Categories: KULTURË

Bleta në Kanunin e Lekë Dukagjinit „Vathi i bletës i thyem ká 500 grosh giobë e dý per nji të zot’t.”

E drejta doksore shqiptare e përmbledhur nga Shtjefen Gjeçovi në Kanunin e Lekë Dukagjjnit, përmbanë në vete norma dhe rregulla të caktuara, që shqiptarët duhej të i përmbaheshin edhe kur bëhej fjalë për kafshët që ata i kultivonin edhe mbanin në pronësi për nevojat familjare. Kanuni një ‘Nye’ ose një nen i’a kishte kushtuar Bletës, duke i kushtuar një rëndësi më të veçantë.

Kanuni thotë:

§ 199. „Vathi i bletës i thyem ká 500 grosh giobë e dý per nji të zot’t.”

§ 200. Vathi i bletve, kah Kanûja, i parazohet shpís së thyeme, vathit të gjâs, kosharit të drithit e çarranikut të tamblit,

§ 201. Kush të vjedhë nji zgjue ble- tet në vathë, vathi xêhet i thyem, prá ká 500 grosh giobë, e të zot’t dy zgjoj per nji.

§ 202. Po i rá mohit, bén e ká me 12 poronikë, 6 të njehun e 6 të panjehun. §203. Zgjoni i bletës me miza mbrendë, mbas çmimit të Kanûs, bân 50 grosh.

§ 204. Oka e mjaltit bân 5 grosh, oka e dyllit 5 grosh.

§ 205. Bleta e hikun, qi xên vend në pêmë a gardh të huej, âsht e të zot’t, qi i vêhet permbrapa, e i zoti i pêmës a i gardhit nuk mund t’i a ndalë.

§ 206. Bleta e hikun prej vathit të vet, po zû’ vend në pêmë a gardh të huej pá e mârrë mbrapa kush, i zoti i pêmës e i gardhit ká tager mos me ia dhanë kuej, e me e ndalë per vedi.

§ 207. Bleta, qi Ishon, do të mirret mbrapa kambë me kambë e do të ndiqet mje qi të zatesë kund, e, kûdo qi të nda- let, e mbledhë i zoti.

§ 208. Po lshoi bleta edhè shkoi me zatetë kund på e mârrë mbrapa kush, aj qi t’a gjêjë mâ i pari, e mbledhë per vedi.

§ 209. Po u çue kush atje vonë, edhè i duel zot bletës së hikun, pá e pasë mârrë mbrapa, kanûja nuk i a gjegjë va- jin e bé per bletë nuk i epet kuej, per ar- sye qi nuk mundet kush me thanë se kjo bletë âsht e êmja, po s’e pat mârrë mbra- pa kambë me kamde kúr i hiku, ‘se <Bletë kjo, bletë ajo».

§ 210. Bleten e gjetun nder kopshtîje të hueja a në rrethînë të shpís së huej nuk mund t’a mbledhë kush; âsht e atij, në kopshtë a në rrethinë të të cilit u gjet.

§ zit. Bleta e gjetun në mal a nder prozhme të hueja, po kje larg shpijash, âsht e atij, qi e gjet. § 212. Bleta e gjetun nder shpella të shkambijve të vendit të huej, po kje larg shpijash, âsht e atij, qi e gjet.; per ndry- shej âsht e atij, në rrethinë të të cilit u gjet. /Trungu & InforCulture.info

InForCulture

Recent Posts

Informacionet që nuk duhet të ndajmë me Chat GPT

  Inteligjenca artificiale mund të jetë një mjet i vlefshëm për ne gjatë përditshmërisë, por…

18 hours ago

Arrestimi i Musine Kokalarit, intelektualja disidente e regjimit komunist

  Më 23 janar të vitit 1946 arrestohej një prej intelektualeve më në zë të…

19 hours ago

Shtëpi ne jug të Italisë për vetëm për 99 cent! (VIDEO)

  Nëse dëgjoni se diku në bregdetin e Italisë shiten shtëpi për më pak se…

19 hours ago

A e dini se mund të keni probleme me zemrën nga lumturia e tepërt?

  Më parë thuhej se hidhërimi dhe ngjarjet stresuese mund të dobësojnë muskujt e zemrës.…

20 hours ago

Si dënohej dhuna ndaj femrës në vitet ’20-të

  Nga Dashnor Kaloçi Historia e zgjedhjeve parlamentare në vendin tonë, apo më saktë tentativat…

21 hours ago

Letra e panjohur e Nolit për kryediplomatin amerikan

  Një prej njohësve më të mirë të veprimtarisë historike të “Vatrës”, i cili shërbeu…

21 hours ago