Categories: SHKENCË/TECH

Cila është qendra e universit? Përgjigja do t’ju lërë pa fjalë

 

Ajo që dimë është se universi zgjerohet. Por çfarë zgjerohet brenda? Dhe a ka një qendër të këtij zgjerimi?

Një nga gjërat që ne e dimë me siguri është se universi po zgjerohet. Këtë e kuptuam gati një shekull më parë falë vëzhgimeve të astronomit amerikan Edwin Hubble. Ai zbuloi se galaktikat po largoheshin nga e jona me një shpejtësi proporcionale me distancën e tyre nga Rruga e Qumështit. Kjo nuk do të thotë se ka ndonjë gjë të veçantë për pozicionin tonë në univers: distanca midis dy galaktikave rritet me kalimin e kohës. Relativiteti i Ajnshtajnit na tregon pse, ai presupozon se hapësira nuk është statike, por që mund të deformohet, zgjerohet dhe lakohet. Një nga pyetjet që na bëhet më shpesh në komente është: në çfarë zgjerohet universi? Dhe a ka një qendër të këtij zgjerimi? Le të përpiqemi ta kuptojmë së bashku me profesor Amedeo Balbi të Universitetit të Tor Vergata në Romë

Kjo është arsyeja pse universi nuk ka një qendër

Nisur nga supozimi se universi nuk zgjerohet në diçka, sepse vetë universi është gjithçka që ekziston. Nuk ka hapësirë ​​të jashtme në të cilën ndodh zgjerimi. Arsyeja pse shumë e bëjnë këtë pyetje është se ata e vizualizojnë zgjerimin gabimisht, sikur galaktikat të ishin hedhur tutje nga shpërthimi i Big Bengut. Në realitet, gjërat nuk janë kështu, sepse është hapësira që zgjerohet, galaktikat janë ende në hapësirë, por zvarriten nga zgjerimi. Kjo ndodh në të njëjtën mënyrë në të gjithë hapësirën. Imagjinoni që brumi i panettonit të ngrihet dhe rrushi i thatë brenda brumit të largohet nga njëri-tjetri me kalimin e kohës. Ata qëndrojnë pa lëvizur, është brumi që ngrihet dhe i bën të largohen.

Epo, nëse i vizualizon gjërat në këtë mënyrë, jo vetëm që kupton se nuk duhet të imagjinojmë diçka brenda së cilës ndodh zgjerimi, por se nuk ka as një qendër zgjerimi. Çdo pikë në univers është e barabartë me të gjitha të tjerat. Nëse do t’i vëzhgonim gjërat nga një galaktikë tjetër, do t’i shihnim galaktikat e tjera duke u larguar prej nesh pikërisht ashtu siç bëjnë nga këndvështrimi ynë. Prandaj nuk ka pozicione të privilegjuara në univers dhe nuk ka asnjë qendër zgjerimi. Zgjerimi ndodh saktësisht në të njëjtën mënyrë në të gjithë hapësirën.

admin admin

Recent Posts

Pashko Vasa, nga nëpunës i britanikëve te zyrtar osman! Kush është rilindasi që tërë jetën ia kushtoi çështjes së çlirimit të Shqipërisë

Më 17 shtator 1825 u lind në Shkodër shkrimtari, poeti dhe publicisti i Rilindjes Kombëtare…

19 hours ago

Fundi tragjik i dashurisë mes Sami Frashërit dhe aktores Mari Karyan! Historia e panjohur e dijetarit shqiptar

Armenia e re, nuk mundi ta harronte Shemsedin Samiun, duke u kthyer kështu në Stamboll,…

20 hours ago

Seit Frashëri, mik dhe shok armësh me Avni Rustemin

Nga Artur Ajazi Dangëllia, zona më e begatë e Përmetit, është përmendur gjithmonë për patriotizëm.…

20 hours ago

Luf’ta e Spanjës/ Përse shkuan 70 vullnetarë nga trojet shqiptare, ja ana e panjohur e Mehmet Shehut

Nga Xhevdet Shehu Lufta e Spanjës dhe vullnetarët shqiptarë Në kalendarin e datave përkujtimore ka…

21 hours ago

“National Geographic”, më 1980: Shqipëria, e vetme përballë botës

Teksti dhe fotografitë: Mehmet Biber (reportazh i botuar në revistën National Geographic – vëll. 158, nr. 4,…

21 hours ago

Kosovo, 1981: Jeta ndryshe dikur në Kosovë (Video)

Kosovo, 1981: Jeta ndryshe dikur në Kosovë (Video) https://www.youtube.com/watch?v=PeGFbxgiy3M&ab_channel=FMImagesAlbania

2 days ago