Zbulohet dhëmbi i lashtë i një vajze misterioze Denisovane?

Zbulimi i një dhëmbi që ka të ngjarë t’i përkiste një vajze të re që jetoi deri në 164.000 vjet më parë në një shpellë në Laos është një dëshmi e re që prejardhja misterioze njerëzore e quajtur Denisovan, e njohur më parë vetëm nga shpellat në Siberi dhe Kinë, gjithashtu jetonin në Azinë Juglindore, zbulon një studim i ri.

“Kjo tregon se Denisovanët jetonin në një gamë të gjerë mjedisesh dhe gjerësie gjeografike dhe ishin në gjendje të përshtateshin me kushtet ekstreme, nga malet e ftohta të Altait në Rusi dhe Tibetit deri te pyjet tropikale të Azisë Juglindore,” tha për LIve Science bashkautori i studimit Clément. Zanolli, një paleoantropolog pranë Universitetit të Bordo në Francë.

“Studimet gjenetike treguan se Denisovanët ishin përshtatur me lartësi të mëdha dhe klima të ftohta, por tani e dimë gjithashtu se ata jetonin në klimë më të ngrohtë dhe më të lagësht dhe në lartësi të ulët”, shtoi Zanolli.

Megjithëse njerëzit modernë, Homo sapiens, janë tani të vetmit anëtarë të mbijetuar të gjinisë Homo – pema familjare njerëzore – linjat e tjera njerëzore dikur jetonin në Tokë. Të afërmit më të afërt të zhdukur të njerëzve modern përfshijnë Neandertalët në Evropë dhe Azi dhe linjat e reja Denisovane të Azisë dhe Oqeanisë.

Hulumtimet e mëparshme vlerësuan se paraardhësit e njerëzve modernë u ndanë rreth 700.000 vjet më parë nga linja që lindi Neandertalët dhe Denisovanët, dhe paraardhësit e Neandertalëve dhe Denisovanëve u ndanë nga njëri-tjetri rreth 400.000 vjet më parë. Megjithatë, analiza gjenetike e fosileve të këtyre linjave të zhdukura zbuloi se ato mbetën mjaft afër për t’u ndërthurur me njerëzit modernë.

Mbetet shumë një mister për Denisovanët. Deri më tani, studiuesit kanë zbuluar vetëm pesë fosile të lidhura me siguri me to – tre molarë të sipërm, një kockë gishti dhe një nofull – gjë që kufizon shumë atë që studiuesit dinë për to në përgjithësi.

Shkencëtarët që zbuluan një kafkë në Kinë të quajtur “Njeriu i Dragoit” pretenduan se ajo i përkiste një specie të sapo gjetur, Homo longi, por shumë studiues të tjerë dyshojnë se mund të jetë një kafkë Denisovane.

Po ashtu debatohet se ku kanë jetuar saktësisht Denisovanët. Fosilet e zbuluara deri më sot erdhën të gjitha nga Azia kontinentale, por dëshmitë e mëparshme gjenetike sugjerojnë se njerëzit në Oqeani dhe ishujt në Azinë Juglindore kanë trashëgimi Denisovane. Tani, dhëmbi i ri mund të jetë dëshmia e parë fosile e Denisovave në Azinë Juglindore.

Shkencëtarët zbuluan dhëmbin në vitin 2018 në malet Annamite të Laosit. Shpella e gurit gëlqeror, e quajtur teknikisht Tam Ngu Hao 2, u gjet për shkak të afërsisë së saj me një vend tjetër, ku kërkimet e mëparshme zbuluan fosilet e lashta të njerëzve modernë.