Lufta e pare Ballkanike filloi në vitin 1912. Shkaku ishte përzënia e Perandorisë Osmane nga Shtetet e Ballkanit. Këtë aleance e bëri Serbia, Bullgaria, Greqia dhe Mali i Zi. Ata i bene sulme të rrufeshme Perandorisë Osmane dhe arritën ta përzënë Perandorinë Osmane. Pas Perandorisë Osmane në plan erdh ndarja e Maqedonisë dhe Shqipërisë.
Tensionet në mesin e vendeve të Ballkanit mbi aspiratat e tyre rivale në krahinat e Rumelise osmane të kontrolluar, pikërisht Lindore Roumelia, Traki dhe Maqedoni, ulur disi pas ndërhyrjes së Fuqive të Mëdha në mesin e shekullit të 19-të, që synon sigurimin e mbrojtjes të dy më të plotë për Shumica krahinat ‘të krishterë dhe ruajtjen e status quo. Nga 1867, Serbia dhe Mali i Zi kishin siguruar pavarësinë e tyre, e cila u konfirmua nga Traktati i Berlinit një dekadë më vonë. Por pyetja e realizueshmërisë të sundimit osman u rigjallërua pas Revolucionit të Turqeve te rinj ne korrik 1908 detyron Sulltanin për të rivendosur kushtetutën e pezulluar osmane, dhe zhvillimet e rëndësishme në vitet 1909-1911.
Aspiratat e Serbisë drejt Bosnje-Hercegovinës u tërhoqën nga aneksimi austriak te provincës në tetor 1908. Serbët pastaj përqendruan vëmendjen e tyre në jug për zgjerim. Pas aneksimit turqit e rinj u përpoqën për të nxitur popullsinë myslimane të Bosnjes për të emigruar ne Perandorine Osmane. Këta emigrantë ishin vendosur nga autoritetet otomane në ato rrethe e në veri të Maqedonisë, ku popullsia muslimane është e dobët. Eksperimentet ishin shkatërruese. Ato elemente të popullsisë të cilat mund të jenë të detyruar të emigrojnë janë konsideruar kryesisht të paditur, te padisiplinuar, fanatik, dhe ekonomikisht te pavlefshëm. Prania e tyre në Kosovë dhe në veri të Maqedonisë provuar të jetë një katastrofë për Perandorine që ata të bashkuar lehtë me popullsinë ekzistuese të muslimanëve shqiptarë në serinë e kryengritjeve shqiptare para dhe gjatë pranverës së 1912. Këto revolucionarë mysliman ishin të shoqëruar nga disa prej trupave osmane, që kishin qenë të veprojnë kundër tyre, kryesisht me origjinë shqiptare. Në maj 1912 revolucionarët shqiptarë, pas drejtimit të automjetit nga osmanët nga Shkupi e vazhdueshm drejt Manastirit duke i detyruar osmanët të njohë rajonet e shtrira në Ballkanin perëndimor si shqiptar, në qershor 1912. Për Serbinë kjo është konsideruar gjithashtu problematike. Pas shpresat e saj të zgjerimit veriore u mbyllën për shkak të aneksimit të Austrisë e Bosnja tani gjendet ne drejtim të fundit të zgjerimit të jetë e mundur edhe për shkak të mbylljes krijimin e Shqipërisë si një shtet. Për Serbinë kjo do të thoshte një luftë kundër kohës për të shmangur krijimin e shtetit shqiptar.
Orarin e krijimit të Lidhjes së Ballkanit tregon se të kuptuarit në rritje paraluftës ndërmjet Serbisë dhe Bullgarisë vazhdoi paralelisht me suksesin e kryengritjes shqiptare, duke e bërë kryengritjen e çështjes shkak pas marrëveshjes serbo-bullgare dhe për këtë arsye Luftërave Ballkanike. Nga ana tjetër, Bullgaria ka përdorur kohën e favorshme për te detyruar Serbinë që do të vij për të kompromiseve shumë të dhimbshme në lidhje me aspiratat e saj në drejtim të Vardarit të Maqedonisë, sepse partia nën presion të kohës ishte Serbia . Marrëveshjen me kusht që në rast të një lufte fitimtare kundër Osmanëve, Bullgaria do të merrte të gjitha tokat e Maqedonisë në jug të linjës Kriva-Palanka Ohër. zgjerimi i Serbisë në veri të kësaj linje, duke përfshirë edhe Kosovën, dhe se në bregdetin e detit Adriatik në perëndim. Kjo përfshin gjysmën veriore të Shqipërisë moderne, duke i dhënë akses Serbisë në det. Në qoftë se Serbia synon nderin e traktatit, atëherë ajo kishte shitur Maqedoninë për të blerë Shqipëri.
