Përshkrimi i detajuar i pushtimit të Novobërdës sipas kronistit osman të fundshekullit XV

Agron Islami

Novobërda ishte në duart e birit të Vëlkut. Isa Begu i qoi lajmë Sulltanit: “ Me ndihmën e Zotit Vilajetin e Lazit duhet shndërruar në vend islam”. Sulltani, nëpërmjet emisarit të tij i tha Isa Begut, ti je nga të vjetërit e vilajetit. “Me trego, si duhet realizuar (ky qëllim)”. Isa beu ia ktheu përgjigjen: “ Sulltani im! Çfarë do mënyre që zgjidhet është shans. Menjëherë (pas kësaj), Sulltani mblodhi ushtrinë dhe u nis për luftën e shenjt. Atje arriti nëpërmjet Shkupit dhe Karatunlia (karadaku i Shkupit). Edhe Isa beu erdhi shpejtë dhe iu bashkua Sulltanit. Sulltani i tha Isa Begut: “Shko dhe kërko dorëzimin e kështjellës nga komandanti”. Isa Begu shkoi tek komandanti dhe ia kërkoi dorëzimit. Komandanti i kështjellës (ia ktheu) Isa Begut, “ në fenë tonë nuk duhet tradhëtuar padishahun (sundimtarin)”. (Isa Beu), “Bre i pa fe (qafir), padishahu (sundimtari) yt ka vdekur”, (isa Beu) “kënd e quan ti Padishah (sundimtar)”?. Komandanti tha: vajza e Kralit të Bosnës … Isa Beu ia ktheu: “O i çmendur dhe i pa fe, a e din kush është ky që po vjen”?. Gazi Sulltan Mehmeti. A ke dëgjuar çfarë i ka bërë Stambollit?

Komandanti i tha: “ le të vinë, e ta shohim”. Me pas, erdhi Sulltani me gjithë ushtrinë drejtë kështjellës.

Në ditën e 5të të luftimeve Kështjella ra. I gjithë ari i birit të Vëlkut u dërgua në thesarin e Sulltanit. Në kështjellë u vendosën myslimanët dhe ushtria vazhdoi drejtë Trepçës, e cila ra në duart të sulltanit shumë shpejtë. Pasuri e madhe u gjet dhe u dërgua në thesarin e Padshaut ….. më pas u pushtuan të gjitha kështjellat në Vilajetin e Lazit … Të gjitha këto kështjella u fituan në vitin 1455. /Trungu & InforCulture