Një antifashist i bindur, dehu nazistët me raportet që përpiloi me të dhënat e marra nga biblioteka e Lisbonës. Kur britanikët e rekrutuan atë si një agjent të dyfishtë, ai hutoi Hitlerin për zbarkimet e Normandisë
Personazhet që ndryshojnë fatin e luftërave janë zakonisht ata që nuk lëshojnë asnjë plumb. Në vitin 1939, një burrë me flokë të rrallë dhe sytë depërtues, u shfaq në Rrugën Fernando el Santo në Madrid. Aty është ambasada e vjetër britanike. Ai e siguron Ambasadorin Hoare se dëshiron të spiunojë për aleatët, por ata e pushojnë nga puna pa e marrë seriozisht.
Catalan është katalanasi Juan Pujol , i ardhur së fundmi nga Barcelona dhe i shpëtuar nga Celedonio. Ai vjen nga puna si shofer për selinë e Frankos, i cili ia pastron emrin në sytë e asaj Spanje që ka rrahur mediat e tjera, por brenda tij është një antifashist i furishëm dhe i bindur. Një nga mashtruesit e mëdhenj në histori.
Pastaj ndërro teknikën. Në vend që të punojë për britanikët, ai do të punojë për gjermanët, të cilët ne të vërtetë ka ndërmend t’i dehë dhe rastësisht të marrë të gjitha paratë që mundet prej tyre. Për një kohë ai frekuentoi baret në zemër të Madridit, veçanërisht ata përreth ambasadës së Rajhut të Tretë : kafene Lyon, Ambasada, hotel Ritz, birraria El Águila. Atje ai ulet dhe shikon spiunët në të dy anët.
Kur ai tashmë ka thurrur një rrjetë informatorësh, ai i ofron veten Karl-Erich Kühlenthal, një oficer i shërbimit sekret nazist. E tillë është bindja e tij që ai jo vetëm që ju bën ta punësoni, por edhe i beson verbërisht. Ju keni për detyrë një mision të komplikuar: të udhëtoni në Londër për të spiunuar armikun , për të njohur lëvizjet e trupave, për të rekrutuar agjentë, për të sabotuar dhe për të dërguar informacione jetike për sulmet bombarduese në Britaninë e Madhe. Nazistët ju kërkojnë të zgjidhni një pseudonim. Ai vendos për Arabel, bashkimin e «Araceli Bella», komplimentin që ai i thotë gruas së tij, Araceli González.
Por Pujol nuk do të udhëtojë në Londër, por në Lisbonë, një tjetër vend kyç për spiunazh. Në kafenetë e tyre në një vend neutral, të gjithë spiunojnë të gjithë, lexohen gazetat e armikut dhe mesazhet kodike të botuara në po ato gazeta kalojnë si reklama me fjalë. Pujol, tani Arabel, udhëton atje me një valixhe në të cilën ai mbart një fletore, bojë të padukshme, një libër kodi për të dërguar informacionin dhe 3000 marka gjermane. Pastaj fillon veprimtarinë e tij dehëse në bibliotekën publike të qytetit. Duke përdorur udhëzues udhëtimesh, gazeta dhe lajme të reja që ai pa në kinema, ai prodhon raporte të gjata, bombastike, rrethore, me informacione gjoja të freskëta të mbushura me lakime, shpikje pak a shumë të besueshme dhe folklor britanik. Për habinë e tij, kontrollorët e tij gjermanë në Madrid i vlerësojnë ato raporte si ari.
Britanikët kanë thirrur shkencëtarët e tyre më të mirë për të fituar luftën e fshehtë, pasi tjetri, në verën e vitit 1940, duket i humbur. Nëse nazistët kanë ushtri dhe armë shumë më të larta, Londra është jashtëzakonisht me fat që rekruton matematikanin Alan Turing , një gjeni i aftë të deshifrojë të padeshifrueshmen: kodin Enigma të përdorur nga Rajhu i Tretë. Që nga fillimi ata janë në gjendje të lexojnë një përqindje të të gjithë trafikut gjerman, kështu që MI5 britanik lokalizon dhe rindërton mesazhet nga një Arabel i caktuar dërguar në Berlin. Ata e kërkojnë atë në Londër, por nuk mund ta gjejnë. Pak nga pak ata e kuptojnë se informacioni që ata u dërgojnë nazistëve është mall i kalbur dhe ata gjithashtu besojnë në fat. Ata nuk kanë pse të gjejnë Pujol sepse Pujol i gjen. Përsëri, ai ofron ndihmë për Britanikët dhe këtë herë ata nuk e humbin rastin.
Komiteti XX ose Double Cross rekruton agjentë nazistë për t’i bërë ata agjentë të dyfishtë dhe kështu t’u japë atyre mundësinë të shpengojnë veten e tyre. Pujol hyn në atë shërbim me pseudonimin «Garbo». Pastaj ai shkon në Londër dhe fillon të thurrë rrjetin e tij monumental me deri në 27 bashkëpunëtorë në të gjithë Britaninë e Madhe. Raportet që ai shkruan janë të mbushura me informacion të vërtetë, por të padëmshëm të dhënë nga MI5 të përziera me gënjeshtra. Objektivi është që ajo që tregon Garbo të verifikohet nga avioni gjerman i zbulimit fotografik.
Për shembull, një bashkëpunëtor i dyshuar i Garbo tregon se një flotë anijesh tregtare po drejtohet në portin e Liverpool me material luftarak të SHBA. Pastaj maskara është montuar në port, duke bashkuar disa anije për skrap, që, nga lart, japin goditjen. Nazistët vlerësojnë Garbo për këto veprime aq shumë sa që ata do të gëlltisin mashtrimin më të madh të luftës.
Gjatë pranverës së vitit 1944, Garbo deh gjermanët me destinacionin e zbarkimit që Aleatët po përgatisin në Francë . Ai këmbëngul se do të jetë në Calais dhe jo në Normandi. Dhe ata e besojnë atë. Edhe dy ditë pasi trupat kishin zbarkuar në rërën Norman, Garbo i hutoi edhe një herë duke thënë se ishte një manovër devijuese, se operacioni i vërtetë do të vazhdonte ende në Calais. Dhe ata e besojnë përsëri, veçanërisht Hitlerin, i cili i jep Kryqin e Hekurt.
Çfarë i detyrohet Garbo-s bota e lirë? Pujol shpëtoi mijëra jetë, luftoi dhe mundi një regjim monstruoz dhe pagoi një çmim për të. Ai falsifikoi vdekjen e tij në vitet 1950 në Angola. Më vonë ai u martua përsëri dhe u vendos në një fshat të vogël peshkimi në Venezuelë, ku u varros si një hero i Luftës së Dytë Botërore.
“ …Por edhe prej anës së Sundimtarve duhen Aristida, duhen Mark Aurela, e duhen kujtue…
Deri më tani nuk më është e njohur se ndonjëri nga akademikët shqiptarë nga…
Nga Xhezair ZAGANJORI/ Mes trojeve shqiptare, padyshim që Qarku apo Rajoni i Mitrovicës ka qenë…
BBC përmes një filmi biografik dëshmon se në Greqi flitej shqip ne vitin 1811.…
Me gjethe dafine dhe pak mjalt ju mund të krijoni një shërup shumë efikas…
Një zbulim i rëndësishëm arkeologjik ka tërhequr vëmendjen e studiuesve në Koroshishtë të Strugës. Një…