Hubble ka zbuluar yllin më të largët deri më sot

Teleskopi Hapësinor Hubble hodhi sytë në agimin e epokës kozmike dhe zbuloi dritën e një ylli që ekzistonte brenda miliardë viteve të para pas Shpërthimit të Madh që është një rekord i ri, njoftuan astronomët.

Ylli i sapo zbuluar, i quajtur “Earendel”, është aq larg sa që dritës së tij iu deshën 12.9 miliardë vjet për të arritur në Tokë nga koha kur universi ishte shtatë për qind e moshës së tij aktuale.

“Në fillim pothuajse nuk e besonim, ishte shumë më larg se më parë,” tha astronomi Brian Welch i Universitetit Johns Hopkins në Baltimore, autori kryesor i një punimi në Nature që përshkruan zbulimin.

Mbajtësi i mëparshëm i rekordeve u zbulua në vitin 2018 kur universi ishte katër miliardë vjeç.

Ndërsa universi zgjerohet, në momentin që drita e yjeve të largët arrin te ne, ajo shtrihet në gjatësi vale më të gjata, më të kuqe, një fenomen i quajtur “Redshift”.

Drita e Earendel vjen nga një epokë e quajtur redshift 6.2.

Earendel ka ekzistuar kaq shumë kohë më parë saqë mund të mos ketë pasur të njëjtat lëndë të para si yjet që ekzistojnë sot, shtoi Welch.

Astronomët planifikojnë të vëzhgojnë yllin duke përdorur teleskopin hapësinor James Webb, pasardhësin e Hubble, i cili është shumë i ndjeshëm ndaj dritës infra të kuqe nga trupat më të vjetër qiellorë, për të konfirmuar moshën, masën dhe rrezen e Earendelit.

Shkencëtarët thonë se nëse Earendel konfirmohet se është një yll i vetëm, masa e tij është të paktën 50 herë më e madhe se Dielli dhe miliona herë më e ndritshme.

Shkencëtarët presin që Earendel të mbetet i zmadhuar për vite dhe do të vazhdojë të studiohet duke përdorur teleskopin Hapësinor Webb të NASA-s.

postbck postbck

Recent Posts

Si u banen t’mujtun “Ma të parat kopje të fotografueme të Mesharit të Gjon Buzukut ndë Shqipëni

Me rastin e 468 vjetorit të botimit të “Mesharit” të Gjon Buzukut, sjellim një shkrim…

6 hours ago

Prof. Dr. Qemal Lame: Dokumenti i Pavarësisë që ruhej nga Lef Nosi ka qenë dokumenti origjinal i Pavarësisë së Shqipërisë

Si u dërgua në gusht të vitit 1959 Deklarata e  Pavarësisë së Shqipërisë  në Tiranë,…

6 hours ago

Qeveria e mirë dhe Qeveria e keqe sipas artit italian të shekullit XIV!

Jahja Drancolli Ky është cikli i afreskeve të pikturuara midis viteve 1337-1339 në Palazzo Pubblico…

7 hours ago

Ky shtet konsiderohet si ndër më të lumturit në botë

  Bëhet e ditur se Holanda konsiderohet si një nga vendet më të lumtura në…

7 hours ago

Pesë terma që kurrë nuk duhet të kërkoni në Google

    Në disa pjesë të internetit është më mirë të mos hyni dhe sado…

7 hours ago

Nuk e paskemi ditur/Ky është rreziku që vjen nga letra e aluminit

    A e dini sa alumin përthithim nga kjo letër nëse e përdorim për…

7 hours ago