A e dini pse ndryshon ngjyra e syve tek bebet pas vitit të parë?

Të gjithë kemi dëgjuar nga më të vjetërit që thonë se fëmijëve u ndërrohet ajo ngjyrë e syve me të cilin lindin, pas vitit të parë të jetës.Por me disa nuk ndodh.Çuditërisht, ngjyra e syve tanë nuk mbetet gjithmonë konstante gjatë gjithë jetës sonë.

Në fakt, është një gamë e gjerë ndikimesh të jashtme që mund ta ndryshojnë, nga lëndimet tek infeksionet dhe dëmtimi i diellit.

Por ndonjëherë ndryshimi duket se ndodh spontanisht.Provat dhe studimet sugjerojnë se nëse ngjyra e syve të foshnjës do të ndryshojë me kalimin e kohës apo jo, varet shumë nga vetë ngjyra me të cilin ata lindin.

Një studim i udhëhequr nga Cassie Ludwig, një okuliste në Institutin e Syve Byers në Universitetin e Stanfordit, gjurmoi 148 foshnja të lindura në Spitalin e Fëmijëve Lucile Packard në Kaliforni, duke regjistruar ngjyrën e irisit të tyre në lindje.

Gati dy të tretat e foshnjave kanë lindur me sy kafe dhe një e pesta me sy blu.

Dy vjet më vonë, Ludwig dhe kolegët e saj zbuluan se nga 40 foshnjat me sy blu në studim, 11 kishin ndryshuar në sy kafe deri në moshën dy vjeçare, tre kishin bërë ngjyrë lajthi dhe dy të gjelbra.

Nga 77 të sapolindurit me sy kafe, pothuajse të gjithë (73) kishin ende sy kafe në moshën dy vjeçare.

Pra, duket se sytë blu kanë më shumë gjasa të ndryshojnë sesa sytë kafe gjatë fazave të hershme të jetës sonë. Por pse?

Një e dhënë qëndron në faktin se kur sytë e foshnjave ndryshonin ngjyrë, ato prireshin të bëheshin më të errët, jo më të hapur.

Në studimin e Ludwig, një e treta e syve të foshnjave ndryshuan ngjyrën në dy vitet e para, me ndryshimin më të zakonshëm që sytë u bënë më të errët.

Vetëm pesë nga 148 fëmijët në studim (3.4%) kishin sy që bëheshin më të bardhë me moshën.

Tendenca drejt errësimit mund të jetë për shkak të grumbullimit të një pigmenti mbrojtës në iris.

Një ndryshim i tillë relativisht i zakonshëm dhe i shëndetshëm i ngjyrës kufizohet kryesisht në fëmijërinë e hershme.

Në një studim tjetër në SHBA, i cili gjurmoi më shumë se 1300 binjakë nga foshnjëria deri në moshën madhore, ngjyra e syve zakonisht nuk ndryshonte më në moshën gjashtë vjeç, megjithëse në disa raste (10-20% e atyre të studiuar), ajo vazhdoi të ndryshonte gjatë adoleshencës dhe në moshën madhore.

Në mesin e binjakëve jo-identikë, ngjyra e syve kishte më shumë gjasa të ndryshonte në jetën e mëvonshme sesa midis binjakëve identikë.

Kjo sugjeron një element gjenetik për prirjen për të ndryshuar ngjyrën e syve, vëren David Mackey, profesor i oftalmologjisë në Institutin Lions Eye në Universitetin e Australisë Perëndimore.

Megjithëse të dhënat janë të kufizuara dhe janë kryer vetëm në një vend, SHBA, ndryshimet në ngjyrën e syve duket se janë më të zakonshmet në mesin e njerëzve me trashëgimi nga Evropa Veriore, nga ishujt e Paqësorit ose nga raca e përzier .