Shtrirja e Ilirisë dhe ilirishtes… Sipas John Wilkes

“Në këtë fazë mund të jetë e dobishme të përvijohen kufijtë e territorit ilir siç tregohet në dëshmitë onomastike, pra emra personash, popujsh dhe vendesh të regjistruara në burimet greke dhe romake, siç përcaktohet nga I. I. Russu (1969). Kufiri jugor fillon në bregdetin e Shqipërisë qendrore dhe kalon në brendësi të Jugosllavisë për të përfshirë Liqenin, pellgun e Shkupit dhe rajonin Kosovë-Metohi. Pastaj kthehet në veri për të ndjekur një vijë në perëndim të lumit Morava në afërsi të Beogradit në Danub. Në veri përfshihen luginat Sava dhe Drava së bashku me një zonë në veri të kësaj të fundit që shtrihet në drejtim të liqenit Balaton në Hungarinë perëndimore. Nga atje kufiri kalon në drejtim të jugperëndimit, duke përshkuar Alpet juglindore, për të takuar Adriatikun në Istria. Më në fund përfshihen rrethet antike të Kalabrisë dhe Pulias në Italinë juglindore. Krahas një shpërndarjeje të emrave personalë dhe të vendeve ilire, gjuha mesapishte e regjistruar në më shumë se 300 mbishkrime është në aspektin tingullor e ngjashme me ilirishten ballkanike.”
Por shtrirja e traditave dhe e gjuhës nuk kufizohej me kaq.

“Grekët kishin një fjalë për të folurit e ilirishtes (illurizein) dhe njihnin një gjuhë të dallueshme nga greqishtja. Siç ruhet në Gjeografinë e Strabonit, tradita greke i identifikoi ilirët si një popull (etnos) i ndryshëm nga maqedonasit dhe trakët, si dhe nga grekët. Nga ana tjetër, burimet greke nuk janë aspak të qarta për dallimin midis ilirishtes dhe banorëve të Epirit: ‘Epirot’ si term politik ose etnik me sa duket nuk ishte aktual para shekullit të katërt para Krishtit, dhe shprehja ‘popuj epirot’ do të thotë jo më shumë se ‘popuj të kontinentit’, domethënë, të parë nga ishulli Korfuzit ku grekët u vendosën për herë të parë në rajon. Nuk mund të vërtetohet ende se kishte popuj në veriperëndim të Greqisë kontinentale që flisnin një gjuhë që nuk ishte as ilire dhe as greke.” – John Wilkes

“The Illyrians” John Wilkes 11.11. 1992 faq. 68-69

postbck postbck

Recent Posts

Informacionet që nuk duhet të ndajmë me Chat GPT

  Inteligjenca artificiale mund të jetë një mjet i vlefshëm për ne gjatë përditshmërisë, por…

4 hours ago

Arrestimi i Musine Kokalarit, intelektualja disidente e regjimit komunist

  Më 23 janar të vitit 1946 arrestohej një prej intelektualeve më në zë të…

5 hours ago

Shtëpi ne jug të Italisë për vetëm për 99 cent! (VIDEO)

  Nëse dëgjoni se diku në bregdetin e Italisë shiten shtëpi për më pak se…

5 hours ago

A e dini se mund të keni probleme me zemrën nga lumturia e tepërt?

  Më parë thuhej se hidhërimi dhe ngjarjet stresuese mund të dobësojnë muskujt e zemrës.…

6 hours ago

Si dënohej dhuna ndaj femrës në vitet ’20-të

  Nga Dashnor Kaloçi Historia e zgjedhjeve parlamentare në vendin tonë, apo më saktë tentativat…

7 hours ago

Letra e panjohur e Nolit për kryediplomatin amerikan

  Një prej njohësve më të mirë të veprimtarisë historike të “Vatrës”, i cili shërbeu…

7 hours ago