhështor sa Pompeii – një qytet i pasur i varrosur nën hirin vullkanik në vitin 79 pas Krishtit – qyteti kishte tipare të pazakonta. Ujësjellësi i tij, për shembull, kalonte nën blloqet e tij të qytetit, si dhe përgjatë rrugëve (projekti më i zakonshëm për atë periudhë kohore).
Falerii Novi përmbante dyqane të fshehura, banja dhe tempuj
Falerii Novi është ndërtuar rreth vitit 241 para Krishtit. Në shekullin e parë, ai ishte një nga rreth 2,000 qytete në Romën e lashtë. Shumë prej këtyre qyteteve u varrosën me kalimin e kohës kur niveli i tokës filloi të ngrihej vazhdimisht, ose varrosur qëllimisht në mënyrë që Romakët të ndërtonin vendbanime të reja sipër.
Banorët e fundit njerëzorë të qytetit u larguan gjatë periudhës së mesjetës së hershme në rreth vitit 700 pas Krishtit. Zbulimet nga studiuesit belgë dhe britanikë, botuar në qershor në revistën shkencore Antikiteti, përfaqësojnë përdorimin e parë të radarëve që depërtojnë në tokë për të hartuar një qytet të tërë nën tokë.
Studiuesit përcaktuan se Falerii Novi është rreth gjysma e madhësisë së Pompeit: rreth 75 hektarë. Dokumentimi i secilit prej këtyre hektarëve zgjati rreth tetë orë, duke u lënë atyre më shumë se 28 miliardë pikë të dhënash deri në fund të studimit.
Në juglindje është një ndërtesë tregu dhe një banjë publike. Të dyja këto janë zbulime të reja.
Një tempull drejtpërdrejt në jug të banjës shtrihet buzë qytetit. Në perëndim të saj është një kompleks strehimi, i përbërë nga dy ose tre shtëpi me atrium. Studiuesit gjetën prova se shtëpitë ishin rimodeluar me kalimin e kohës.
Këto zbulime të hollësishme, shpesh të fshehura nga rrënojat, ishin “më parë të mundshme vetëm përmes gërmimit”, shkruan studiuesit. Metoda e tyre e re e studimit, shtuan ata, “ka potencialin për të revolucionarizuar studimet arkeologjike të vendeve urbane”.
