Brigianët ishin banorë të trojeve të hershme autoktone iliro-shqiptare, dhe kësisoi ata flisnin shqip, gjuhën e lashtë IE –bazë e krejt gjuhëve të tjera sot europiane.
Brygianët ishin një popull më i moshuar sesa egjiptianët dhe se gjuha e tyre ‘frigje’ ishte gjuha origjinale e burrave. Në burimet e historianëve të lashtë ata shfaqen së pari nga Homeri në Iliadë, i cili i përmend ata si aleatë të Trojanëve që erdhën nga Ascania (Bithynia). Në fillim të shekullit të 7 para Krishtit.
Ndërkohë qyteti i tyre i mirënjohur ‘Ankara’ mban moshën mbi 10. 000 vjeçare – provuar kjo prej gjetjeve e artifakteve arkeologjike aty.
Midis ~ 330 fjalëve të konfirmuara frigje gjejmë edhe fjalën: ‘ΜΕΜΕϝΑΙΣ; memewais me kuptimin e patronimit, “bir/bijë e mëmës”
Këtu direkt shtrohet me shumë të drejtë pyetja, a ka një gjuhë në botë që femra e re ‘Çupa’ të quhet Vaiz; Vajzë?
E pra është gjuha shqipe e vetme, që trashëgon ende sot emërtimin e lashtë frigjian *ϝΑΙΣ = Vaiz; dhe: Vajzë + Mêm’ = ΜΕΜΕϝΑΙΣ => patronim, bijë e mëmës. – Duke theksuar se kjo fjalë e lashtë frigjiane siguron edhe njëherë katërcipërisht se edhe fjala: ‘âm’; Mëm’ – i takon gjuhës shqipe dhe vetëm asaj.
Vlen të theksojmë gjithashtu se kjo fjalë e lashtë ‘phrygiane – shqipe’ e ka origjinën e saj edhe me të lashtë, prej fjalës më të parë: Bâ; â’ba = at/zot/bir, i mbir i dritës, e prej aty kemi: βâ > βais = Vaizë; (Femër = dritë/ ‘Fe’).
Kjo është arsyeja pse ende në gjuhën shqipe gjejmë në përdorim fjalën ‘ÇuBâ ~ Çupa’ ajo ‘Që u bâ’ {Qupa} prej Bâ-sê {Adamit} – brinjëve të tij rrezeartë. Kujtojmë se: ‘βâ, âβâ = Zot/At’ por dhe ‘βâ= dritë’ (ku në mod. greke kemi: (β = ϝ/φ/υ) ndaj fjala frigje: (βaiς} ϝais; vaiz’, vajzë përshtatet për greqishten me ‘ϝ-ên’ gjysëm latine.
Shih etimologjinë e fjalës: bhā-1, bhō-, bhə-
Kuptimi anglisht: të shkëlqejë
Materiali: Bhā (në kompozitë) `iluzion, dritë, shkëlqejë`, bhāti` ndizet, (shfaqet), bhāti-light dritë’, bhāna-m n. `shkëlqimi, pamja` (shiko ajrin. bān` e bardha, ags. b polishnian ‘polonisht’), bhānú-, ‘drita, rrezja, dielli’ (si. banu-t), bhāma-ḥ drita, pamja ‘;
av. bā- ‘shndrit’ vetem me ā- (avā̊ntəm `e barabarte), frā (fra-vāiti` shkëlqen përpara) dhe vi- (vi-bā- sh shndrit’, Benveniste BSL 32, 86 f.) , vīspō-bām [y] a- ‘gjithë-shkëlqim’, bāmya- ‘dritë, shkëlqim’, bānu- m. ‘Dritë, rreze’;
alb. geg ‘bâj’, toskë. bêj {= φαίνω) `bâj, bëj’ (fillimisht me siguri sill ’për paraqitje’).
Ref: Fjalori Etimologjik Indo-Evropian i J. Pokorny
Pra vihet re qartë se si fjala shqipe *bâ-j; bênj = Dritë; (φαίνω), ka kuptimin e dyishtë: Bâ, bâj, bëj, u bâ (qê u bâ; Quba~Çupa) por edhe: ‘bâ = dritë’, (βaiς); Vajzë – fâmēr, Femër; (drite; fâ/bêr). Jo rastësisht në gjuhën e vllahe, të vllezërve shqiptarë Vajza quhet ‘Fêta’(fi/ata) ashtu si fjala ‘fat’ e gjuhës shqipe me kuptimin dritë ‘fab’; fat.
Në fjalorin e gjuhës shqipe gjithashtu kemi:
Bajzë = i/e bardhë
bájz/ë,-a f. sh. -a(t) zool. rosë e egër me trup të vogël, me ‘sqep e me bark të bardhë’, që rron buzë ujërave; balushë.
E më tej për fjalën ‘mëm’ në gjuhën shqipe gjejmë këtë përkufizim: MËMË f.
1. Gruaja kundrejt fëmijëve të vet; gruaja që ka lindur fëmijë, nënë. Mëmë e dashur (e dhembshur). Mëmë me shumë fëmijë. Gjiri (qumështi) i mëmës. Gjuha e mëmës. Mëmë e bijë. Mëmë e babë. Vëlla nga mëma. U bë mëmë lindi fëmijë.
Kjo është gjuha shqipe = frigje.
Ju mund të pyesni veten se çfarë lidhje ka letra higjienike me frigoriferin? Ky truk…
Arinjtë polarë në fakt nuk janë të bardhë. Ja pse Arinjtë polarë kanë lëkurë të…
Banania është një frut tropikal popullor, i pasur me vitamina dhe minerale. Për shkak të…
Nga: HAJREDIN ISUFI HISTORIAN Fshati Koskë bën pjesë në fshatrat e Kazasë së Filatit. Koska është…
Sazan Guri PSE U ZGJODH DITA E VERËS Le të kthehemi te dita e verës.…
Në mënyrë joqeveritare, në qytetin e Prizrenit, rrugës për në Kalanë e këtij qyteti duket…