Bullgaria kishte mbajtur një politikë afatgjatë në lidhje me osmanët ne rikthimin e pavarësisë së saj gjatë luftës ruso-turke. Pas grushtit të shtetit të suksesshëm d’état për bashkimin me Lindoret e Rumelise, ajo kishte orkestruar një skenar metodike të zgjerimit të tërthortë nëpërmjet krijimit, në Maqedoni shumë-etnik osman, i një organizate revolucionare, IMRO, kinse pa ngjyra kombëtare. Retorika IMRO-së deklaroi se ishte duke folur në përgjithësi për çlirimin, në emër të “Popullit të Maqedonisë”, duke deklaruar shovinizmi e saj anti-osman. Në fakt ajo ishte një organizatë bullgare mbështetur krijuar me një axhendë të fshehtë për të lehtësuar inkorporimin e Thrakës (lindore dhe perëndimore) dhe Maqedonia (Egjeut dhe Vardarit) në një shtet të ri autonom, si një hap i ndërmjetëm para se bashkimi me Bullgarinë mund të bëhet në të njëjtën mënyrë si me Lindore Rumelise. Pas një suksesi fillestar të Serbisë dhe veçanërisht të Greqisë realizuar qëllimin e vërtetë të IMRO dhe si pasojë e një lufte guerile vicioz (shih maqedonas Lufta) shpërtheu midis grupeve bullgare dhe greke, mbështetur në Maqedoni, duke i dhënë fund kur lëvizja xhonturke që erdhi në pushtet në Perandorinë Osmane me agjendën e saj fillimisht demokratike dhe të modernizimit. Bullgaria pastaj u kthye në metodë më ortodokse të zgjerimit me anë të fituararit ne luftë, ndërtimi i një ushtrie të madhe për këtë qëllim dhe ka filluar të shohin veten si “Prusia e Ballkanit” . Por edhe kështu, ishte e qartë se Bullgaria nuk mund të fitojë një luftë kundër osmanëve vetëm.
Në Greqi, oficerë të ushtrisë kishte revoltuar në gusht 1909 dhe siguruar emërimin e një qeverie përparimtare nën Eleftherios Venizelos, të cilin ata shpresonte se do të zgjidhur çështjen e Kretës në favor të Greqisë dhe të kundërt disfatës së tyre, e 1897 në duart e osmanëve. Një riorganizim jashtëzakonshme ushtarake kishte filluar për këtë qëllim të udhëhequr nga një mision ushtarak francez, por puna e saj ndërprerë në shpërthimin e luftës. Në diskutimet që çoi Greqia për t’u bashkuar me Bullgarinë Lidhjes nuk pranuan të angazhohen në ndonjë marrëveshje për shpërndarjen e fitimeve territoriale, ndryshe nga marrëveshje me Serbinë mbi Maqedoninë. Politika diplomatike të Bullgarisë ishte që të shtyjë Serbinë në një marrëveshje për kufizimin e qasjes të saj në Maqedoni , ndërsa në të njëjtën kohë duke refuzuar çdo marrëveshje të tillë me Greqinë, duke besuar se ushtria e tij do të jetë në gjendje për të zënë pjesën më të madhe të Egjeut të Maqedonisë dhe portin e rëndësishëm qytetin e Salonica (Selanikun) përpara grekëve.
Në 1911, Italia kishte nisur një pushtim të Tripolitania, e cila u pasua shpejt nga pushtimi i ishujve Dodecanese. fitore vendimtare Italianët “ushtarake gjatë Perandorisë Osmane në masë të madhe ka ndikuar në shtetet e Ballkanit Perëndimor drejt mundësinë për të fituar një luftë kundër osmanëve. Kështu në pranverën dhe verën e vitit 1912 këtyre konsultimeve në mes të popujve të krishterë të ndryshme të Ballkanit kishte rezultuar në një rrjet të aleancave ushtarake që u bë i njohur si Lidhja e Ballkanit.
Fuqitë e Mëdha, sidomos Franca dhe Austro-Hungaria, ka reaguar në këtë grupim diplomatike duke u përpjekur të kthej mendjen të Lidhjes nga të shkojnë në luftë, por nuk arriti. Në fund të shtatorit, të dyja të Lidhjes dhe Perandorisë Osmane mobilizuar ushtritë e tyre. Mali i Zi ishte i pari që shpall luftë, më 25 shtator (OS) / 8 Tet. Të tjera të tre shtetet, pas nxjerrjes së një ultimatum e pamundur që të Portës më 13 tetor, i shpalli luftë Perandorisë më 17 tetor. /kurbini.info /InforCulture.info
