Vështrimi i gjysmëhënës së Ramazanit: Si përcaktohet fillimi i muajit të shenjtë?

Ramazani festohet nga më shumë se 1.8 miliardë myslimanë në mbarë botën dhe besohet të jetë muaji kur Kurani iu shpall Profetit Muhamed.

Agjërimi i muajit të shenjtë është një nga pesë shtyllat e Islamit dhe është i detyrueshëm për të gjithë myslimanët që janë në gjendje të mirë shëndetësore. Ata që përjashtohen përfshijnë fëmijët e vegjël, këdo që është i sëmurë, udhëtarët dhe gratë që janë shtatzënë, me gji ose me menstruacione.

Ramazani konsiderohet gjithashtu një muaj i natës për myslimanët që përfundojnë agjërimin e tyre të përditshëm në perëndim të diellit, pastaj fillojnë lutjet më të gjata të teravive.

Pse është e rëndësishme data e shikimit të gjysmëhënës?

Shikimi i hënës nënkupton fillimin dhe mbarimin e Ramazanit, muajit të nëntë të kalendarit islamik. Autoritetet fetare në Lindjen e Mesme dhe më gjerë së shpejti do të fillojnë të skanojnë qiellin e natës për shikimin e parë të një gjysmëhëne, duke paralajmëruar fillimin e Ramazanit.

Në kalendarin hënor islamik, Ramazanit i paraprin muaji Shaban. Muaji i agjërimit fillon kur komitetet e shikimit të Hënës mblidhen pas perëndimit të diellit më 29 Shaban, për të kërkuar gjysmëhënën, në një traditë që ka mijëra vjet.

Gjysmëhëna është një simbol i rëndësishëm në Islam dhe përdoret në dekorimet e Ramazanit. Shpesh mund të shihet i varur jashtë shtëpive, në fenerët e Ramazanit dhe madje edhe në çokollata të mbështjella me dhurata, hurma dhe ëmbëlsira që shpesh shkëmbehen mes familjes, miqve dhe fqinjëve.

Komiteti i Gjykatës së Lartë të Arabisë Saudite për shikimin e hënës shpall datën zyrtare të Ramazanit.

Një ekip vëzhguesish të astronomisë në Hautat Sudair të Arabisë Saudite, një fshat i vendosur në një kryqëzim midis Riadit, Sudair dhe Qassim, është zgjedhur për vëzhgimin e hënës. Zona e largët malore, e vendosur në jug-perëndim të qytetit, është larg ndotjes industriale dhe ndodhet 780 deri në 930 metra mbi nivelin e detit, u përzgjodh nga një ekip astronomësh gjatë gjashtë muajve.

Sipas Qendrës Ndërkombëtare Astronomike, 2 prilli do të shënojë ditën e parë të Ramazanit në shumicën e vendeve myslimane, njoftuan mediat shtetërore të Emirateve.

Mohammed Shawkat Odeh, Drejtor i IAC, tha se muaji Shaban filloi më 4 mars “në shumicën e vendeve myslimane dhe shumica e tyre do të monitorojnë gjysmëhënën e muajit të shenjtë të Ramazanit më 29 Shaban 1443, që korrespondon me 1 prill”.

Bota muslimane zakonisht shikon nga Arabia Saudite për të vendosur ditët në të cilat bien ngjarjet kryesore fetare, duke përfshirë fillimin e Ramazanit dhe Fitër Bajramin, që shënon fundin e muajit të shenjtë.

Megjithatë, secilit vend i kërkohet të verifikojë në mënyrë të pavarur këto data, zakonisht përmes një komiteti të posaçëm të astronomëve.

Ministria e Vakëfeve dhe Çështjeve Islame (Awqaf) në Katar gjithashtu i bëri thirrje popullit të saj vitin e kaluar që të marrin pjesë në shikimin e Hënës.

Si e ka ndryshuar shkenca Ramazanin?

Shkenca moderne dhe astronomia ndryshuan mënyrën se si vërehet fillimi i Ramazanit.

Teleskopët dhe radio teleskopët përdoren gjerësisht për të ndihmuar përpjekjet për shikimin e Hënës dhe për të bërë parashikime më të sakta.

Hëna mund të shfaqet në qiell për një periudhë të shkurtër kohe, ndonjëherë e dukshme vetëm për disa minuta. Vëzhguesit kërkohet të jenë në pozicion gjatë asaj dritareje në një vend të largët që është i hapur, pa ndotje vizuale dhe mundësisht në tokë të lartë.

Qendra Ndërkombëtare Astronomike në Abu Dhabi ngriti Projektin e Vëzhgimit të Gjysmëhënës Islame, i cili tani përdoret si një referencë e rëndësishme në botën myslimane. Qendra publikon një hartë që ilustron rajonet ku një gjysmëhënë do të shihej me sy të lirë, një teleskop dhe vendet ku një shikim i Hënës do të ishte i pamundur.

Në vitin 2019, Gjykata e Lartë e Arabisë Saudite i bëri thirrje publikut që të raportojë çdo shikim të gjysmëhënës me sy të lirë.

Metodologjia për përcaktimin e fillimit të Ramazanit përditësohet rregullisht me vendime fetare që marrin parasysh përparimet shkencore.

Në vitin 2015, Arabia Saudite njoftoi se bëri një llogaritje të pasaktë të fillimit të Fitër Bajramit pasi astronomët thanë se vëzhguesit ndoshta po shikonin Saturnin dhe jo hënën e re, duke bërë që disa myslimanë të prishnin agjërimin e tyre një ditë më herët.

Qeveria saudite tha se do të paguante kaffarah, donacione për të kompensuar agjërimin e prishur, në emër të banorëve dhe qytetarëve të vendit. /Albanianpost.com