Categories: KULTURË

Bleta në Kanunin e Lekë Dukagjinit „Vathi i bletës i thyem ká 500 grosh giobë e dý per nji të zot’t.”

E drejta doksore shqiptare e përmbledhur nga Shtjefen Gjeçovi në Kanunin e Lekë Dukagjjnit, përmbanë në vete norma dhe rregulla të caktuara, që shqiptarët duhej të i përmbaheshin edhe kur bëhej fjalë për kafshët që ata i kultivonin edhe mbanin në pronësi për nevojat familjare. Kanuni një ‘Nye’ ose një nen i’a kishte kushtuar Bletës, duke i kushtuar një rëndësi më të veçantë.

Kanuni thotë:

§ 199. „Vathi i bletës i thyem ká 500 grosh giobë e dý per nji të zot’t.”

§ 200. Vathi i bletve, kah Kanûja, i parazohet shpís së thyeme, vathit të gjâs, kosharit të drithit e çarranikut të tamblit,

§ 201. Kush të vjedhë nji zgjue ble- tet në vathë, vathi xêhet i thyem, prá ká 500 grosh giobë, e të zot’t dy zgjoj per nji.

§ 202. Po i rá mohit, bén e ká me 12 poronikë, 6 të njehun e 6 të panjehun. §203. Zgjoni i bletës me miza mbrendë, mbas çmimit të Kanûs, bân 50 grosh.

§ 204. Oka e mjaltit bân 5 grosh, oka e dyllit 5 grosh.

§ 205. Bleta e hikun, qi xên vend në pêmë a gardh të huej, âsht e të zot’t, qi i vêhet permbrapa, e i zoti i pêmës a i gardhit nuk mund t’i a ndalë.

§ 206. Bleta e hikun prej vathit të vet, po zû’ vend në pêmë a gardh të huej pá e mârrë mbrapa kush, i zoti i pêmës e i gardhit ká tager mos me ia dhanë kuej, e me e ndalë per vedi.

§ 207. Bleta, qi Ishon, do të mirret mbrapa kambë me kambë e do të ndiqet mje qi të zatesë kund, e, kûdo qi të nda- let, e mbledhë i zoti.

§ 208. Po lshoi bleta edhè shkoi me zatetë kund på e mârrë mbrapa kush, aj qi t’a gjêjë mâ i pari, e mbledhë per vedi.

§ 209. Po u çue kush atje vonë, edhè i duel zot bletës së hikun, pá e pasë mârrë mbrapa, kanûja nuk i a gjegjë va- jin e bé per bletë nuk i epet kuej, per ar- sye qi nuk mundet kush me thanë se kjo bletë âsht e êmja, po s’e pat mârrë mbra- pa kambë me kamde kúr i hiku, ‘se <Bletë kjo, bletë ajo».

§ 210. Bleten e gjetun nder kopshtîje të hueja a në rrethînë të shpís së huej nuk mund t’a mbledhë kush; âsht e atij, në kopshtë a në rrethinë të të cilit u gjet.

§ zit. Bleta e gjetun në mal a nder prozhme të hueja, po kje larg shpijash, âsht e atij, qi e gjet. § 212. Bleta e gjetun nder shpella të shkambijve të vendit të huej, po kje larg shpijash, âsht e atij, qi e gjet.; per ndry- shej âsht e atij, në rrethinë të të cilit u gjet. /Trungu & InforCulture.info

InForCulture

Recent Posts

Fan Noli për Profetin Muhamed ﷺ

Peshkopi Fan S. Noli njihet edhe për një ese me titull “Muhamedi”. Kjo vepër e…

13 hours ago

Shimpanzeja më e moshuar në botë jeton në Kopshtin Zoologjik të Shkupit

Në Kopshtin Zoologjik të Shkupit tërheq vëmendjen e vizitorëve prania e shimpanzesë më të moshuar…

14 hours ago

Shkencëtarët shohin prova të evolucionit në kohë reale

Evolucioni shpesh konsiderohet një proces i ngadaltë, duke kërkuar breza të tërë për të formuar speciet përmes ndryshimeve graduale.…

14 hours ago

Çfarë fshihet midis bërthamës dhe pjesës së jashtme të Hënës?

Thellë nën koren e Tokës, shkëmbi i shkrirë ngrihet dhe nxit lëvizjen e pllakave tektonike…

14 hours ago

Shkenca fshin çdo dyshim, edhe delfinët qeshin!

Delfinët qeshin vërtet. Deri më sot nga shprehitë e tyre, mjaftonte t’i shihje për të…

15 hours ago

Niset anija kozmike drejt asteroidit që mund të rrezikonte njerëzimin

Një anije kozmike është nisur drejt hapësirës për të studiuar një asteroid që NASA e…

16 hours ago