Si sot, 78 vite më parë (1945), Roosevelt, Stalin dhe Churchill u takuan në Jaltë (Krime) dhe ranë dakord për një rend të ri botëror

Si sot, 78 vite më parë (1945), Roosevelt, Stalin dhe Churchill u takuan në Jaltë (Krime) dhe ranë dakord për një rend të ri botëror. Në fakt, Konferenca e Jaltës mbi të gjitha pasqyron ekuilibrin e fuqive në terren, marrëdhënie që do të çojnë në mënyrë të pashmangshme në luftën e ftohtë!

Marrëveshjet e Jaltës, të nënshkruara më 4-11 shkurt 1945 nga amerikanët, britanikët dhe sovjetikët, të prfaqësuar nga F. D. Roosevelt, J. V. Stalin dhe W. Churchill, parashikojnë në mënyrë të veçantë, përballë disfatës së pashmangshme të Gjermanisë, ndarjen e kësaj të fundit në katër zona pushtimi. Përveç kësaj, tre vendet fituese vendosin të krijojnë një organizatë ndërkombëtare, e cila do të jetë OKB-ja, dhe të lejojnë amputimin e Polonisë për të mirën e BRSS, humbjen e territorit të kompensuar në kurriz të Gjermanisë. Koreja është e ndarë në dy zona ndikimi, amerikane dhe sovjetike.

Megjithatë, Marrëveshjet e Jaltës u prezantuan më pas, veçanërisht nga francezët, të zhgënjyer që nuk ishin ftuar në konferencë, si një ndarje e botës midis amerikanëve dhe sovjetikëve në zonat e ndikimit. Shprehje të pahijshme si “balanca e Jaltës” ose “bota e Jaltës” u përdorën veçanërisht, deri në fund të viteve 1980, për të pohuar ekzistencën e një dominimi të përbashkët dhe të negociuar të botës (“kondominium”) nga të dy superfuqive.

Në Konferencën e Jaltës, Shqipëria iu caktua sferës britanike të ndikimit, së bashku me Greqinë dhe Jugosllavinë. Megjithatë, kur trupat gjermane u tërhoqën, partizanët komunistë shqiptarë kishin nën kontroll vendin dhe Britania në fillim shpenzoi energji dhe vëmendje të kufizuar në rajonin e largët malor. Një Qeveri e Përkohshme, e dominuar nga komunistët, u njoh me kusht nga Tre të Mëdhenjtë në dhjetor 1945. Britania nuk e njohu qeverinë shqiptare komuniste, Banka e Britanisë ngriu pasuritë e Shqipërisë së Para Luftës. Shqipëria ndërpreu marrëdhëniet diplomatike. Britania, e përfshirë shumë në Luftën Civile Greke (të kushtueshme), nuk ndoqi një politikë të ngjashme në Shqipëri ku ishte instaluar administrata komuniste. Kur dy anije të marinës britanike u ndeshën me një fushë të minuar në Kanalin e Korfuzit, ky incident çoi në një përkeqësim të mëtejshëm të marrëdhënieve britaniko-shqiptare.

InForCulture