Shtrirja e Ilirisë dhe ilirishtes… Sipas John Wilkes

“Në këtë fazë mund të jetë e dobishme të përvijohen kufijtë e territorit ilir siç tregohet në dëshmitë onomastike, pra emra personash, popujsh dhe vendesh të regjistruara në burimet greke dhe romake, siç përcaktohet nga I. I. Russu (1969). Kufiri jugor fillon në bregdetin e Shqipërisë qendrore dhe kalon në brendësi të Jugosllavisë për të përfshirë Liqenin, pellgun e Shkupit dhe rajonin Kosovë-Metohi. Pastaj kthehet në veri për të ndjekur një vijë në perëndim të lumit Morava në afërsi të Beogradit në Danub. Në veri përfshihen luginat Sava dhe Drava së bashku me një zonë në veri të kësaj të fundit që shtrihet në drejtim të liqenit Balaton në Hungarinë perëndimore. Nga atje kufiri kalon në drejtim të jugperëndimit, duke përshkuar Alpet juglindore, për të takuar Adriatikun në Istria. Më në fund përfshihen rrethet antike të Kalabrisë dhe Pulias në Italinë juglindore. Krahas një shpërndarjeje të emrave personalë dhe të vendeve ilire, gjuha mesapishte e regjistruar në më shumë se 300 mbishkrime është në aspektin tingullor e ngjashme me ilirishten ballkanike.”
Por shtrirja e traditave dhe e gjuhës nuk kufizohej me kaq.

“Grekët kishin një fjalë për të folurit e ilirishtes (illurizein) dhe njihnin një gjuhë të dallueshme nga greqishtja. Siç ruhet në Gjeografinë e Strabonit, tradita greke i identifikoi ilirët si një popull (etnos) i ndryshëm nga maqedonasit dhe trakët, si dhe nga grekët. Nga ana tjetër, burimet greke nuk janë aspak të qarta për dallimin midis ilirishtes dhe banorëve të Epirit: ‘Epirot’ si term politik ose etnik me sa duket nuk ishte aktual para shekullit të katërt para Krishtit, dhe shprehja ‘popuj epirot’ do të thotë jo më shumë se ‘popuj të kontinentit’, domethënë, të parë nga ishulli Korfuzit ku grekët u vendosën për herë të parë në rajon. Nuk mund të vërtetohet ende se kishte popuj në veriperëndim të Greqisë kontinentale që flisnin një gjuhë që nuk ishte as ilire dhe as greke.” – John Wilkes

“The Illyrians” John Wilkes 11.11. 1992 faq. 68-69

postbck postbck

Recent Posts

Letra e mbesës së Hasan Prishtinës, për Enver Hoxhën: Këtu nuk mund të jetoj

Një dokument i rrallë i vitit 1949, rikthen në vëmendje historinë tronditëse të Elma Prishtinës,…

13 hours ago

Prejardhja gjenetike e Fisit të Hotit

Hoti është një prej fiseve më të vjetra të veriut. Territori kryesor i Hotit shtrihet…

2 days ago

Google rikthehet me syze inteligjente në 2026-ën

Google planifikon të sjellë në vitin 2026 syze inteligjente me inteligjencë artificiale (AI), duke u…

2 days ago

Kur për Atdhe jepej gjithçka, dy burra malesh, burra Shqipnie!

Ndoc Mark Deda i Berishës Pukës • Dëshmor i Atdheut.Mehmet Shpendi i Shalës Dukagjinit •…

2 days ago

E vërteta e origjinës së Skënderbeut! Studiuesi tregon çfarë zbuloi në Vatikan!

Në një intervistë përballë gazetarit Dritan Hila në emisionin Shqip në DritareTV, studiuesi Mark Palnikaj…

2 days ago