Categories: HISTORI/ARKEOLOGJI

Nga thesari i trashëgimisë kulturore në Pejë!

Jahja Drancolli

Kjo trashëgimi e rëndësishme kulturore e lokalizuar te Gryka e Rugovës, ku përmes “Via ferrata” sot mund të arrihet fare lehtë, sipas arkeologut të madh britanik,  Sir Arthur Evans (1851-1941), është quajtur kala, ndërsa arkeologu i madh hungarez, Dr. Buday Arpad në vitin 1917 e quante  një lloj shpelle me hyrje, në një faqe të pjertë të malit.  Ndonjë studius tjetër ka konstatuar se është fjala për ndonjë lokalitet prehistorik ose madje monument paleokristian i njohur që nga fillimet e krishterimit në këto anë.  Faqën e jashtme e formonte një mur i bër prej gurësh me formë të çregulltë dhe me përdorimin e një sasie të madhe të llaçit të përzier me gëlqere. Nën mbrojtjen e këtij muri mund të kalohet nga një shpellë në tjetrën. Dyshemenë e shpellës së mesme, e mbulon një shtresë rërore e imtë. Gjithë hapësira e kësaj përfshinte rreth 40-50 metra. Hyrja e përparshme zgjatet lartë, dhe për ta mbyllur këtë hyrje shërben një mur.

Aty pari, buzë Lumbardhit është zgjatur një rrugë e moçme, që lidhte Pejën me Dioklenë (Malin e Zi të sotëm), rrugë kjo që zgjatëj nga “Via de Zenta” (në Malin e Zi të sotëm) për të vazhduar në Pejë dhe duke lidhur këtë qytet më qendra të njohura të Adriatikun me ato të  Kosovës.  Në këtë kontekst,  në vitin 1378  përmendet një rrugë karvani që kalonte këtej pari dhe lidhte Pejën me Novobërdën dhe Prizrenin: “in Novam Montem Pech et Prisren”.

Burimi: Nga Arkivi Familjar

admin admin

Recent Posts

10 njerëzit më të pasur në historinë botërore!

  Sipas listës së miliarderëve botërorë të Forbes 2024, Bernard Arnault është personi më i…

6 hours ago

4 sekte Amerikane që vra.në shumë njerëz

  Botët utopike të sekteve u bënin njerëzve premtime të ndryshme në emër të lirisë.…

7 hours ago

Si filloi festimi i parë i ditëlindjes në histori?

  Ditëlindjet festohen me shumë emocione në shumë kultura. Tortë, qirinj, veshje të bukura, familje,…

7 hours ago

Ja për çka shërben pambuku në shishet e barnave

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë ka propozuar që pambuku të eliminohet, sepse përmban lagështi brenda shishes.…

7 hours ago

Lansohet platforma “KulTur 02”, platforma që gërsheton kulturën dhe turizmin në rajonin e Mitrovicës(Foto)

  Organizata për Hulumtime dhe Vetëdijësim Shoqëror Trungu, përmes një njoftimi në faqet e saj…

8 hours ago

Çfarë nuk shkon me shëndetin tuaj nëse keni dhimbje pas koke?

Dhimbja në pjesën e prapme të kokës shpërthen si pasojë e tensionit, stresit ose lodhjes.…

8 hours ago