Bimët rriten me sukses në tokën e Hënës

Për herë të parë, shkencëtarët kanë rritur bimë në dheun e sjellë nga Hëna në Tokë, të mbledhura nga astronautët Neil Armstrong dhe Buzz Aldrin nga ‘Apollo 11’, dhe shëtitës të tjerë në hënë vite më parë.

Studiuesit nuk e kishin idenë nëse diçka do të mbinte në papastërtinë e ashpër të tokës hënore, dhe donin të shihnin nëse mund të përdorej për të rritur ushqimin nga një brez i ri eksploruesish hënor. Rezultatet i mahnitën ata.

“Bimët në fakt rriten në sende hënore”, tha me habi Robert Ferl i Institutit të Ushqimit dhe Shkencave Bujqësore të Universitetit të Floridës.

Ferl dhe kolegët e tij mbollën lakmë tale në tokën e hënës, dhe farat mbinë.

Ana negative ishte se pas javës së parë, trashësia dhe vetitë e tjera të tokës hënore bën që bimët e lulëzuara të rriteshin më ngadalë.

Shumica e bimëve të hënës përfunduan të rritura jo në nivelin e duhur, raporton Guardian.

Sa më gjatë që toka ishte e ekspozuar ndaj rrezatimit kozmik dhe erës diellore në Hënë, aq më keq dukej se shkonte procesi i rritjes së bimëve.

Mostrat e Apollo 11 – të ekspozuara disa miliardë vjet më gjatë ndaj elementeve për shkak të sipërfaqes më të vjetër – ishin më pak të favorshmet për rritje, sipas shkencëtarëve.

Papastërtia e Hënës është plot me fragmente të vogla qelqi nga ndikimet e mikrometeoritit që u futën kudo në zbarkuesit hënor të Apollos.

Një zgjidhje mund të jetë përdorimi i njollave më të reja gjeologjike në hënë, si rrjedhat e lavës, për gërmimin e tokës së mbjelljes. Mjedisi gjithashtu mund të ndryshohet, duke ndryshuar përzierjen e lëndëve ushqyese ose duke rregulluar ndriçimin artificial.

Nasa u dha 12 gramë të tokës hënore studiuesve të Universitetit të Floridës në fillim të vitit të kaluar, dhe mbjellja e shumëpritur u zhvillua majin e kaluar në një laborator.

Studiuesit në Universitetin e Floridës kanë rritur për herë të parë bimë në tokë nga Hëna. Foto: Tyler Jones/AP
postbck postbck

Recent Posts

A duhet t’u përgjigjen ekspertët albanologë amatorëve që kanë mbushur portalet dhe ekranet, me teoritë e tyre të marrëzishme

Nga Ardian Vehbiu Në momentin e tanishëm, publiku i është ekspozuar një trysnie të pashembullt me…

3 hours ago

Iliria në mbretërimin e Bardhylit, fakte e dilema

Mbreti Bardhyl mbahet i pari i një dinastie mbretërish ilire në antikitet ose në periudhën…

4 hours ago

Veçantia e fluturave ‘Monarch’, çdo vit fluturojnë mbi 5000 km…

Fluturat Monarch” mbërrijnë në destinacion. Këto krijesa të mrekullueshme, janë të njohura mbi të gjitha…

4 hours ago

Histori e shkurtë e muzikës shqiptare: Thesari ende i panjohur

Vasil Tole Në rast se do të krahasonim zhvillimet e muzikës shqiptare me ato të…

5 hours ago

Traditat dhe ritet e dikurshme të dasmave shqiptare

Traditat ndryshojnë nga rajoni në rajon, mirëpo në përgjithësi kanë të njëjtën zanafillë. Por, mënyra…

5 hours ago

Letërkëmbimi i rrallë i Skenderbeut me Sulltanin. Ja çfarë kërkonin osmanët dhe si u përgjigj mbreti i shqiptarëve

  Në librin e autorit francez, Camille Paganel, me titullin « Histoire de Scanderbeg ou…

7 hours ago