Çfarë nënkupton teoria për prejardhjen josllave, etnogjenezën iraniane të serbëve, kroatëve dhe bullgarëve?

Abdulla Mehmeti

Tre popujt më të mëdhenj, që e ndiejnë veten për sllavë të jugut (Jugosllavë), së paku deri më sot, Serbët, Kroatët dhe Bullgarët, duke qenë të vetëdijshëm për mungesën e fakteve historike, përveç burimeve të falsifikuara në dy shekujt e fundit, për praninë e tyre (fiseve sllave) nga shek. VII e.s. në Gadishullin Ilirik, ka kohë që e kanë ngritur (krijuar) edhe një teori të re, për prejardhjen Iraniane (etnogjenezën persiane) të tyre.

Pavarësisht se këto teori nuk mbështeten gjerësisht nga qarqet shkencore të këtyre vendeve dhe nga studiuesit e huaj, ata dita-ditës e zhvillojnë dhe përhapin këtë teori edhe më tej.

Cili është qëllimi dhe prapavija e kësaj teorie pritet të shihet në të ardhmen, por studiuesit shqiptarë duhet të jenë në vijën e parë të palës së interesuar për këtë çështje, për sigurimin e argumenteve dhe kundër argumenteve në lidhje me këtë teori, me qëllim të mos cenimit dhe mbrojtjes së lashtësisë dhe autoktonisë së shqiptarëve në Gadishullin Ilirik dhe në Evropë.

Duke mos harruar me këtë rast se:

1. Historia e Dalmacisë, Istrisë dhe Panonisë, e popullit Dalmat dhe gjuhës së tyre Darmatica, pakrahasueshëm është më e lashtë se historia e Kroacisë dhe Kroatëve (të asimiluar pjesërisht në sllavë) gjatë dy shekujve të fundit.

2. Historia e Rasisë (Rashka dhe Zeta), e popullit Rasian të Dardanisë dhe gjuhës së tyre, pakrahasueshëm është më e lashtë se historia e Serbisë dhe Serbëve të sotëm, të krijuar nga Rusia dhe njohur si popull i veçantë me Ferman nga Sulltani i Perandorisë Osmane, në gjysmën e dytë të shek. XIX.

3. Historia e Trakisë (Iliriku Lindor, Mizia e Poshtme), pakrahasueshëm është më e lashtë se historia e Bullgarisë dhe popullit Bullgar të sotëm. Në regjistrimet e popullsisë deri në shek. XIX, 2/3 e popullsisë së këtij vendi janë deklaruar se i takojnë popullsisë Trake ilire, jo asaj sllave (bullgare).

Përgjithësisht, ne e mbrojmë teorinë e prejardhjes Ilire të pjesës dërmuese të Kroatëve, edhe të Bullgarëve të lashtë nga fiset ilire të Trakisë, si dhe të Rasianëve dardanë vendës, para krijimit të Serbëve të sotëm si popull i veçantë, nga gjysma e dytë e shek. XIX.

Për sa u përket popujve të tjerë fqinjë tanë, të Malazezëve dhe Maqedonasve, ne përkrahim deklarimin e lirë të tyre në lidhje me përkatësinë etnike, të bindur se një ditë edhe këta do të deklarohen sikurse Istrianët që deklarohen në kohën e fundit: “Ne nuk jemi kroatë, as sllovenë, as italianë, por jemi popull i veçantë – Istrianë”.

Për çështje të tjera në lidhje me këtë temë, do të bëjmë fjalë në ndonjë analizë të ardhshme.

(28 tetor 2023)

InForCulture

Recent Posts

Pesë shenjat e hershme që tregojnë se vuani nga tensioni i lartë

  Tensioni i lartë i gjakut njihet edhe si “vrasësi i heshtur” sepse zakonisht nuk…

1 day ago

Të mirat dhe të këqijat e fasuleve

  Fasulet konsiderohen si ushqim i shëndetshëm dhe shpesh mund ta gjeni në tryezat e…

5 days ago

Portreti i Gjergj Kastrioitit-Skënderbeut i punuar nga heroi Agim Ramadani

Nga: Ilir Muharremi Portreti i Skënderbeut është realizuar me një trajtim të butë figurativ nga…

2 weeks ago

Sekreti me ujin që do t’ju bëjë të kuptoni nëse vuani nga diabeti

  Diabeti është një nga sëmundjet në rritje në botë dhe megjithëse ka mënyra për ta mbajtur…

2 weeks ago

Çfarë u morri jetën tre milionë fëmijëve në vitin 2022?

  Më shumë se tre milionë fëmijë në mbarë botën ndërruan jetë nga infeksionet rezistente…

2 weeks ago

Shkenca, drejt një alternative natyrale ndaj Ozempic-ut

  Ozempic është bërë sinonim i humbjes së shpejtë të peshës dhe rregullimit të sheqerit…

2 weeks ago