Mas.akra në Kishën e Kodrës ne Hormovë, ushtria greke në bashkëpunim me shqipfolësit mas.akruan mbi 500 shqiptarë

Masakrat dhe varret masive te banorëve shqiptar të masakruar në Kishën e Kodrës afër Tepelenës nga andartët grek , viti 1914.

Foto arkiva ndodhen në Hagë, e nxjerrë nga vëzhguesit hollandez, Gjenerali De Veer i raportoi Komisionit për ngjarjen tragjike më 10 maj kështu:

“Në jug të fshatit të Kodrës (Hormovë), gjeta një kishë të vogël e cila përdorej pa dyshim si burg. Brenda asaj, muret dhe dyshemeja ishin larë e shpërlarë në gjak, kudo ishin kapele dhe veshje të gjakosura.

Mjeku, anëtari i Komisionit të Hetimit, pa pjesë trush. Në altar gjetëm një zemër ende duke rrjedhur gjak. 195 kufoma u nxorën për ti varrosur më thellë sepse hendeku ku ishin hedhur ishte tepër i cekët. Të gjitha kufomat ishin pa kokë.”

(Dokumenti është i ruajtur në Qendrën e Trashëgimisë të Samersetit, Taunton, Mbretëria e Bashkuar)

Gazeta “Times” e Londrës, në datën 28 korrik 1914, me dhimbje njoftonte:

“Vendasit e fshatrave të Shqipërisë së Jugut po shuhen nga grekërit, të cilët kanë ndihmë edhe gjiritlinjtë e Kretës. Në Vlorë ndodhen 60 mijë deri në 100 mijë refugjatë, të cilët po vdesin nga urija. Grekërit dogjën tërë vendin duke dashur të mbulojnë gjurmët e ligësive të tyre. Qëllimi i grekërve është të shuajnë popullin shqiptar nga faqja e dheut. Në muajin maj të vitit 1914, qeveria greke organizoi një fuqi ushtarake të rregullt nën urdhërin e kolonel Tsantos Vardas, që në bashkëpunim me të tjerë oficerë të ushtrisë greke dogji pothuajse gjithë katundet myslimane të krahinës së Korçës. Nëntogeri Stratos me bandën e tij masakroi 455 Shqiptar musliman, burra, gra dhe fëmijë, në katundin Panarit, më 10 korrik 1914”.

Botuar për herë të parë, me titull: “Ç’bënë andartët e Greqisë”, në gazetën shqiptare “Bashkimi”, e mërkurë,

Beteja e qëndresës heroike në malin e Gribës, te Qafa e Kllëfit, ku u flijuan 9 bij nga krahina e Lopësit: 6 nga Dhëmblani, 1 nga Matohasanaj, 2 nga Salaria, më 23 shtator 1914.

Dëshmorët:

1- Myrto Tafil Tafili

2- Manxhar Mane Sulaj

3- Kamber Sali Cekaj

4- Haxhi Muharrem Mustafaraj

5- Avdi Zenel Malaj

6- Qamil Sadik Memaj

7- Halo Ismail Kërraj

8- Ali Rakip Liçaj

9- Lame Veli Lamaj

Të plagosurit nga fshati Dhëmblan:

1- Dule Dalan Myftaraj

2- Maze Meço Halili

3- Qamil Ali Varfaj

4- Selfo Meçe Meçaj

5- Fejzo Sinan Dalanaj

Të plagosurit nga fshati Salari:

1- Bajram Mehmet Skëndaj

2- Ismet Kapo Nanaj

3- Liko Adem Kokaj

4- Nazif Muço Qepekaj

Dhëmblani në rrëzë mali

Nuk e shkeli dot junani (greku)

Smail Kaso kapedani

Mersin Meçe zot vatani

O fshat, o vilajet xhani

Me avash këmbët t’i mbani

Mos lozni nga istikami

Se komit është dushmani

Smail Kasua me Mersinë

Tej për tej hodhën Garminë

E bënë s’i në Janinë

Përmbi grek seç u vërvinë

Ç’sokëllin Selam Musai

Tundet Griba dhe Skrapari

Të gjithë thikat në dhëmbë

Ç’u ngrit Smaili në këmbë

Ç’u ngrit e u dha komandë:

– Mos lini asnjë të gjallë

Me thika u mirrni xhanë

Me guna mbuloni malë

Treqindë djem ballë për ballë

Që të gjithë ata kuqalë

U hodhën mbi istikamë

S’u panë hasmit se nga vanë

Lanë me qindra të vrarë

Tepelenë – Labëri