Tito, Kosova dhe Jugosllavia 

Daut Dauti

Me pak fjalë, Tito mund të përshkruhet si njeriu që krijoi një federatë të quajtur Rebublika Socialiste Federative e Jugosllavisë me qëllim që ta ruante këtë shtet pas vdekjes së tij. Në këtë federatë të gjithë popujt do të ndjeheshin të barabartë. Shqiptarëve, duke ua krijuar Krahinën Autonome të Kosovës, i futi në federatë dhe ua lejoi një zhvillim të identitetit kulturor nacional. Por, shqiptarëve nuk ua mundësoi që këtë identitet dhe rezultatin e autonomisë ta mbronin në rast nevoje, më konkretisht në rast të shpërbërjes së federatës, siç ua mundësoi të tjerëve. Shqiptarët kanë qenë të përjashtuar nga roli kryesor në njësitë elitare mbrojtëse, siç janë ushtria, policia dhe shërbimi sekret (UDB). Në këto shërbime shqiptarët as në krahinën e tyre autonome nuk e kishin rolin kryesor e lëre më në federatë. Pra, shqiptarët kanë qenë të pambrojtur. Prandaj, Sllovenia, Kroacia dhe Bosnjë e Hercegovina, duke qenë republika, ishin edhe shtete dhe patën mundësi të mbroheshin nga ideja serbomadhe dhe të pavarësoheshin. Pasi që Kosova nuk e pati këtë mundësi, i është dashur që të vetorganizohet dhe me ndihmë nga jashtë të luftoj e të pavarësohet.